Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2022 και Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα Νεολαίας το 2019, το Νόβι Σαντ θα σας κερδίσει από την πρώτη στιγμή. Θα το αισθανθείτε ‘δικό’ σας με τη ‘ζεστασιά’ του, τη φιλοξενία του, το χαμόγελο των κατοίκων του!
Αποστολή + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Ταξιδεύουμε βόρεια της Σερβίας, με προορισμό μας το Νόβι Σαντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας – μετά το Βελιγράδι– αλλά τη μεγαλύτερη και πρωτεύουσα της Βοϊβοντίνα (σ.σ. η Βοϊβοντίνα, επίσημα Αυτόνομη Επαρχία της Βοϊβοντίνας βρίσκεται στο βόρειο τέταρτο της Σερβίας, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Πεδιάδας της Παννονίας).
Νόβι Σαντ σημαίνει «Νέα Φυτεία» στα Σερβικά ενώ το λατινικό του όνομα είναι «Νεοπλάντα». Είναι το οικονομικό κέντρο της Βοϊβοντίνας, η πιο εύφορη γεωργική περιοχή της Σερβίας και ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα της χώρας. Αποτελεί δε από τα σημαντικότερα κέντρα ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας στη Σερβία, με τέσσερα πανεπιστήμια και αρκετά κολέγια και ερευνητικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης μιας νομικής σχολής.
Ο πληθυσμός της πόλης με τα περίχωρα ανέρχεται περίπου στους 350.000 κατοίκους, και ως προορισμός προτείνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, συμπεριλαμβάνοντας πλήθος εκδηλώσεων, φεστιβάλ και πολιτιστικών δρώμενων, μεταξύ των οποίων το διεθνές μουσικό φεστιβάλ EXIT (Ιούλιο), την εθνική εβδομάδα μόδας (Απρίλιο και Νοέμβριο), το χριστουγεννιάτικο παζάρι (Νοέμβριο, Δεκέμβριο), το παγωμένο δάσος με παγοδρόμιο (Δεκέμβριο), την Πρωτοχρονιά με δυο ρεβεγιόν με το Γρηγοριανό και με το Ιουλιανό ημερολόγιο (1η και 13η Ιανουαρίου) κλπ.
Πάμε τώρα στα αξιοθέατα:
Φρούριο Πετροβαραντίν: Το πιο γνωστό μνημείο στο Νόβι Σαντ δεσπόζει στον ορίζοντα, αποτελεί must επίσκεψη και προσφέρει ‘πιάτο’ την πόλη και το Δούναβη. Πρόκειται για ένα από τα πιο μεγάλα και καλοδιατηρημένα κάστρα της Ευρώπης, το οποίο ποτέ δεν κατοικήθηκε. Το «Γιβραλτάρ στο Δούναβη» όπως το αποκαλούν, κατασκευάστηκε από το 1692 έως το 1780. Πολυφωτογραφημένος ο Πύργος με το Ρολόι (The Drunken Clock όπως το αποκαλούν), όπου η ιδιαιτερότητά του είναι ότι ο μεγάλος δείκτης δείχνει την ώρα και ο μικρός τα λεπτά.
Πάγκοι με καλόγουστα σουβενίρ, κόσμος που απολαμβάνει την πανοραμική θέα και βγάζει τις αναμνηστικές του φωτογραφίες, πιο πέρα λειτουργεί και ξενοδοχείο αλλά και ατελιέ καλλιτεχνών ενώ οι υπόγειες στρατιωτικές στοές μήκους 16 χλμ., οι οποίες είναι επισκέψιμες (σ.σ. επισκεφτείτε τες, εάν δεν έχετε κλειστοφοβία), αποτελούν το τετραώροφο σύστημα επικοινωνίας και άμυνας. Στο Φρούριο λειτουργεί και το μουσείο της πόλης του Νόβι Σαντ με εκθέματα ιστορικών προσώπων κλπ.
Ιστορικό κέντρο (Στάρι Γκραντ): Είναι το σημείο που θα απολαύσετε τις βόλτες σας, θα καθίσετε σε κάποια από τα πολλά καφέ, ζαχαροπλαστεία, θα σταθείτε στην κεντρική πλατεία Ελευθερίας περιτριγυρισμένη από εντυπωσιακά κτίρια. Εκεί το δημαρχείο νέο- αναγεννησιακού ρυθμού (1895) όπου στην πρόσοψή του ξεχωρίζουν τα αγάλματα Ελληνίδων θεών.
Απέναντι από το δημαρχείο η ρωμαιοκαθολική εκκλησία αφιερωμένη στο ‘Όνομα της Μαρίας’ νεογοτθικού ρυθμού με το ύψος του κωδωνοστασίου να φτάνει τα 73 μ.
Στο δε κέντρο της πλατείας βρίσκεται ο ανδριάντας του Σβέτοζαρ Μίλετιτς, της πιο γνωστής προσωπικότητας του Νόβι Σαντ κατά τον 19ο αιώνα.
Απολαυστικοί οι πεζόδρομοι, δεξιά και αριστερά μέσα σε στοές (πασάζ) καταστήματα, μαγαζιά εστίασης και καφέ σας προ(σ)καλούν να τα ανακαλύψετε. Υπήρχε και ελληνικό σχολείο κάποτε στο Νόβι Σαντ και ελληνική κοινότητα.
Ο ορθόδοξος καθεδρικός ναός του Αγίου Γεωργίου, το Πλατονέουμ – σημερινή έδρα της Ακαδημίας Επιστημών και Καλών Τεχνών της Σερβίας, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η πλατεία Μαρίας Τράνταφιλ με την έδρα της Μάτιτσα Σρπσκα – το παλαιότερο και πιο διάσημο πολιτιστικό και επιστημονικό ίδρυμα των Σέρβων- κλπ. συμπεριλαμβάνονται στα αξιοθέατα του ιστορικού κέντρου.
Το Νόβι Σαντ θα σας θυμίσει μια τυπική Κεντροευρωπαϊκή πόλη, από αρχιτεκτονικής άποψης, και ο λόγος είναι ότι είχε καταστραφεί κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1848 – 1849, και ξαναχτίστηκε, με τα κτίρια να είναι του 19ου αιώνα.
Εθνικό Πάρκο Φρούσκα Γκόρα
Σε μια απόσταση 20 περίπου χλμ. από το κέντρο του Νόβι Σαντ βρίσκεται το Εθνικό Πάρκο Φρούσκα Γκόρα, το παλαιότερο της Σερβίας (από το 1960). Το όνομά του σημαίνει «Φράγκικο βουνό» και βασίζεται σε ένα ιστορικό γεγονός, δηλαδή το βουνό λειτουργούσε ως φυσικό σύνορο όταν άρχισαν οι εκστρατείες των Φράγκων στην περιοχή. Εκτείνεται σε μήκος περίπου 75 χλμ., καλύπτει μια έκταση 255 τ. χλμ., διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα ενώ υπάρχουν 14 τεχνητές λίμνες και πολλές μεγάλες πόλεις στους πρόποδες του.
Μια ακόμη αξιοσημείωτη πληροφορία είναι ότι το όρος Φρούσκα Γκόρα το αποκαλούν το «Άγιο Όρος της Σερβίας» και ο λόγος είναι ότι υπάρχουν 16 μοναστήρια της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, μεταξύ του 12ου – 15ου αιώνα. Έχουν χαρακτηριστεί ως Μνημεία Πολιτισμού Εξαιρετικής Σημασίας το 1990 και προστατεύονται από το κράτος.
Κατά τη διάρκεια της εξερεύνησής μας στη χώρα και στην περιοχή, επισκεφτήκαμε το μοναστήρι Krusedol.
Η μονή ιδρύθηκε μεταξύ 1509 και 1516 από τον επίσκοπο Μάξιμο (Δεσπότη Τζούρατζ Μπράνκοβιτς) και τη μητέρα του Aγγελίνα ενώ αποτελεί την τελευταία κατοικία του βασιλιά Μίλαν Α’ της Σερβίας.
Οινοποιεία στο Σρέμσκι Κάρλοβτσι
Οκτώ χιλιόμετρα απέχει από το Νόβι Σάντ η πόλη Σρέμσκι Κάρλοβτσι, στην περιοχή Νότια Μπάτσκα της Βοϊβοντίνας της Σερβίας. Η περιοχή, μεταξύ άλλων, έχει μια μακρόχρονη παράδοση στην αμπελοκαλλιέργεια και υπάρχουν καμιά 15αριά οινοποιεία, αρκετά από τα οποία είναι επισκέψιμα.
Επισκεφτήκαμε δυο, το οινοποιείο Zivanovic, το οποίο εκτός από τις 35.000 φιάλες που παράγει ετησίως με ποικιλίες τόσο τοπικές όσο και διεθνείς, παράγει και μέλι, όπου ενδιαφέρον είναι και το μικρό μουσείο μελιού με την ιστορία του Zivanovic (από το 1770), σχετικά εκθέματα, προσωπικά αντικείμενα του ιδρυτή του κλπ.
Επισκεφτήκαμε και το κελάρι,
συμμετείχαμε και σε οινογευσία και συνεχίσαμε για μια σύντομη επίσκεψη και στο οινοποιείο Podrum Bajilo στο κέντρο της πόλης.
Μικρό και συμπαθητικό το κέντρο με την κρήνη των Τεσσάρων Λεόντων
,το επιβλητικό κτίριο του ιστορικού γυμνασίου (ήταν το πρώτο γυμνάσιο της Σερβίας, το οποίο ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1791, και αποτελεί κατασκεύασμα του Ούγγρου αρχιτέκτονα Γκιούλα Πάρτος),
οι δυο ναοί ο ένας δίπλα στον άλλον – ο ρωμαιοκαθολικός ναός της Αγίας Τριάδας και ο ορθόδοξος καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου-, στην κάτω πλευρά της κεντρικής πλατείας η ιερατική σχολή του Αγίου Αρσενίου, του 1794, όπου στις μέρες μας φιλοξενείται το τμήμα των αρχείων της Σερβικής Ακαδημίας των επιστήμων και των τεχνών κλπ. Δυο τρία καφέ στην πλατεία για χαλάρωση και συνεχίζουμε!
Αγροκτήματα στους πρόποδες της Φρούσκα Γκόρα
Η περιοχή γύρω από το Novi Sad διαθέτει αρκετά αγροκτήματα (Salas), τα οποία ουσιαστικά πρόκειται για παλιά σπίτια με κήπους, αυλή και βοηθητικά κτίρια, τα οποία συνήθως λειτουργούν ως εστιατόρια που σερβίρουν παραδοσιακή κουζίνα ενώ κάποια διαθέτουν και ξενώνα με δωμάτια.
Επισκεφτήκαμε το αγρόκτημα ‘Salas 137’ το οποίο βρίσκεται στο χωριό Cenej, λίγο έξω από το Novi Sad. Ένας όμορφος, γαλήνιος τόπος, μέσα στη φύση, και μόλις μια ανάσα από την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας. Ένα αγρόκτημα όπου το παλιό σπίτι έχει μετατραπεί σε εστιατόριο που σερβίρει παραδοσιακή κουζίνα, στους εσωτερικούς τους χώρους αλλά και στην αυλή του περιτριγυρισμένη από λουλούδια και δέντρα.
Ποικιλία από σαλάτες, σούπες, ορεκτικά (τυριά, μελιτζάνα ψητή, λαχανικά ψητά, αλοιφές κλπ.), ψητά, μαγειρευτά αργοψημένα στον φούρνο όπως το νοστιμότατο κότσι με τις πατατούλες στη γάστρα, γαλοπούλα με χειροποίητα ζυμαρικά (mlinci), αρνάκι με πουρέ, αλλά και ελάφι, και Karadjordje’s Schnitzel (τυπικό σερβικό πιάτο σνίτσελ κοτόπουλο ή χοιρινό γεμιστό με καϊμάκι και σερβιρισμένο με πατάτες) είναι κάποια από τα πιάτα που αξίζει κανείς να δοκιμάσει κατά την επίσκεψή του στο αγρόκτημα ‘Salas 137’.
Και αν κανείς επιθυμεί να διανυκτερεύσει, στο αγρόκτημα λειτουργούν και 13 δωμάτια με παραδοσιακή διακόσμηση και τις σύγχρονες ανέσεις. Ενώ εντός του αγροκτήματος λειτουργεί και ιππικός όμιλος που κάνουν προπονήσεις ιππείς και αμαζόνες ενώ υπάρχει και η δυνατότητα για εκμάθηση ιππασίας (www.salas137.rs).
Ευχαριστούμε τον Εθνικό Τουριστικό Οργανισμό Σερβίας (www.serbia.travel) και κυρίως την Market Manager Tamara Raskovic, υπεύθυνη (και) για την Ελληνική αγορά, για τη διοργάνωση της αποστολής μας στη Σερβία, καθώς και τον Τουριστικό Οργανισμό Novi Sad (www.novisad.travel) για την θερμή υποδοχή στο Νόβι Σαντ.
*
-Κατά την παραμονή μας στο Novi Sad, είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε με τα στελέχη του Τουριστικού Οργανισμού του Novi Sad (www.novisad.travel) Danijela Milidragovic (υπεύθυνη προώθησης του τουριστικού προϊόντος της πόλης) και Boyan Petrovic όπου μας παραχώρησαν και το δείπνο στο δημοφιλές παραδοσιακό εστιατόριο με τα νοστιμότατα ψητά και ζωντανή σερβική μουσική Cokaye.
-Όπως ενημερωθήκαμε, το Novi Sad είναι ένας προορισμός για 365 ημέρες τον χρόνο, με πληθώρα εκδηλώσεων και φεστιβάλ. Νούμερο ένα αγορά για τον προορισμό είναι η Ρωσία και ακολουθούν οι χώρες γύρω από τη Σερβία και της πρώην Γιουγκοσλαβίας Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο κλπ., 3η είναι η Κροατία, 4η η Γερμανία και 5η η Σλοβενία. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 17η θέση ενώ σύμφωνα με στοιχεία του 2022 ήταν στην 22η θέση με 5.417 Έλληνες επισκέπτες.
-Το Novi Sad διαθέτει 29 ξενοδοχεία, εκ των οποίων τα δυο είναι 5 αστέρων, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον για νέες επενδύσεις. Κατά την παραμονή μας στην πόλη διανυκτερεύσαμε στο κεντρικότατο ‘Pupin Hotel’ 5 αστέρων με δωμάτια με όλες τις ανέσεις (safe box, μίνι μπαρ, επίπεδη τηλεόραση, μπάνιο με ντουζιέρα, καλλυντικά Roberto Cavalli, μπουρνούζια και παντόφλες, σεσουάρ κλπ.)
ενώ ιδιαίτερα πλούσιο με πολύ καλές πρώτες ύλες και προϊόντα παραγωγής τους ήταν το πρωινό -εξαιρετική η ομελέτα (www.hotelpupin.rs).
-Για φαγητό, εκτός από το Cokaye, επισκεφτήκαμε και το Fish i Zelenish (fishizelenis.com) στο ιστορικό κέντρο του Novi Sad το οποίο προτείνεται για θαλασσινά και ψάρια. Διακόσμηση που θα σας μεταφέρει στη Μεσόγειο αλλά και στην… Ελλάδα, μιας και ο ιδιοκτήτης του, ο ίδιος σεφ, επί αρκετά χρόνια εργαζόταν σε εστιατόρια στην Κρήτη. Ατμοσφαιρικός χώρος, με απαλή μουσική και ανάλογα φωτισμό.
-Επίσης, για γλυκό καθίσαμε στο Poslasticarnica VREMEPLOV (vremeplov.net) που βρίσκεται απέναντι από το γήπεδο ποδοσφαίρου της ομάδας Βοϊβοντίνα.
-Αν επισκεφτείτε το Νόβι Σαντ καλοκαίρι, μιας και βρίσκεται πλάι στο Δούναβη, να ξέρετε ότι διαθέτει και… πλαζ! Το Στραντ είναι από τα πλέον δημοφιλή επισκέψιμα σημεία για ντόπιους και επισκέπτες, όπου εκτός από την οργανωμένη πλαζ διοργανώνονται και αθλητικοί αγώνες, συναυλίες και φεστιβάλ. Κοντά δε, βρίσκεται το Νησί των Ψαράδων και ο οικισμός Καμενιάρ με ψαροταβέρνες, εστιατόρια και λιμάνι όπου ποταμόπλοια κάνουν βόλτες στο Δούναβη.
