Καθισμένη στην πλώρη του παραδοσιακού καϊκιού με καπετάνιο τον Ηλία γεμίζω την ψυχή μου με τη θετική ενέργεια του κυκλαδίτικου ήλιου και της αιγαιοπελαγίτικης αύρας! Καθισμένη πάνω στο καΐκι «Δονούσα μάγισσα»!
Αποστολή – φωτογραφίες: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Ανήκει στις Μικρές Κυκλάδες, μαζί με την Ηρακλειά, τη Σχοινούσα και τα Κουφονήσια, απέχει 14 ναυτικά μίλια από την Αμοργό και 25 ν.μ. από τη Νάξο, η δε έκτασή της δεν ξεπερνά τα 14 τετρ. χλμ.
Αυτή η μικρή κουκίδα γης, στο κέντρο του Αιγαίου πελάγους, ακούει στο όνομα Δονούσα, και σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το νησί πήρε το όνομά του από το θεό Διόνυσο, ο οποίος έζησε εκεί. Ο Θησέας και η Αριάδνη σταμάτησαν στη Δονούσα, η οποία τότε ονομαζόταν Δία, όταν επέστρεφαν από την Κρήτη. Ο Διόνυσος είδε την Αριάδνη και την ερωτεύτηκε τρελά. Γι’ αυτό η θεά Αθηνά διέταξε τον ήρωα Θησέα να υπακούσει στον Διόνυσο και να αφήσει την Αριάδνη στο νησί. Ετσι η μοίρα της Αριάδνης ήταν να γίνει η αχώριστη σύζυγος του Διονύσου.
Ο Σταυρός
Οκτώ και τέταρτο το πρωί «έπιασε» λιμάνι το θρυλικό φέρυμποτ «Εξπρές Σκοπελίτης» το οποίο συνδέει εδώ και 55 χρόνια την Αμοργό με τις Μικρές Κυκλάδες και τη Νάξο. Ενα καφεδάκι στο καφενείο – ταβερνείο – παντοπωλείο «Το κύμα», της κυρά Βαγγελιώς και του Νικήτα, το οποίο λειτουργεί χειμώνα καλοκαίρι, μερικές κουβέντες με τους ντόπιους και ξεκινάμε μια πρώτη γνωριμία με το νησί.
Ο Σταυρός είναι το κέντρο και το λιμάνι του νησιού. Εδώ χτυπάει η καρδιά του τόπου. Εκατόν είκοσι είναι οι μόνιμοι κάτοικοι, έχουν μείνει και νέοι στο νησί’ όσο για τα παιδιά, 4 θα πάνε νηπιαγωγείο, 11 στο δημοτικό και 8 στο γυμνάσιο – λύκειο. Έχει δυο μπαράκια (τον «Σκαντζόχοιρο» στο λιμάνι, ανοιχτό χειμώνα-καλοκαίρι, και το «Corona Borealis» πάνω στην παραλία.), δυο μάρκετ, ενοικιαζόμενα δωμάτια (σ.σ. υπάρχουν 200 δωμάτια στο νησί), ΚΕΠ, φούρνο με σπέσιαλ γεύσεις, ταβερνάκια, μαγαζάκι με αναμνηστικά είδη, Τύπο το οποίο εκδίδει και τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Όσο για την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού με τον μπλε τρούλο, γιορτάζει στις 14 Σεπτεμβρίου, και την παραμονή, μετά τη λειτουργία, γίνεται πανηγύρι κάτω στο λιμάνι με παραδοσιακά όργανα, κρασί και πατατάτο (κατσίκι κοκκινιστό με πατάτες).
Οι οικισμοί του νησιού
Ξεκινώντας από το Σταυρό και ακολουθώντας τον περιφερειακό δρόμο περνάμε από τη Μεσσαριά, ένα μικρό χωριουδάκι με έναν κάτοικο, την κυρά Σοφία. Λίγο μετά το Μερσίνι, ένα ακόμη μικρό χωριουδάκι, με καμιά 15αριά κατοίκους. Το Μερσίνι ξεχωρίζει για την ομώνυμη πηγή του και την πλούσια σκιά του πλάτανου. Λένε ότι το νερό έρχεται υπόγεια από την Ικαρία, όμως στην πραγματικότητα υπάρχουν λεκάνες που μαζεύται το βρόχινο νερό.
Εκεί κοντά και το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας ενώ η θέα από το χωριό, αλλά και από το ταβερνάκι «Τζι Τζι» της Βαγγελιώς (τηλ. 6973 207569) είναι μοναδική, με την Κέρο στα δεξιά μας και την Αμοργό στα αριστερά μας. «Που να δεις και την πανσέληνο να ξεπροβάλλει, ένα φεγγάρι κατακόκκινο μέσα από τη θάλασσα» μου λέει χαρακτηριστικά η Βαγγελιώ.
Τελευταίος οικισμός στην άκρη του νησιού, η Καλοταρίτισσα, με λιγοστά σπίτια και μία κάτοικο, την ογδοντάχρονη γιαγιά Φανή, που ζει χειμώνα καλοκαίρι. Δεν ήταν στο σπίτι της, παρ’ όλα αυτά άδραξα την ευκαιρία και μπήκα να δω πώς είναι τα σπίτια στη Δονούσα.
«Είναι ένας χώρος, η σάλα, και δυο δωμάτια, δεξιά και αριστερά. Η κουζίνα είναι δίπλα και το μπάνιο έξω. Ζεσταίνεται δε με μαγγάλι» με ξεναγεί στο μικρό αλλά συμπαθητικό σπιτάκι ο πρόεδρος της Δονούσας Δημήτρης Πράσινος. Κατεβήκαμε στο ταβερνάκι, ο «Μήτσος» (τηλ. 22850/ 51.522). Εκεί τριγύριζε η γιαγιά Φανή. Εκεί και η κόρη της Μαρία, στην κουζίνα, ετοιμάζει σπέσιαλ μαγειρευτά και ψητά, εκεί και η εγγονή η Φανή και ο εγγονός ο Γιώργος.
Εκεί και ο καπετάν Ηλίας, έφερε κόσμο με τη λάντζα, και κάθισε στο ταβερνάκι να ξαποστάσει. «Και γιατί το καΐκι σου το ονόμασες Δονούσα Μάγισσα, καπετάνιο»; «Ε, μάγισσα, για να μαγεύει…».
* Ευχαριστούμε τον πρόεδρο της Δονούσας Δημήτρη Πράσινο και την υπεύθυνη του ΚΕΠ Δήμητρα Μαρκουλή για την ξενάγηση στο νησί, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Info
- Παραλίες: Σταυρός με ψιλή άμμο και αρμυρίκια για σκιά, Κέδρος, πολύ όμορφος όρμος, μόλις 20 λεπτά με τα πόδια από το Σταυρό, στο βυθό του οποίου διακρίνεται το ναυάγιο γερμανικού πλοίου, απομεινάρι από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιτρέπεται το κάμπινγκ ενώ πίσω από την παραλία λειτουργεί και το ομώνυμο μπαράκι του Μιχάλη. Βαθύ Λιμενάρι, πρόσβαση μονάχα δια θαλάσσης, ενώ έχει βρεθεί νεολιθικός οικισμός. Λιβάδι, φαρδιά παραλία με ψιλή άμμο, συχνάζουν κατασκηνωτές, 20 λεπτά με τα πόδια από το χωριό Μερσίνη, Φύκιο μικρή παραλία με βράχια και έναν μικρό μώλο. Καλοταρίτισσα (12 χλμ. ή 1 ώρα και 15 λεπτά από Σταυρό) με τρεις παραλίες,
το Σαπουνόχωμα, την Τρυπητή (Βλυχός) και την Μέσα Άμμο ενώ απέναντι είναι το νησάκι Σκουλονήσι.
- Φωκοσπηλιά, ανατολικά του νησιού, με γαλαζοπράσινα νερά και ένα από τα καταφύγια φώκιας.
- Το εκκλησάκι Παναγίτσα στην κορυφή του λόφου στο Σταυρό με πανοραμική θέα. Ιδανικό για τη δύση του ηλίου.
- Το εισιτήριο με τη λάντζα στις παραλίες κοστίζει 5 ευρώ με την επιστροφή και 10 ευρώ μέχρι την Καλοταρίτισσα. Αναχώρηση από το λιμάνι του Σταυρού στις 10.30 π.μ.
- Οι τιμές στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, για την υψηλή περίοδο, κυμαίνονται μεταξύ 40 – 60 ευρώ στην υψηλή περίοδο.
- Πρόσβαση: Από Πειραιά με «Blue Star Ferries»» Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο στις 17.30. Το ταξίδι διαρκεί περίπου 7 ώρες. Από Αιγιάλη Αμοργού με το «Εξπρές Σκοπελίτης» Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο στις 7.00 π.μ. (τηλ. 22850/ 51.570, 52.005)
Tips
- Το καλοκαίρι πραγματοποιούνται τέσσερα δρομολόγια την εβδομάδα από Πειραιά, το χειμώνα τρία, ενώ με το «Εξπρές Σκοπελίτης» τρία χειμώνα-καλοκαίρι. Υπάρχει και σύνδεση με Σύρο τρεις φορές την εβδομάδα. Με τον «Σκοπελίτη» οι κάτοικοι μεταφέρουν από απλά γράμματα μέχρι ζαρζαβάτια, οικοδομικά υλικά και είδη σπιτιού.
- Τοπική συγκοινωνία δεν υπάρχει στο νησί, αλλά σύμφωνα με τον πρόεδρο κ. Πράσινο, ελπίζουν ότι σύντομα θα το λύσουν. Η Δονούσα με την ένταξη του Καλλικράτη υπάγεται στο δήμο Νάξου μαζί με τη Σχοινούσα, τα Κουφονήσια και την Ηρακλειά.
- Μέχρι πρόσφατα υπήρχε αγροτικός ιατρός, ενώ τώρα τους υποσχέθηκαν ότι θα πηγαίνει γιατρός από Νάξο κάθε 10 μέρες.
- Για τη συγκομιδή απορριμάτων υπάρχει μικρό απορριματοφόρο το οποίο περνάει 2 φορές την εβδομάδα το χειμώνα, 3 τον Ιούνιο και καθημερινά Ιούλιο – Αύγουστο. Οσον αφορά το βιολογικό, υπάρχει σχετικό πρόβλημα, όμως έχει ήδη γίνει ώριμη μελέτη για την αντιμετώπισή του.
