Σταυροδρόμι ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή, η Αλεξανδρούπολη, μια πόλη σύγχρονη φέρνει στη μνήμη το μακρινό χθες και την ομορφιά του σήμερα!
Κείμενο: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Μια ‘ανοιχτή αγκαλιά’ στραμμένη στο πέλαγος, μια πόλη που συνδυάζει τη διασκέδαση και την χαλάρωση, τις βόλτες κατά μήκος του μώλου του λιμανιού, τη θάλασσα, την επίσκεψη στα μουσεία, το αρχαιολογικό ενδιαφέρον, και σε κοντινές αποστάσεις οικολογικές διαδρομές στο Δέλτα του Έβρου αλλά και πιο μακριά.
Η θέση της Αλεξανδρούπολης είναι κομβική, ενώνει την Ευρώπη με την Ασία, τη Δύση με την Ανατολή.
Η σημερινή θέση της Αλεξανδρούπολης ταυτίζεται με την αρχαία πόλη Σάλη, η οποία κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. ήταν μια από τις πόλεις της Σαμοθρακικής Περαίας. Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο περνά η Εγνατία οδός και η πόλη ακμάζει. Τους αιώνες που ακολουθούν η περιοχή γίνεται πεδίο πολεμικών συγκρούσεων, η πόλη σβήνει και πυκνό δάσος παίρνει τη θέση της. Στα μέσα του 19ου αιώνα, ψαράδες από Μαρώνεια, Μάκρη και Αίνο στήνουν έναν μικρό οικισμό, το Δεδέ Αγάτς. Το 1880 ρώσοι αξιωματικοί, σχεδιάζουν το παραλιακό μέρος της πόλης με θαυμάσιο ρυμοτομικό σχέδιο. Στα 1880 χτίζεται ο Φάρος το σύμβολο της Αλεξανδρούπολης.
Από τότε μέχρι σήμερα, παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετώπισε η πόλη, συνεχίζει να μεγαλώνει. Το διεθνές αεροδρόμιο, το λιμάνι, η Εγνατία Οδός και το τρένο καθιερώνουν την Αλεξανδρούπολη ως σημαντικό οικονομικό πόλο των Βαλκανίων.
Φάρος Αλεξανδρούπολης
Σήμα κατατεθέν της πόλης, ο Φάρος Αλεξανδρούπολης, έχει ύψος 18 μ., εγκαινιάστηκε το 1880 και έκτοτε λειτουργεί συνέχεια.
Μουσεία
Εθνολογικό Μουσείο Θράκης
Στεγάζεται σε πέτρινο νεοκλασικό, στο κέντρο της Αλεξανδρούπολης (οδός 14ης Μαΐου 63), κτίσμα του 1899, το οποίο αποτέλεσε την εξοχική κατοικία του Μιλτιάδη Αλτιναλμάζη από την Αδριανούπολη. Το 1998 μισθώθηκε και αποκαταστάθηκε από την οικογένεια του Πολυχρόνη Γιαννακίδη αποκτώντας μια καινούργια ζωή που εμπνέεται και οραματίζεται από την αρχέγονη μνήμη και τη λάμψη της λαϊκής παράδοσης. Το κτίριο αποκαταστάθηκε με τα πλέον σύγχρονα υλικά και εξοπλισμό ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης μουσειολογικής έκθεσης και λειτουργίας.
Στο μουσείο υπάρχουν εκθέματα ενδυματολογικού περιεχομένου (παραδοσιακές φορεσιές κ.ά.), εκθέματα σχετικά με τη μουσική και λατρεία στη Θράκη, χάλκινα και πήλινα, υφάνσιμες ύλες (μετάξι – σηροτροφία κ.ά.), καλλιέργεια της γης (καπνά, οίνος, δημιτριακά), ζαχαροπλαστική (γλυκά).
Ημέρες και ώρες λειτουργίας Τρίτη -Σάββατο 9:00-15.00, Κυριακή 10:00 – 15:00. Από Μάρτιο αλλάζει το ωράριο λειτουργίας. (τηλ. 25510 36663, http://emthrace.org/).
Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης
Το τριώροφο κτίριο του Ιστορικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης βρίσκεται στο κέντρο της πόλης επί της οδού Λ. Δημοκρατίας 335, απέναντι από το Δημαρχείο. Το μουσείο έχει συνολικό εμβαδόν 700 τ.μ. τα οποία αναπτύσσονται σε τέσσερα επίπεδα. Περιλαμβάνει θεματικές ενότητες των αρχαιολογικών χώρων και ευρημάτων της περιοχής, τη δημιουργία της πόλης και τη σχέση της με το σιδηρόδρομο και το λιμάνι, την αστική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της, την οικονομική και πολιτική διαδρομή της, την πνευματική και κοινωνική ζωή, όπως και ενότητα για τις πληθυσμιακές ομάδες που τη συγκρότησαν.
Υπάρχει βιβλιοθήκη με συλλογή περίπου 1.000 βιβλίων, τα οποία αναφέρονται κυρίως στην ιστορία της πόλης αλλά και της Θράκης γενικότερα. Ταυτόχρονα με τη δημιουργία της μόνιμης έκθεσης του Ιστορικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης έχει συλλεχθεί ένα πλούσιο αρχειακό υλικό που αποτελείται από φωτογραφίες, έντυπα, εφημερίδες, περιοδικά και παλιά αντικείμενα.
Σ’ ότι αφορά τις μόνιμες εκθέσεις υπάρχει έκθεση με τους Σαρακατσάνους της Θράκης περιλαμβάνοντας τη συλλογή της λαογράφου Ελένης Φιλιππίδη, προσωπικότητας με καθοριστικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πόλης μεταπολεμικά.
Το Ιστορικό Μουσείο ολοκλήρωσε τη μόνιμη έκθεσή του που αφορά στην ιστορία της πόλης της Αλεξανδρούπολης και της ευρύτερης περιοχής. Περιλαμβάνει θεματικές ενότητες των αρχαιολογικών χώρων και ευρημάτων της περιοχής, τη δημιουργία της πόλης και τη σχέση της με το σιδηρόδρομο και το λιμάνι, την αστική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της, την οικονομική και πολιτική διαδρομή της, την πνευματική και κοινωνική ζωή, όπως και ενότητα για τις πληθυσμιακές ομάδες που τη συγκρότησαν. Ώρες και μέρες λειτουργίας Τρίτη – Σάββατο 10.30 – 14.30 (τηλ. 25510 28 926).
Εκκλησιαστικό Μουσείο
Το εκκλησιαστικό μουσείο της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως ιδρύθηκε το 1976. Το 1982 η συλλογή, εμπλουτισμένη στο μεταξύ και με άλλα κειμήλια, μεταφέρθηκε στην Λεονταρίδειο Σχολή, κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο ήδη από το 1978. Περιλαμβάνει εκθέματα από τον 15ο αιώνα έως τον 19ο αιώνα. Βρίσκεται την Πλατεία Μητροπόλεως. Ώρες και μέρες λειτουργίας Τρίτη – Παρασκευή 9.00 – 14.00, Σάββατο 9.30 – 13.30 (τηλ. 25510 82282).
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αλεξανδρούπολης
Βρίσκεται μέσα σ’ ένα καταπράσινο σημείο του Πλατανότοπου του Μαΐστρου (2 χλμ. από Αλεξανδρούπολης) και στεγάζεται σε σύγχρονο κτίριο εναρμονισμένο πλήρως με το φυσικό περιβάλλον.
Βασικός σκοπός του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Αλεξανδρούπολης είναι η ανάδειξη της βιοποκιλότητας, σε όλα της τα επίπεδα (γενετική, ειδών, οικοσυστημάτων, τοπίου) της περιοχής του Έβρου και των γεωφυσικών και οικολογικών ιδιαιτεροτήτων της. Ώρες και μέρες λειτουργίας Τρίτη – Σάββατο 08.30 – 14.30 (τηλ. 25510 80204).
Μουσείο λαογραφίας και φυσικής ιστορίας
Στεγάζεται στη Νέα Χιλή Αλεξανδρούπολης (2 χλμ.) και θεματικά χωρίζεται σε δύο τμήματα: στο τμήμα Λαογραφίας, όπου εκτίθενται αγροτικά και οικιακά εργαλεία, σκεύη της καθημερινότητας, αντικείμενα οικοτεχνίας κ.α. και στο τμήμα Φυσικής Ιστορίας, που περιλαμβάνει συλλογές εντόμων, ταριχευμένα ζώα, πτηνά και ερπετά, απολιθώματα από την περιοχή της Θράκης, μεταλλεύματα και πολλά άλλα.
Οι ξεναγήσεις στο μουσείο γίνονται από τον ίδιο τον πατέρα Γεώργιο Κομνίδη. Ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης με τον πατήρ Γεώργιο (τηλ. 25510 39863, 6944 546838, Θερμοπυλών 8, ισόγειο, Νέα Χιλή Αλεξανδρούπολης -προς Καφέ «Ορίζοντας»).
Τοπικές γεύσεις/προϊόντα
Ντόπια κρέατα αλλά και φρέσκα ψάρια, μεζέδες, τσίπουρο και κρασί, αλλαντικά και τυροκομικά. Στην Αλεξανδρούπολη θα γευτείτε τοπικές γεύσεις στα μεζεδοπωλεία της πόλης και της γύρω περιοχής και στα εστιατόρια.
Καβουρμάς και ψητό χοιρομέρι, θρακιώτικος κόκκινος τραχανάς, παραδοσιακές πίτες, γλυκά του κουταλιού και ταψιού, τουρσί λάχανο με χοιρινό, άγριο κυνήγι, λουκάνικα κ.ά. είναι γεύσεις που θα δοκιμάσετε κατά την παραμονή σας στην περιοχή.
Ο ποταμός Έβρος
Στο νοτιοανατολικό άκρο του νομού Έβρου, στα σύνορα με την Τουρκία, ο ποταμός Έβρος σχηματίζει ένα εκτεταμένο Δέλτα, διεθνούς οικολογικής σημασίας, συνολικής έκτασης 188 τ.χλμ.
Ο Έβρος είναι ο δεύτερος σε μέγεθος ποταμός της Ανατολικής Ευρώπης και χαρακτηρίζεται για τις φερτές ύλες που μεταφέρει και αποθέτει ανάμεσα στην Αλεξανδρούπολη και στην Αίνο. Πηγάζει από την οροσειρά της Ρίλα στην Βουλγαρία στα νότια της Σόφιας. Διασχίζει τη λεκάνη απορροής του μεταξύ των οροσειρών Ροδόπης και Αίμου όπου και δέχεται πλήθος παραποτάμων. Το συνολικό μήκος του ποταμού είναι 528 χλμ., από τα οποία τα 310 χλμ. ανήκουν στην Βουλγαρία, ενώ 218 χλμ. καθορίζουν τα σύνορα της Ελλάδας με τη Βουλγαρία και την Τουρκία.
Info
–Η Αλεξανδρούπολη είναι πρωτεύουσα του νομού Έβρου, με πληθυσμό άνω των 70.000 κατοίκων, και είναι η μεγαλύτερη πόλη της Θράκης.
-Από Θεσσαλονίκη απέχει 300 χλμ. ακολουθώντας την Εγνατία Οδό. Από Αθήνα θα διανύσετε περίπου 800 χλμ. Στην Αλεξανδρούπολη φτάνετε και αεροπορικώς με το διεθνές αεροδρόμιο «Δημόκριτος» να απέχει 7 χλμ. από την πόλη (τηλ. 25510 89300) ή σιδηροδρομικώς (ΤΡΑΙΝΟΣΕ τηλ. 14511, ώρες λειτουργίας 06:00-23:00 καθημερινά).
Tips
-Κατά την παραμονή σας στην Αλεξανδρούπολη αξίζει να αφιερώσετε χρόνο στο Δέλτα του Έβρου. Το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου βρίσκεται στην Τραϊανούπολη (15 χλμ. από Αλεξανδρούπολη) και αποτελεί την έδρα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου. Λειτουργεί καθημερινά 08.00 – 16.00 και οργανωμένες περιηγήσεις γίνονται καθημερινά 09.00, 11.00, 13.00. Η περιήγηση είναι χερσαία και υδάτινη και διαρκεί μιάμιση ώρα. Η υδάτινη πραγματοποιείται εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Απαραίτητη είναι η κράτηση. Το κόστος είναι από 4 άτομα και άνω, 10 ευρώ/άτομο, ενώ για λιγότερα άτομα, 20 ευρώ/άτομο χερσαία και υδάτινη περιήγηση ή 10 ευρώ/άτομο μόνο χερσαία περιήγηση (τηλ. 25510 61000.
– Κέντρο Πληροφόρησης του Δέλτα του Έβρου υπάρχει και στις Φέρες (27 χλμ.) και για ξεναγήσεις και βαρκάδες στο ποτάμι απευθύνεστε στο τηλ. 25550 24310, καθημερινά μέχρι τις 15.00.
-Η αρχαία Εγνατίας Οδός, ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους στρατιωτικούς και εμπορικούς δρόμους της αρχαιότητας, που κατασκευάστηκε μεταξύ 146 και 120 π.Χ. από τον ανθύπατο της Μακεδονίας Γνάιο Εγνάτιο και συνέδεε τη Ρώμη με τις κατακτήσεις της στην Ανατολή. Στο νομό Έβρου εντοπίστηκαν τα περισσότερα σωζόμενα τμήματά της. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι ορεινό και βρίσκεται στα όρια των Νομών Ροδόπης – Έβρου, στην περιοχή Κόμαρος, βορειοανατολικά του αρχαιολογικού χώρου της Ζώνης, όπου μπορεί κανείς να βαδίσει πάνω στο αρχαίο οδόστρωμα, ακολουθώντας τις πινακίδες κατεύθυνσης που έχουν τοποθετηθεί από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων. (ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων Θράκης, τηλ. 25310 22411).
-Αρχαία Ζώνη, ο αρχαιολογικός χώρος της Ζώνης, γνωστός παλαιότερα ως Μεσημβρία–Ζώνη, βρίσκεται 20χλμ. δυτικά της Αλεξανδρούπολης, κοντά στο χωριό Δίκελλα. Πρόκειται για μια αρχαία πόλη που χτίστηκε στις αρχές του 6ουαι.π.Χ. από Έλληνες αποίκους της Σαμοθράκης και αποτελεί τμήμα της Περαίας της. Στον αρχαιολογικό χώρο μπορεί κανείς να δει πώς ήταν διαμορφωμένη μια αρχαία ελληνική πόλη με τα τείχη, τους ναούς, τις ιδιωτικές κατοικίες, τα εργαστήρια της κ.ά. (τηλ.25510 96214 & 96204, καθημερινά 08:00 – 15:00, Παραλία Μεσημβρίας).
-Ιαματικές Πηγές (14 χιλιόμετρα ανατολικά της Αλεξανδρούπολης και επί της Εθνικής οδού που συνδέει την Αλεξανδρούπολη με τις Φέρρες) κατάλληλες για λουτροθεραπεία και ποσιθεραπεία. Συστήνονται για τη θεραπεία πολλών νόσων, όπως ρευματισμών, γυναικολογικών παθήσεων, παθήσεων περιφερειακών νεύρων, νοσημάτων νεφρού, χολής, υπατικών δυσλειτουργιών, πεπτικών διαταραχών. Η λουτρόπολη λειτουργεί από τα τέλη Απριλίου έως το τέλος του έτους με θέρμανση των εγκαταστάσεών της, αξιοποιώντας τη γεωθερμία. Πληροφορίες στην Τουριστική Ιαματική Επιχείρηση Δήμου Αλεξανδρούπολης (Πλατείας Κύπρου 17, τηλ. 25510 88340).
-Ας μην ξεχνάμε ότι στο νομό Έβρου βρίσκεται και το Δάσος Δαδιάς με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, με 36 από τα 38 είδη αρπακτικών πουλιών να συναντώνται σ’ αυτήν την προστατευόμενη περιοχή – το Εθνικό Πάρκο-, αλλά και η Σαμοθράκη σε απόσταση 3 περίπου ωρών από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
