Γαντζωμένο και φωλιασμένο στην κόψη των βράχων, το καστρομονάστηρο της Κηπίνας, κόβει την ανάσα για τον τρόπο κατασκευής του αλλά και για το σημείο στο οποίο είναι χτισμένο!
Κείμενο – φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Ταξιδεύουμε στο νομό Ιωαννίνων και κατευθυνόμαστε στον ορεινό του όγκο, βορειοανατολικά, προς Πράμαντα, Συρράκο και Καλαρρύτες.
Στο δρόμο για Καλαρρύτες κάνουμε στάση στην ιερή μονή της Κηπίνας, την αετοφωλιά της Ορθοδοξίας, γαντζωμένη και φωλιασμένη στην κόψη των βράχων. Το θέαμα είναι πραγματικά εντυπωσιακό!
Το μοναστήρι βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του άγριου φαραγγιού του Καλαρρύτικου ποταμού και συγκλονίζει για τον τρόπο κατασκευής του αλλά και για τον τόπο όπου είναι χτισμένο, μέσα σε μεγάλη σπηλιά ενός κάθετου βράχου.
Η ίδρυση της μονής τοποθετείται το έτος 1349, ενώ, σύμφωνα με το μητροπολίτη Άρτας και ιστοριοδίφη Σεραφείμ Βυζάντιο, είναι ακόμη παλιότερη. Το όνομά της το οφείλει πιθανότατα στους κήπους που καλλιεργούσαν οι μοναχοί κάτω απ’ αυτήν και επίσης από το μοναστήρι πήρε το όνομά του ο ομώνυμος οικισμός, στα όρια του οποίου βρίσκεται το θρησκευτικό μνημείο.
Η προσπέλαση για το μοναστήρι γίνεται από ένα μονοπάτι λαξευμένο στο βράχο και από μια μικρή κρεμαστή ξύλινη γέφυρα -τη λυσιά- η οποία τα παλιά χρόνια αφαιρούνταν τη νύχτα με τη σωζόμενη και σήμερα «μανιβέλα».
Η μονή Κηπίνας είναι ένα από τις ελάχιστες μονές που δεν καταστράφηκαν από ληστρικές επιδρομές κι αυτό το οφείλει στη θέση της, στην κρύπτη του ισογείου, στο σπήλαιο μήκους 240 μ. που ανοίγει στη βόρεια πλευρά του νάρθηκα, στις διπλανές πολεμίστρες και στην περιορισμένη σ’ αυτήν πρόσβαση.
Η μεγάλη περίοδος ακμής της μονής είναι ο 18ος αιώνας και μάλιστα στα 1760 ο ηγούμενος του μοναστηριού Καλλίνικος, χρηματοδότησε την ανέγερση γέφυρας στον Καλαρρύτικο ποταμό.
Στο εσωτερικό της μονής
Από το παλιό μοναστηριακό συγκρότημα σώζεται το καθολικό, τέσσερα κελιά και ένα μικρό πέτρινο κτίριο που χρησίμευε ως στάβλος. Στα δεξιά της σπηλιάς είναι λαξευμένος ο βράχος όπου χτίστηκε το καθολικό της μονής, μικρή μονόκλιτη βασιλική που αποτελείται από το νάρθηκα, τον κυρίως ναό και το Ιερό Βήμα.
Το καθολικό φέρει στο εσωτερικό του πλούσιο εικονογραφικό διάκοσμο του 18ου αιώνα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της μονής καθώς και παλιές εικόνες και κειμήλια αφαιρέθηκαν το 1997 από αρχαιοκάπηλους που λεηλάτησαν το μοναστήρι.
Στο υπόλοιπο κοίλωμα του βράχου είναι οι χώροι υποδοχής, φιλοξενίας -το αρχονταρίκι- και τα κελιά με τζάκι και λιτή επίπλωση. Στο ισόγειο εκτός από το καθολικό υπάρχει και χώρος καθιστικού και το «χειμωνιάτικο» που σήμερα λειτουργεί ως κουζίνα. Εκεί υπάρχει ένα ξύλινο ντουλάπι – πόρτα που οδηγεί σε κρύπτη.
Info
– Η μονή Κηπίνας απέχει 332 χλμ. από Θεσσαλονίκη ακολουθώντας την Εγνατία οδό για Ιωάννινα (257 χλμ.), στη συνέχεια για Τζουμέρκα, Πράμαντα (64 χλμ.) και από κει για Μονή (75 χλμ.) και Καλαρρύτες (84 χλμ.).
– Για να επισκεφτείτε τη μονή θα πρέπει να πάρετε τα κλειδιά (σ.σ. τα οποία και θα επιστρέψετε) από το καφενείο «Η αυλή μας» που βρίσκεται στο χωριό Κηπίνα, 1,4 χλμ. πριν από το μοναστήρι (τηλ. 26590/61.186).
– Η μονή Κηπίνας είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, πανηγυρίζει όμως μεθαύριο, Παρασκευή της Διακαινησίμου, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής (6 Μαΐου). Αύριο, Πέμπτη 5 Μαΐου, το απόγευμα θα γίνει εσπερινός και ανήμερα της εορτής θα γίνει πανηγύρι (εφόσον το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες).
