«Είναι σαν το ψιλοβελονάκι, που δουλεύανε οι γιαγιάδες μας’ θέλει πολύ υπομονή, μοναστηριακή υπομονή, καλογερική!» λέει στο debbiestravel.gr ο Χάρης Τζίκας, για τους χειρόγραφους χάρτες του.
ΤΗΣ ΝΤΕΠΥΣ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Τον Χάρη Τζίκα τον γνωρίζω εδώ και πολλά χρόνια, από κάποιο ταξιδιωτικό οδοιπορικό που είχα πραγματοποιήσει στην Ανατολική Λάρισα και συγκεκριμένα στο όμορφο ΜεταξοχώριΑγιάς.
Ζωγράφιζε χάρτες, με απίστευτες λεπτομέρειες και καλλιτεχνίες, αποτυπωμένα όλα πάνω σ’ ένα απλό χαρτί, «συνήθως κίτρινο για να φαίνεται παλιό, σαν γκραβούρα» όπως μου είχε πει. «Δεν χρησιμοποιώ μολύβι, έναν μαρκαδόρο όπου γίνεται το σχέδιο. Αυτό σημαίνει ότι η μέθοδος είναι αυστηρή, δεν σηκώνει λάθη, δεν έχει σβήσιμο και ξανά από την αρχή. Αυτό που θα βγει, αυτό θα μείνει» πρόσθεσε ο Χάρης Τζίκας.
Η θεματολογία των χειρόγραφων χαρτών του Χάρη ήταν ο ορεινός όγκος της Ανατολικής Θεσσαλίας, δηλαδή ο Όλυμπος, ο Κίσαβος και το Μαυροβούνι -βόρεια απόληξη του Πηλίου. Επίσης, ήταν τα πέριξ της λίμνης Βοιβηίς (Κάρλα), η οποία αποξηράνθηκε το 1962, και τώρα γίνεται ανασύσταση της καθαρά για περιβαλλοντικούς σκοπούς. Στους χάρτες του Χάρη συμπεριλαμβάνονταν και οι Σποράδες, η Σκιάθος, η Σκόπελος, η Αλόννησος και τα γύρω νησάκια, καθώς επίσης και τα παράλια της Ανατολικής Θεσσαλίας με τους γραφικούς κολπίσκους.
Τελευταία, ο Χάρης Τζίκας ‘τρέχει’ τους χάρτες με τίτλο «Οι Δρόμοι του Νερού», με κυρίαρχο στοιχείο- τι άλλο;- το νερό!
Ο Πηνειός, η Λάρισα, τα Τέμπη – Δέλτα Πηνειού, η λίμνη Κάρλα – Βοιβηίς, οι Ακτές Κισάβου – Μαυροβουνίου, ο Χειμερινός Όλυμπος και ο Θερινός Όλυμπος.
Επτά νέα έργα, με την υπογραφή του Χάρη Τζίκα, εκεί όπου αποτυπώνει το νερό στα ποτάμια και τις διαδρομές τους, πάντα στην Ανατολική Λάρισα.
«Το νερό έχει μνήμη»!
Τι ήταν αυτό που ώθησε τον Χάρη Τζίκα να αποτυπώσει το νερό στα νέα του έργα;
«Τα τελευταία 40 χρόνια διατυπώθηκε ή άποψη ότι το νερό έχει μνήμη. Έχει την ιδιότητα να αποτυπώνει,ναεγγράφει όλες τις πληροφορίες από το περιβάλλον -υλικές,κυματικές,ηλεκρομαγνητικές» αναφέρει στο debbiestravel.gr ο καλλιτέχνης προσθέτοντας ότι «το νερό κατεβαίνοντας τους ποταμούς αποτυπώνει πληροφορίες από τα πάντα και καταλήγει στις εκβολές πιο πλούσιο και ως εκ τούτου πιο ζωντανό απ’ ότι ήταν στην πηγή».
Αυτές οι σκέψεις, λοιπόν, οδήγησαν τον Χάρη Τζίκα στην έκθεση «Οι Δρόμοι του Νερού», την επιμέλεια της οποίας έχει η Ρούλα Αντωνοπούλου.
Τα νέα έργα του Χάρη Τζίκα αποτελούνται από μια εντελώς νέα τεχνοτροπία, έναν τολμηρό συνδυασμό της τεχνικής της γκραβούρας με αυτή της ακουαρέλας.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η τεχνική της γκραβούρας είναι άγνωστη στην Ελλάδα, καθώς οι μόνες γκραβούρες Ελληνικής έμπνευσης υπήρξαν η «Χάρτα τού Ρήγα» το 1798 και η«Μεγάλη Χάρτα της Ελλάδας» του Ρήγα, εκδοθείσα το 1815, υπό την επιμέλεια του Άνθιμου Γαζή.
Το νερό είναι πηγή ζωής!
«Το νερό είναι πηγή ζωής»’ αυτό λέει ο Χάρης Τζίκας, τόσο για τα φυτά όσο και για τα ζώα και φυσικά και τους ανθρώπους.
«Το νερό είναι το μόνο στοιχείο που υπάρχει και στις τρεις μορφές της ύλης -στερεά, υγρή και αέρια- καικαταλαμβάνει τα 2/3 τού πλανήτη» αναφέρει στο debbiestravel.gr ο κ. Τζίκας και συμπληρώνει «σε αντίθεση με τα άλλα σώματα, το νερό διαστέλλεται όταν ψύχεται και γίνεται ελαφρύτερο, επιτρέποντας στους πάγους να ανέλθουν στην επιφάνεια».
Παράλληλα, επιτρέπει και στους ωκεανούς να φιλοξενούν τον πανέμορφο θαλάσσιο κόσμο στα βάθη τους.Επιπλέον, αυτή η διαστολή, είναι η δύναμη των φυτών να σπάνε την πέτρα και να βγαίνουν στο φως.
Ο Χάρης, το ψιλοβελονάκι και η μοναστηριακή υπομονή!
Ο Χάρης Τζίκας γνώστης της περιοχής του -του ορεινού όγκου της Ανατολικής Θεσσαλίας και συγκεκριμένα του Κίσαβου-, με ορειβατικές εμπειρίες αλλά και γνώσεις σχετικά με την ιστορία του τόπου, θέλοντας να αποτυπώσει κάπου όλες τους τις γνώσεις, ξεκίνησε να φτιάχνει χειρόγραφους χάρτες.
Πρόκειται για έναν συνδυασμό ιστορικής, αρχαιολογικής, μυθολογικής και ορειβατικής κουλτούρας.
Χρησιμοποιείtempera, δηλαδή νερομπογιές. «Μόλις τελειώσει το σκίτσο, εάν είναι ικανοποιητικό τότε θα προσθέσω το χρώμα, χρησιμοποιώντας μεγεθυντικό φακό. Το χρώμα έχει ιδιαίτερες δυσκολίες, διότι η νερομπογιά απλώνεται» εξηγεί στο debbiestravel.gr ο Χάρης Τζίκας και προσθέτει «έτσι για να χρωματίσω μια σκεπούλα για παράδειγμα, χρειάζονται τρεις τέσσερις κινήσεις. Είναι σαν το ψιλοβελονάκι, που δουλεύανε οι γιαγιάδες μας. Θέλει πολύ υπομονή, μοναστηριακή υπομονή, καλογερική!».
Σ’ ότι αφορά το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός χειρόγραφου χάρτη, ο Χάρης Τζίκας μας απαντά «Για να βγάλω τη νότια πλευρά του Κίσαβου, μου πήρε τρία χρόνια, αφού πρώτα γίνανε σαράντα Κίσαβοι που δεν με ικανοποιούσαν! Υπάρχουν και χάρτες που έχουν βγει σε ένα βράδυ. Αυτός όμως που πραγματικά με δυσκόλεψε και μου πήρε επτά ολόκληρα χρόνια να τον τελειώσω, ήταν ο μύθος της Κάρλας».
*
-Την Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2018, στις 12 το μεσημέρι, θα γίνει παρουσίαση της έκθεσης χειρόγραφων χαρτών του Χάρη Τζίκα με τίτλο «Οι Δρόμοι του Νερού», που φιλοξενείται από τον περασμένο Δεκέμβριο στην ενότητα «Διάλογοι» του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας (Περιφερειακή οδός Λάρισας – Τρικάλων, Μεζούρλο, τηλ. 2413 508200).
-Η έκθεση σε επιμέλεια της Ρούλας Αντωνοπούλου περιλαμβάνει τα έργα «Ο Πηνειός», «Η Λάρισα» και «Τα Τέμπη», που συνδέονται με το ζωογόνο στοιχείο του νερού, πηγή έμπνευσης για τα οποία αποτέλεσε η ιστορία και η μυθολογία.
-Παράλληλα με την έκθεση, ο προϊστάμενος του τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων, Αρχαιογνωστικής Έρευνας και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας Γ. Τουφεξής, αρχαιολόγος, θα αναφερθεί στον ρόλο του νερού κατά την Προϊστορία, μέσα από τα εκθέματα της αντίστοιχης ενότητας του Μουσείου.
