Συμμετέχουμε σε γευσιγνωσία ελαιολάδου και μαθαίνουμε τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου, τους εχθρούς του και τις ποιότητές του, εορτάζοντας την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς.
Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Τρία κουπάκια με διαφορετικά είδη ελαιόλαδου, και ένα ποτήρι νερό είναι τοποθετημένα μπροστά μας, κατά τη διάρκεια της γευσιγνωσίας ελαιόλαδου, στην οποία και συμμετέχουμε.
«Περί ελαιόλαδου γεύσεων» ήταν η εισήγηση της Μαρίας Καράμπελα, η οποία μύησε τους συμμετέχοντες στο ελληνικό ελαιόλαδο. Όλα αυτά, στο πλαίσιο του 15ου Amorgos Film Festival και 21ο συνέδριο ΥΠΕΡΙΑ που πραγματοποιήθηκε στην Αμοργό 14 – 19 Νοεμβρίου 2024.
Περί ελαιόλαδου γεύσεων με την ελιά, χαρακτηριστικό δένδρο του μεσογειακού τοπίου, να αποτελεί από την αρχαιότητα έως σήμερα παράγοντα πολιτισμού, οικονομίας, υγείας και γαστρονομίας. «Ειδικότερα για μας τους Έλληνες, η ελιά δεν είναι μόνο ένα δέντρο. Δεν είναι μόνο ένας καρπός. Είναι ένα σύμβολο πολιτισμού του τόπου μας.» ανέφερε χαρακτηριστικά στο πλαίσιο της εισήγησής της η κα. Καράμπελα.
Η ίδια ερευνήτρια γαστρονομίας, με δυο βιβλία στο βιογραφικό της – ένα με συνταγές του λαδιού της ελιάς και ένα με γεύσεις της λακωνικής γης (τόπος καταγωγής της), πιστοποιημένη γευσιγνώστρια ελαιόλαδου, όπως επισήμανε οι Έλληνες δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για το ελαιόλαδο.
«Αυτό που προσπάθησα να δώσω είναι πώς αγοράζουμε ένα ελαιόλαδο από το ράφι, τι πρέπει να προσέξουμε, και πώς διακρίνουμε το πιο καλό ελαιόλαδο» εξήγησε στο debbiestravel.gr.
Δοκιμή ελαιόλαδου
Θα μπορούσε κανείς να ρωτήσει, γιατί να κάνουμε δοκιμή ελαιόλαδου;
Τρεις είναι οι απαντήσεις που δίνουν οι ειδικοί:
1. Είναι η μοναδική τροφή όπου η αισθητηριακή αξιολόγηση αποτελεί κριτήριο ποιότητας
2. Το άρωμα και η γεύση είναι οι κύριες παράμετροι για την κατάταξη ποιότητας και
3. Σκοπός είναι να βοηθήσoυν τους καταναλωτές να μάθουν να αξιολογούν την ποιότητα του ελαιόλαδου μέσω του αρώματος και της γεύσης.
Χαρακτηριστικά του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου
Τρία είναι τα βασικά χαρακτηριστικά για να μπορεί κανείς να ξεχωρίζει ένα εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο ανώτερης ποιότητας.
1.Φρουτώδες άρωμα, όπως φρεσκοκομμένο γρασίδι, ντομάτα, αγκινάρα, αμύγδαλο, άγρια βότανα ή φρούτα του δάσους
2. Πικράδα στο στόμα
3.Πιπεράτη αίσθηση στον λαιμό.
Όπως επισημαίνει η κα. Καράμπελα, «όσο πιο πικρό είναι τόσο καλύτερο για την υγεία είναι, και έχει μεγαλύτερη διατροφή αξία».
Χαρακτηριστικά Ελαιόλαδου Χαμηλής Ποιότητας
Σ’ ότι αφορά τα χαρακτηριστικά ενός ελαιόλαδου χαμηλής ποιότητας, μπορεί να έχει ελαττώματα στη γεύση ή τη μυρωδιά, που θυμίζουν:
Αποχέτευση
Μούχλα
Κρασί ή ξίδι
Ταγγισμένη γεύση.
«Να θυμάστε, πώς ένα εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο μυρίζει φρεσκάδα, έχει πικρή γεύση και μια πικάντικη αίσθηση στον λαιμό» υπογραμμίζει η πιστοποιημένη γευσιγνώστρια ελαιόλαδου Μαρία Καράμπελα.
Οι δυο εχθροί του ελαιόλαδου
Το ελαιόλαδο έχει δύο κύριους εχθρούς:
1. Οξυγόνο: Ο αέρας οξειδώνει το λάδι. Εάν αγοράζετε σε μεγάλη συσκευασία (π.χ. 5 λίτρα), είναι καλύτερο να το μοιράσετε σε σκούρα μπουκάλια του 1 λίτρου, γεμάτα μέχρι πάνω
2. Φως και Θερμοκρασία: Προτιμήστε λάδια σε σκούρες συσκευασίες και φυλάξτε τα σε δροσερό, σκοτεινό μέρος. Η ιδανική θερμοκρασία δεν πρέπει να ξεπερνά τους 17°C.
Επιλογή Ελαιόλαδου από το ράφι
Κατά τη διάρκεια της εισήγησής της η κα. Καράμπελα, αναφέρθηκε και σε διάφορες χρήσιμες συμβουλές περί ελαιόλαδου.
«Όταν επιλέγετε ελαιόλαδο, προτιμήστε επώνυμα και συσκευασμένα προϊόντα και αφιερώστε λίγο χρόνο για να διαβάσετε προσεκτικά τις ετικέτες» ανέφερε προσθέτοντας κάποιους βασικούς παράγοντες που θα πρέπει ο καταναλωτής να λάβει υπόψη:
1. Κατηγορία: Επιλέξτε «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο», καθώς έχει υψηλή διατροφική αξία. Αυτή πρέπει να είναι η προτιμώμενη επιλογή για όλες τις χρήσεις. 2. Ημερομηνία Λήξης: Αν και η ημερομηνία λήξης καθορίζεται συνήθως 18 μήνες μετά την εμφιάλωση, είναι σημαντικό να δίνετε έμφαση στην ημερομηνία συγκομιδής. Ορισμένες εταιρείες αποθηκεύουν το ελαιόλαδο για μεγάλα χρονικά διαστήματα πριν από την εμφιάλωση. Το φρέσκο ελαιόλαδο προσφέρει καλύτερη γεύση και διατροφική αξία. Εάν η ετικέτα δεν περιλαμβάνει ημερομηνία συγκομιδής, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη για τη φρεσκάδα του.
3. Είδος Συσκευασίας: Το ελαιόλαδο είναι πολύ ευαίσθητο στη θερμοκρασία και το φως, οπότε προτιμήστε σκούρα μπουκάλια ή μεταλλικά δοχεία.
Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς
Σημειώνεται, ότι από το 2019 η 26η Νοεμβρίου εορτάζεται ως Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς (World Olive Tree Day) με πρωτοβουλία της UNESCO. Σκοπός της ετήσιας αυτής γιορτής είναι να ενθαρρύνει την προστασία της ελιάς και των αξιών που αυτή ενσωματώνει, προκειμένου η διεθνής κοινή γνώμη να εκτιμήσει τη σημαντική κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική και περιβαλλοντική της σημασία για την ανθρωπότητα.
*
-Η εισήγηση περί ελαιόλαδου πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του 15ου Amorgos Film Festival και 21ου συνεδρίου ΥΠΕΡΙΑ, στην Αμοργό, 14 -19 Νοεμβρίου 2024.
-Τα ελαιόλαδα που χρησιμοποιήθηκαν για τη γευσιγνωσία ελαιόλαδου προέρχονταν από το νησί της Λέσβου, όπου το 1/3 του νησιού καλύπτεται από ελαιόδεντρα. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 11 εκατ. ελαιόδεντρα υπάρχουν στο νησί.
-Τα ελαιόλαδα της γευσιγνωσίας προέρχονταν συγκεκριμένα από το Κτήμα Φάρος (Faros Estate) το οποίο βρίσκεται στο Σίγρι Λέσβου. Πρόκειται για ένα κτήμα το οποίο από μια παραθαλάσσια ερημωμένη χερσόνησο που ήταν, αυτή την στιγμή είναι μια όαση βιοποικιλότητας, όπου καλλιεργούνται πάνω από 50.000 ελαιόδεντρα καθώς και 50.000 άλλα δέντρα. Επίσης, μέσα στο κτήμα υπάρχει ένα πρότυπο ελαιοτριβείο – τυποποιητήριο.
-Σ’ ότι αφορά το νησί της Λέσβου, η μέση ετήσια παραγωγή ελαιόλαδου είναι περίπου 20.000 τόνοι, με αρκετά έντονες ωστόσο διακυμάνσεις ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Έντεκα (11) εκατομμύρια ελαιόδεντρα καλύπτουν 450.000 τ. χλμ., δηλαδή το 79% της καλλιεργήσιμης γης και το 28% της συνολικής έκτασης του νησιού. Οι ποικιλίες που φυτεύτηκαν μετά τον μεγάλο παγετό εξακολουθούν να ακμάζουν: το 65% των δέντρων είναι της ποικιλίας «κολοβή» και το 30% η «αδαμυτιανή».
– Το Παρθένο Ελαιόλαδο Λέσβου έχει αναγνωριστεί επίσημα με τον κανονισμό 1107/96 της ΕΕ ως προϊόν με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Η ιδιαίτερη ποιότητα του παρθένου ελαιόλαδου της Λέσβου καθορίζεται από τις καιρικές συνθήκες, την ποιότητα του εδάφους, το κλίμα και τις ποικιλίες της ελιάς καθώς και από τον ανθρώπινο παράγοντα.
