Τέσσερις ημέρες στη Γεωργία μου έδωσαν τη δυνατότητα να επισκεφτώ αρκετά μέρη, από σημαντικές πόλεις της χώρας μέχρι μικρότερες στην ενδοχώρα, ανοιχτές αγορές, εκκλησίες, μοναστήρια και μουσεία, σπήλαια και βοτανικούς κήπους.
Αποστολή + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Πρώτος προορισμός το Μπατούμι, νοτιοδυτικά της Γεωργίας, πρωτεύουσα της Αζαρίας και σημαντικό λιμάνι της χώρας. Πιστεύεται πως το Μπατούμι βρίσκεται στην περιοχή που βρισκόταν η αρχαία Κολχίδα. Μετά τη πτώση του Σοβιετικού καθεστώτος, η Αζαρία ήταν μία από τις περιοχές που προσπάθησαν να αποσχιστούν από το νεοσύστατο, τότε, κράτος της Γεωργίας, χωρίς, όμως, αποτέλεσμα.
Σήμερα το Μπατούμι έχει πληθυσμό περί τις 120.000 κατοίκους -400.000 είναι στην ευρύτερη περιοχή της Αζαρίας-, ξεχωρίζει για την προκυμαία του με τα καταπράσινα πάρκα, τις εικαστικές παρεμβάσεις, τη μεγάλη σε μήκος και πλάτος παραλία (σ.σ. είναι με βότσαλα και όχι με άμμο), εκεί όπου κάθε καλοκαίρι συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου από τη Γεωργία αλλά και τουρίστες από άλλες χώρες για να κάνουν διακοπές. Ο Πύργος της Γεωργιανής Αλφάβητου, το κινούμενο άγαλμα «Ali & Nino»- ενός άντρα και μιας γυναίκας που συμβολίζει την αιώνια αγάπη-, ο φάρος, το ρολόι γνωστό με την ονομασία «Chacha Tower» με τα σιντριβάνια όπου μέχρι πρόσφατα έτρεχε το τοπικό ποτό chacha – η δική τους βότκα-, η πανοραμική ρόδα που γυρίζει και άλλα πολλά είναι μερικά από τα αξιοθέατα που κλέβουν την προσοχή του επισκέπτη. Είναι και οι οδηγοί που άλλοι έχουν το τιμόνι από τη δεξιά πλευρά και άλλοι από την αριστερή. «Τα αυτοκίνητα με το τιμόνι στα δεξιά, τα παραγγέλνουν μέσω ιντερνέτ από την Ιαπωνία, στη μισή τιμή» μας εξηγεί η Kate, η ξεναγός μας που θα μας συνοδεύει όλες τις ημέρες παραμονής μας στη Γεωργία. «Ποιος ο μέσος μηνιαίος μισθός;» ρωτώ την Kate, απαντώντας μου, ότι για έναν υπάλληλο σε κατάστημα, μάρκετ κ.τ.λ. είναι περί στα 150 GEL (56 ευρώ), για έναν ξεναγό 300 GEL (112 ευρώ) ενώ για έναν δημόσιο υπάλληλο οι μισθοί ξεκινούν από τα 600 GEL (223 ευρώ) και ανεβαίνει ανάλογα τη θέση.
Επιστρέφοντας στην ξενάγησή μας, εντυπωσιάζει και η πλατεία Piazza στο ιστορικό κέντρο της πόλης, με τα λιθόστρωτα δρομάκια, που θυμίζει ιταλική πλατεία, και είναι περιτριγυρισμένη από ξενοδοχεία – το ρολόι που στέκει εκεί επιβλητικό λειτουργεί ως boutique ξενοδοχείο-, καφετέριες, εστιατόρια και μαγαζάκια με είδη λαϊκής τέχνης και άλλα αντικείμενα. Είναι και η πλατεία της Ευρώπης με το άγαλμα της Μήδειας, σύμβολο δύναμης και πλούτου.
Περπατώντας στο Μπατούμι εκπλήσσομαι ευχάριστα με την εικόνα που αντικρίζω στο θαλάσσιο μέτωπο, τον ποδηλατόδρομο, τα περιποιημένα πάρκα, την καθαριότητα, τα ποδήλατα που είναι προς ενοικίαση, τα μοντέρνα κτίρια που έρχονται σε αντίθεση με το παλιά σοβιετικού τύπου σπίτια με τα δορυφορικά πιάτα και τα απλωμένα ρούχα. Εχει και πολλά καζίνο στο Μπατούμι, και δελφινάριο, ενυδρείο, αυτό δε που αξίζει κανείς να επισκεφτεί είναι ο Βοτανικός Κήπος, σε απόσταση 9 χλμ. από την πόλη, στο Πράσινο Ακρωτήρι (είσοδος 8 GEL). Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους βοτανικούς κήπους στον κόσμο με πάνω από 5.000 είδη σπάνιων φυτών και 1.200 ειδών τριανταφυλλιών. Η γαλήνη στον κήπο, το κελάηδισμα των πουλιών, η πανοραμική θέα στη θάλασσα, η ομορφιά των φυτών και των δέντρων, μεταξύ των οποίων και μπαμπού, μεταφέρει την ηρεμία και στην ψυχή μου!
Στο Κουταΐσι
Περί τα 200 χλμ. θα διανύσουμε από το Μπατούμι για το Κουταΐσι, τη νομοθετική πρωτεύουσα της Γεωργίας και πρωτεύουσα της περιοχής Ιμερέτι. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στη χώρα με 200.000 περίπου κατοίκους, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Ριόνι. Είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της Υπερκαυκασίας και υπήρξε πρωτεύουσα του αρχαίου βασιλείου της Κολχίδας.
Στο Κουταΐσι ξεχωρίζουν δύο μνημεία που συγκαταλέγονται στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Πρόκειται για το μοναστήρι Γκελάτι και τον καθεδρικό ναό Μπαγκράτι, χτισμένο τον 11ο αιώνα, με την πανοραμική θέα στην πόλη. Ενδιαφέρον είχε το σεργιάνι στην αγορά του Κουταΐσι με τα φρέσκα ζαρζαβατικά, τα ντόπια τυριά, τα κρέατα και κάθε λογής τροφίμων, με τους Γεωργιανούς να πουλούν την πραμάτεια τους. Ενα καπνιστό τυρί, μερικά ντόπια γλυκά – churchkhela- αμύγδαλα γεμισμένα σε ζεστό χυμό σταφυλιού- και φύγαμε για τη σπηλιά του Προμηθέα.
Σε απόσταση 5 χλμ. από το Tskaltubo, κοντά στο Κουταΐσι, βρίσκεται το σπήλαιο του Προμηθέα, ένα από τα πλουσιότερα της Ευρώπης (είσοδος 7 GEL + 7 GEL η βάρκα). Εντυπωσιακός φωτισμός κατά μήκος των 1.060 μ. που θα διανύσουμε εντός της σπηλιάς, κλασική μουσική η οποία αφήνει τη φαντασία μας να ταξιδεύει θαυμάζοντας τους σταλακτίτες και σταλαγμίτες, υπόγεια ποτάμια και λίμνη 60 μ., επιβίβαση σε βαρκάκι και από κει στο τρενάκι, και η επίσκεψη στη σπηλιά του Προμηθέα, μας αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις (www.prometheus.ge)!
Γκόρι – Μουσείο Ιωσήφ Στάλιν
Αφήνουμε πίσω μας το Κουταΐσι και παίρνουμε το δρόμο για το Γκόρι, πόλη της ανατολικής Γεωργίας, 80 χλμ. δυτικά της Τιφλίδας. Ο καιρός μουντός, ενίοτε βροχερός, διασχίζουμε την επαρχία της Γεωργίας, δεξιά και αριστερά μας παντού πράσινο, μεγάλες εκτάσεις με αγελάδες και πρόβατα να βόσκουν. Πιο κάτω ο ποταμός Rikotula, το τοπίο θυμίζει…Τέμπη, στην άκρη του δρόμου υπαίθριοι πάγκοι με τους Γεωργιανούς να πουλούν πήλινα αντικείμενα, σκεύη της καθημερινότητας, διακοσμητικά, κ.ά. Χωριά φτωχικά, καμιά σχέση οι εικόνες που είδαμε μέχρι στιγμής στις πόλεις και που θα δούμε αργότερα στην πρωτεύουσα, την Τιφλίδα.
Φτάνουμε στο Γκόρι, γενέτειρα του πρώην Σοβιετικού ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν, όπου θα επισκεφτούμε το μουσείο του (10 GEL γκρουπ, 15 GEL μεμονομένοι). Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι, γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1878 και πέθανε στις 5 Μαρτίου του 1953. Το 1913 υιοθέτησε το όνομα Στάλιν, το οποίο στα ρωσικά σημαίνει «σιδερένιος». Ο Στάλιν έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ενωσης (Κ.Κ.Σ.Ε) το 1922. Στη χώρα του ο Στάλιν παρουσιάστηκε ως μεγάλος εν καιρώ πολέμου ηγέτης που είχε οδηγήσει την Ε.Σ.Σ.Δ. στη νίκη ενάντια στους Ναζί. Στα τέλη του 2000 το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γεωργίας αποκατέστησε τη μνήμη του Ιωσήφ Στάλιν αναγνωρίζοντάς τον ως ένα από τους πλέον χαρισματικούς πολιτικούς του 20ου αιώνα.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο μουσείο θα ακούσουμε για τη ζωή του και τη σταδιοδρομία του, θα δούμε αντικείμενα, πορτρέτα του, φωτογραφίες κ.ά. Στην αυλή του μουσείου θα δούμε και το σπίτι όπου γεννήθηκε ο διάσημος σοβιετικός δικτάτορας καθώς και το βαγόνι του τρένου με το οποίο πήγε στην Τεχεράνη και στη Γιάλτα για διασκέψεις για την αντιμετώπιση θεμάτων παγκόσμιας σημασίας.
Sighnaghi – Η πόλη της αγάπης
Εχοντας ως αφετηρία μας την Τιφλίδα, παίρνουμε το δρόμο για το Sighnaghi, νοτιοανατολικά της Γεωργίας, σε απόσταση περίπου 200 χλμ. Διασχίζουμε την ύπαιθρο, εικόνες μιας Ελλάδας του ’50, στάση στο Tsinandali και στην κατοικία του δούκα και ποιητή Alexandre Chavchavadze. Μια πανέμορφη, αριστοκρατική έπαυλη, του 19ου αιώνα, με υπέροχους κήπους, εντυπωσιακούς εσωτερικούς χώρους, κελάρι με φημισμένα γεωργιανά κρασιά, μεταφέρουν τους επισκέπτες σε μιαν άλλη εποχή.
Και από το Tsinandali στο Sighnaghi – την πόλη της αγάπης- όπως την αποκαλούν οι Γεωργιανοί. Πόλη γραφική με λιθόστρωτα καλντερίμια, πληθώρα ξενώνων και ξενοδοχείων, ένα οχυρωματικό τείχος με 23 πύργους και πέντε εισόδους στην πόλη, χτισμένη σε υψόμετρο 1.500 μ. Μυρίζει το ξύλο από τα αναμμένα τζάκια, το Μέτσοβο μου ήρθε στο μυαλό κατά την περιήγησή μου στο Sighnaghi, τοπικές ποικιλίες γεωργιανών φημισμένων κρασιών και νοστιμότατες λιχουδιές, τσουγκρίσαμε στην υγειά μας και σιγά σιγά, υπό καταρρακτώδη βροχή, πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Τιφλίδα – γοητεύει!
Να ‘μαστε και στην πρωτεύουσα της Γεωργίας, την Τιφλίδα – Tbilisi ονομάζεται στα Γεωργιανά που σημαίνει «ζεστή πηγή»- με το 1 περίπου και κάτι εκατομμύριο κατοίκους. Εκπλήσσει ευχάριστα, απρόσμενα, η ομορφιά και η γοητεία της Τιφλίδας, και δη της παλιάς Τιφλίδας. Πρόκειται για πόλη παλαιά, αφού ιδρύθηκε τον 5 αιώνα μ.Χ. από τον Γεωργιανό βασιλιά Βαχτάνγκ Γκοργκασάλι.
Το ιστορικό της κέντρο μ’ άφησε άφωνη, με τα παραδοσιακά σπίτια και τα ξύλινα μπαλκόνια τους, τα λιθόστρωτα καλντερίμια, τις εικαστικές παρεμβάσεις, το ρολόι, τους ναούς – οι περισσότεροι είναι ορθόδοξοι αφού στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Γεωργιανοί είναι ορθόδοξοι χριστιανοί-, τα εντυπωσιακά κτίρια που φωτισμένα το βράδυ γίνονται όλο και πιο εκθαμπωτικά, τις γέφυρες – παλιές και σύγχρονες μοντέρνες- και το ποταμό Mtkvari να διασχίζει την πόλη, τον καθεδρικό Σαμέμπα (Αγία Τριάδα) να δεσπόζει στο λόφο και να θεωρείται στολίδι της Τιφλίδας, τα λουτρά του 17ου αιώνα με τα ζεστά νερά. Βεβαίως η πόλη έχει και τζαμιά και συναγωγές, και αρμένικες εκκλησίες, αφού ζουν και μουσουλμάνοι, και εβραίοι, και αρμένιοι. Η πόλη μπλέκει το μοντέρνο με το παλιό, το αρτ νουβό με τις σοβιετικού τύπου πολυκατοικίες, την κουλτούρα των Αζέρων, των Αρμενίων και των Εβραίων.
Σεργιανίζοντας το ιστορικό κέντρο, χαζεύω τα όμορφα μαγαζάκια, τα καλόγουστα καφέ και τα εστιατόρια με τη γεωργιανή κουζίνα. Φτάνω στο Meidan Bazaar, θαυμάζω το κάστρο Narikala γατζωμένο πάνω στο λόφο, και στις υπώρειες του να κρέμονται τα παραδοσιακά σπίτια. Εχει σουρουπώσει και το κάστρο φωτίζεται, και το θέαμα γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακό. Επιβιβάζομαι στο τελεφερίκ που φτάνει μέχρι το κάστρο’ η δίλεπτη περίπου διαδρομή απολαυστική, οι εικόνες που έβλεπα μου ΄φεραν στο μυαλό, λίγο από Βουδαπέστη, λίγο από Παρίσι, ποιος θα το περίμενε…
Η αποστολή πραγματοποιήθηκε κατόπιν πρόσκλησης από την Πρεσβεία της Γεωργίας στην Αθήνα, με τη συνεργασία των ταξιδιωτικών γραφείων Elvita Travel και Caravel Travel στη Θεσσαλονίκη και την Turkish Airlines.
Tips
- Διαμονή: Ενδεικτικά, στο Μπατούμι, «Batumi World Palace» καθαρά δωμάτια, όλες οι ανέσεις, κοντά στο ιστορικό κέντρο και την παραλιακή (www.batumiworldpalace.com), «Piazza» boutique hotel στο ρολόι της ομώνυμης πλατείας (www.piazza.ge), «Radisson Blu» (www.radissonblu.com/hotel-batumi). Στην Τιφλίδα, « Basilon Hotel» συμπαθητικά, άνετα δωμάτια (www.basilonhotel.com).
- Γεύσεις: Τοπικές γεωργιανές γεύσεις, must το χατσαπούρι (khachapuri) – ψωμί ψημένο με τυρί, κάτι σαν πίτσα-, χατσαπούρι με τηγανιτό αυγό στη μέση – συνηθίζουν να το τρώνε στην Αζαρία-, κινκάλι (kninkali) – το εθνικό φαγητό της Γεωργίας, γεμιστά ντάμπλινγκς με κιμά που τρώγονται με τα χέρια, mtsvadi -ψητό κρέας με φρέσκο χυμό ροδιού, sastivi- κοτόπουλο σε σάλτσα από καρύδια με σκόρδο και μπαχάρια κ.ά. Γενικώς, η γεωργιανή κουζίνα έχει πολλά μπαχαρικά και αρωματικά βότανα που κάνει ιδιαίτερα έντονες τις γεύσεις.
- Εστιατόρια: Ενδεικτικά, στην Τιφλίδα «In the shadow of Metekhi» με ζωντανή μουσική και εξαιρετική θέα στο ποτάμι και σ’ ένα τμήμα της πόλης (www.mgroup.ge), «Bread House» δίπλα στα παλιά λουτρά (www.mgroup.ge), στο Sighnaghi «Pheasant’s tears» ποικιλίες γεωργιανών κρασιών, χώρος ιδανικός για οινογνωσία, άγρια μανιτάρια, φακές με κόλιανδρο, κοτόπουλο ψητό με μέλι (www.pheasantstears.com).
- Ενδεικτικές τιμές προϊόντων: σε σούπερ μάρκετ νερό μικρό 30 Tetri, αναψυκτικό κουτί 1,10 GEL, μακαρόνια 1,20 – 3,10 GEL, Νες καφέ 50 γρ. 3,70 GEL, σε εστιατόριο σαλάτα 9 – 10 GEL, χατσαπούρι 9 – 13,5 GEL, μανιτάρια 11 GEL, φιλέτο μοσχαρίσιο 22 GEL, ντολμαδάκια 13,5 GEL, πατάτες 5 GEL, chacha (βότκα) 5 – 9 GEL, ποτήρι κρασί 8 – 11 GEL, μπουκάλι κρασί από 15 GEL, σε καφέ εσπρέσο 5 GEL, βενζίνη/λίτρο 2 GEL.
Info
- Για την είσοδό σας στη Γεωργία δεν χρειάζεστε βίζα (www.georgia.travel). Η ώρα είναι + 1 μπροστά, το νόμισμα είναι Λάρι Γεωργίας (GEL) με την ισοτιμία να είναι 1 ευρώ = 2,68 GEL περίπου (1 GEL = 100 Tetri).
- Για την πρόσβασή σας υπάρχουν πτήσεις με την Turkish Airlines, μέσω Κωνσταντινούπολης, τόσο για Μπατούμι (2 ώρες) όσο και για Τιφλίδα (2,30 ώρες), με την Aegean Airlines, μέσω Αθηνών, για Τιφλίδα, καθώς και με την Ellinair, απευθείας από Θεσσαλονίκη για Τιφλίδα 1 φορά την εβδομάδα.
Η Γεωργία
Είναι καταπράσινη, βρέχεται στην ανατολική της πλευρά από τη Μαύρη Θάλασσα, διαθέτει πληθώρα μνημείων που συγκαταλέγονται στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ξεχωρίζει με τα πάρκα της, τις όμορφες κωμοπόλεις, τους βοτανικούς κήπους, τα σπήλαια, την τοπική της κουζίνα και τα κρασιά, η δε πρωτεύουσά της – η Τυφλίδα- πραγματικά σ’ αφήνει άφωνο με την γραφικότητά της. Καλώς ορίσατε στη Γεωργία!
Στην Κολχίδα βρισκόταν το χρυσόμαλλο δέρας που απέμεινε από το κριάρι που έστειλε η Νεφέλη για να σώσει το γιο της Φρίξο από τη θυσία που ήθελε να κάνει ο πατέρας του. Ο βασιλιάς Αθάμας έχοντας πάρει τον χρησμό από το μαντείο των Δελφών ότι ήταν ευθύνη του γιου του το γεγονός πως δε φύτρωσε το σιτάρι εκείνη τη χρονιά, αποφάσισε να τον θυσιάσει. Ετσι η μητέρα του Νεφέλη, η οποία είχε πεθάνει, έστειλε από τον ουρανό ένα κριάρι με χρυσό δέρμα να τον αρπάξει από την επικείμενη θυσία. Το κριάρι άρπαξε τον Φρίξο και την Ελλη και τους πήγε στην Κολχίδα. Εκεί ο Φρίξος θυσίασε το κριάρι στο Δία και χάρισε το δέρμα του στο βασιλιά της Κολχίδας, Αιήτη, που τον φιλοξενούσε. Εκείνος το κρέμασε σε μια βελανιδιά στο δάσος του θεού Αρη και έβαλε έναν ακοίμητο δράκο να το φυλάσσει. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Ιάσονας με τους Αργοναύτες έφτασε στην περιοχή, όπου αφού απέσπασε το χρυσόμαλλο δέρας πήρε μαζί του και την κόρη του Αιήτη, Μήδεια.
Θυμούμενοι την ελληνική μυθολογία σχετικά με την Κολχίδα και το χρυσόμαλλο δέρας, ταξιδεύουμε στη Γεωργία, όπου κατά τη μεσαιωνική περίοδο, το βασίλειο της Κολχίδας συνενώθηκε με γεωργιανά βασίλεια της ενδοχώρας, αποτελώντας τον πυρήνα του μετέπειτα βασιλείου της Γεωργίας.
Η Γεωργία βρίσκεται στον Καύκασο, βρέχεται ανατολικά από τη Μαύρη Θάλασσα, και συνορεύει βόρεια με τη Ρωσία, και νότια με την Τουρκία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν.
Στο παρελθόν η χώρα αποτελούσε μία από τις δημοκρατίες που συναπάρτιζαν τη Σοβιετική Ενωση και αποσχίσθηκε από κει το 1991. Το 2008 στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, στο Βουκουρέστι, η Γεωργία ζητά την ένταξή της στον Οργανισμό, κάτι που απορρίπτεται.
Σήμερα, η Γεωργία έχει ενισχυμένη γεωπολιτική θέση, λόγω της διέλευσης από το έδαφος της σημαντικών αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, με μεγαλύτερο τον αγωγό Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν, το δεύτερο μεγαλύτερο σε μήκος παγκοσμίως.