Μια χώρα με μακραίωνη παράδοση στην καλλιέργεια σταφυλιών και παραγωγή κρασιού, με τρεις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες, 17 Δρόμους του Κρασιού, τοπικές ποικιλίες, πολυάριθμα οινοποιεία, οινοπολιτιστικές διαδρομές και εκδηλώσεις με επίκεντρο τον οίνο!
ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Prokupac, kadarka, tamjanika, seduša, bagrina, smederevka, panonija, morava, probus, sila, neoplalnta. Σίγουρα θα αναρωτιέστε τι σημαίνουν οι παραπάνω λέξεις. Είναι τοπικές ποικιλίες που σταφυλιών που καλλιεργούνται στα εδάφη της Σερβίας, από τις οποίες οι πολυάριθμοι οινοποιοί, είτε μεγάλα οινοποιεία είτε μικρές οικογενειακές μονάδες, παράγουν πολύ καλής ποιότητας κρασιά.
Η Σερβία είναι χώρα με μεγάλη οινοτουριστική προσφορά. Ως ένα σπάνιο ανεξερεύνητο διαμάντι του ευρωπαϊκού οινοτουρισμού, προσφέρει στους επισκέπτες της τα πάντα: από τα καλύτερα κρασιά -η ποιότητα των οποίων έχει επιβεβαιωθεί στους πιο διάσημους διαγωνισμούς κρασιού στον κόσμο-, το φαγητό κορυφαίας ποιότητας, τα εντυπωσιακά μεγάλα οινοποιεία, αλλά και τα μικρά οικογενειακά κτήματα στα οποία οι γνώσεις και η παράδοση οινοπαραγωγής μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, την όμορφη φύση, το ασυνήθιστα ενδιαφέρον πολιτιστικό περιεχόμενο, τη δυναμική ιστορία και τους φιλόξενους ανθρώπους που θέλουν να κάνουν τη διαμονή του κάθε επισκέπτη στη χώρα μια αξέχαστη εμπειρία!
Τρεις αμπελουργικές ζώνες – 17 Δρόμοι του Κρασιού
Η οινική Σερβία χωρίζεται σε τρεις μεγάλες αμπελουργικές περιοχές: την Κεντρική Σερβία, τη Βοϊβοντίνα και το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια. Μέσα σ’ αυτές τις περιοχές υπάρχουν 22 αμπελουργικές εκτάσεις που αποτελούνται από 77 οινοπεδία.
Ο οινοτουρισμός στη Σερβία βασίζεται σε 17 Δρόμους του Κρασιού με ευδιάκριτα κάθετα σήματα κυκλοφορίας. Καθένας από αυτούς οδηγεί σε διαφορετικά μέρη της χώρας, προσφέρει διαφορετικό πολιτιστικό περιεχόμενο και διαφορετικά κρασιά.
Η Σερβία είναι μια χώρα καλών κρασιών γιατί καλλιεργεί με επιτυχία τις πιο σημαντικές παγκόσμιες ποικιλίες σταφυλιού. Ανάμεσα στην αφθονία εξαιρετικών διεθνών κρασιών, ιδιαίτερα ξεχωρίζουν αυτά από αυθεντικές παλιές αλλά και νέες ποικιλίες σταφυλιού.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο οινοτουρίστας συχνά να εντυπωσιάζεται από τα κρασιά που παράγονται από ποικιλίες όπως, prokupac, kadarka, tamjanika, seduša, bagrina, smederevka, panonija, morava, probus, sila, neoplalnta.
Επιπρόσθετα, εξίσου ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τομέας φυσικών κρασιών που παράγονται με παραδοσιακό τρόπο. Έτσι, διαφορετικές τεχνολογίες και στυλ κρασιού επιτρέπουν σε κάθε οινοτουρίστα να βρει μέσα στην αφθονία καλών προσφορών κάτι πρωτότυπο αλλά και πάλι εύκολα προσαρμόσιμο στο δικό του γούστο.
Οι οινοπολιτιστικές διαδρομές
Στη Σερβία καταγράφονται τέσσερις οινοπολιτιστικές διαδρομές: Ο Δρόμος των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων, η Οινική διαδρομή του Δούναβη, η Βασιλική οινική Σερβία και ο Οινικός δρόμος της Κωνσταντινούπολης. Εστιάζοντας σε διαφορετικά σημεία της λαμπρής οινικής ιστορίας της Σερβίας, καθεμία από αυτές τις διαδρομές δίνει έμφαση σε διαφορετικές εποχές, ηγεμόνες και άλλες ιδιαιτερότητες, συμπεριλαμβανομένης μιας αυθεντικής γαστρονομικής προσφοράς.
Όπως επισημαίνει η Μίργιανα Μαξίμοβιτς πρόεδρος του Συλλόγου «Οι γυναίκες και το κρασί», ο Οινικός δρόμος της Κωνσταντινούπολης βασίζεται στη σημασία του ιστορικά σημαντικότερου δρόμου στα Βαλκάνια, ο οποίος συνδέει την Ασία και την Ευρώπη για αιώνες. Αυτή η διαδρομή είναι γεμάτη από τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα στα Βαλκάνια, φυσικές ομορφιές, πολιτιστικό περιεχόμενο, απίστευτα ποικιλόμορφη γαστρονομία, διαφορετικές ποικιλίες σταφυλιών και ανεπανάληπτες οινικές εμπειρίες. Με βάση τις ίδιες αρχές, τον τελευταίο καιρό έχει προσφέρει μεγάλη υποστήριξη στο έργο «Ανοιχτά Βαλκάνια».
Οινικό ραντεβού στο Βελιγράδι
Και όταν μια χώρα έχει μακραίωνη παράδοση στα κρασιά της, δεν μπορεί παρά να διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις με επίκεντρο – τι άλλο;- τον οίνο!
Έτσι λοιπόν, το Νοέμβριο, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο… Βελιγράδι! Αφορμή η εκδήλωση με τίτλο ‘Wine Vision by Open Balkan’, όπου το Βελιγράδι θα είναι και φέτος η οινική πρωτεύουσα των Βαλκανίων, από τις 16 έως τις 19 Νοεμβρίου, και θα δείξει με μοναδικό τρόπο την ιστορική σημασία, το σήμερα αλλά και τις προοπτικές ανάπτυξης της οινοβιομηχανίας.
«Πιστεύουμε ότι αυτός είναι ένας από τους καλύτερους λόγους για να επισκεφθείτε το Βελιγράδι τον Νοέμβριο και να ανακαλύψετε το τελευταίο κρυμμένο οινικό πετράδι της Ευρώπης» δηλώνει η πρόεδρος του Συλλόγου «Οι γυναίκες και το κρασί» Μίργιανα Μαξίμοβιτς.
Και λίγη ιστορία…
Η μακραίωνη παράδοση της καλλιέργειας σταφυλιών και κρασιού στη Σερβία δεν είναι μυστικό εδώ και πολύ καιρό. Υπάρχουν πολυάριθμα στοιχεία που μαρτυρούν ότι οι ντόπιοι ασχολούνταν με το κρασί ακόμα και πριν τη χριστιανική εποχή.
Ωστόσο, η πραγματική ανάπτυξη και άνθηση της αμπελοκαλλιέργειας και της κουλτούρας της οινοποσίας γενικότερα σχετίζεται με τον Μεσαίωνα και την κυριαρχία της δυναστείας των Νεμάνιτς, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, μνημονεύονται επειδή έχτιζαν στις εκκλησίες και μοναχοί τους χάριζαν κτήματα και αμπέλια φυσικά, γιατί το κρασί αποτελεί αναπόσπαστο μέρος όλων των σημαντικών χριστιανικών τελετών.
Στις 21 Μαΐου 1349, ο αυτοκράτορας Δουσάν συνέταξε τον Κώδικα, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ρύθμιζε την παραγωγή και την πώληση του κρασιού. Ο Κώδικας του Δουσάν είναι επίσης γνωστός ως η πρώτη δημοκρατική πράξη στον κόσμο γιατί, όπως λέει στον πρόλογο «δίνεται εντολή στους δικαστές να αποφασίζουν σύμφωνα με τον Κώδικα και όχι με τη θέληση του αυτοκράτορα».
Πολλά χρόνια αργότερα, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με την αποχώρηση των Τούρκων από αυτές τις περιοχές, αγοράζονται κτήματα και αμπέλια και η οινοπαραγωγή, που μέχρι τότε είχε κατασταλεί και απαγορευτεί, γνωρίζει αναζωπύρωση. Ο Σβέτοζαρ Τουτούνοβιτς, δικηγόρος από τη Νις, το 1884 αγοράζει αμπελώνες στον λόφο Γκόριτσα, κοντά στη Νις, και σε εκείνο το μέρος χτίζει ένα οινοποιείο.
Το κελάρι του Τουτούνοβιτς πολύ γρήγορα γίνεται τόπος συνάντησης των μποέμ και των θαυμαστών του ποτού των θεών και ο φιλόδοξος οινοποιός χτίζει σύντομα δίπλα στο οινοποιείο και ένα κτίριο, στο ισόγειο του οποίου βρισκόταν το εστιατόριο και στον επάνω όροφο τα δωμάτια για στέγαση των επισκεπτών.
Για την πιο εύκολη άφιξη των επισκεπτών, υπήρχε, επίσης, ένα τραμ που έφερνε νέους επισκέπτες από το κέντρο της πόλης και αργότερα τους επέστρεφε πίσω. Αυτή ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη μορφή οινοτουρισμού βασισμένη στις ίδιες αρχές με σήμερα.
Ταυτόχρονα, οι Σέρβοι αμπελουργοί επενδύουν στην απόκτηση νέων γνώσεων επειδή, ακολουθώντας τα νέα που έρχονται από την υπόλοιπη Ευρώπη, καταλαβαίνουν ότι η ασθένεια της φυλλοξήρας αναπόφευκτα έρχεται και στη Σερβία. Γνωρίζοντας ότι οι κατεστραμμένοι αμπελώνες είναι βέβαιο μέλλον, δημιουργούν φυτώρια αμπέλου και παράγουν νέο φυτευτικό υλικό, εμβολιασμένο σε αμερικανικό υποκείμενο. Νεαρά φυτά γεννιούνται από νέα σπορόφυτα και η Σερβία ανακάμπτει απροσδόκητα γρήγορα από αυτήν τη μάστιγα.
Επτά χρόνια αργότερα, το 1899, διοργανώνονται οι πρώτες εκθέσεις σταφυλιών και κρασιού και όλοι οι ενδιαφερόμενοι προσκαλούνται σε εκδρομές όπου επισκέπτονται νέους αμπελώνες και γεύονται νέα κρασιά για να πειστούν όλοι για την επιτυχή ανάκαμψη ολόκληρης της αμπελουργίας.
Όπως και όλα τα άλλα, η ανάπτυξη της αμπελουργίας και του οινοτουρισμού έμειναν σημαντικά πίσω λόγω του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Το πρώτο μισό του 20ού αιώνα ήταν γεμάτο υπέροχες επιτυχίες, αλλά και μεγάλες αποτυχίες για ολόκληρο τον τομέα του οινοτουρισμού, ο οποίος τελικά ανέκαμψε μόλις την τελευταία δεκαετία του περασμένου αιώνα.
*
– Η οινική εκδήλωση με τίτλο ‘Wine Vision by Open Balkan’ θα πραγματοποιηθεί στο Βελιγράδι, όπου και φέτος θα η οινική πρωτεύουσα των Βαλκανίων, από τις 16 έως τις 19 Νοεμβρίου 2023.
-Περισσότερα στην ιστοσελίδα www.zeneivino.com.
