Πρωτεύουσα της Λακωνίας, χτισμένη στις ανατολικές υπώρειες του Ταΰγετου, η Σπάρτη, η οποία γειτνιάζει με τον Μυστρά, αποτελεί σημείο αναφοράς για αποδράσεις στη γύρω περιοχή. Στόχος του δημάρχου Μιχάλη Βακαλόπουλου είναι να αποτελεί η Σπάρτη προορισμό για 12 μήνες τον χρόνο.
ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Δυναμική παρουσία κατά τη διάρκεια της 40ής Philoxenia που διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη, 14 – 16 Νοεμβρίου, είχε ο Δήμος Σπάρτης, προβάλλοντας τις ομορφιές και τη δυναμική του τόπου.
«Αυτό που προσπαθούμε να αναδείξουμε είναι ότι η Σπάρτη μπορεί να αποτελεί έναν προορισμό για 12 μήνες τον χρόνο, με καλύτερες εποχές το φθινόπωρο και την άνοιξη» δήλωσε στο debbiestravel.gr ο δήμαρχος Σπάρτης Μιχάλης Βακαλόπουλος.
Όπως ο ίδιος εξήγησε, «με στοχευμένες δράσεις εστιάζουμε στην ανάπτυξη σε νεκρές περιόδους» και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε αγώνες ποδηλασίας, στον αγώνα Spartathlon που διοργανώνεται το τελευταίο Σ/Κ του Σεπτεμβρίου, στο Spartan Race κλπ.
Ο Σπάρταθλον είναι ένας πολύ απαιτητικός αγώνας, όχι μόνο λόγω της απόστασης, των υψομετρικών διαφορών και των εναλλασσόμενων καιρικών συνθηκών αλλά και λόγω των χρονικών περιορισμών που έχουν τεθεί για το πέρασμα από καθορισμένα σημεία ελέγχου.
Είναι η αναβίωση του μύθου του Φειδιππίδη, του αρχαίου Αθηναίου δρομέα μεγάλων αποστάσεων, ο οποίος το 490 π.Χ., πριν από τη μάχη του Μαραθώνα, εστάλη στη Σπάρτη να ζητήσει βοήθεια στον πόλεμο που διεξήγαγαν οι Έλληνες εναντίον των Περσών.
Σχετικά με το Spartan Race, είναι ένας διεθνής παγκόσμιος αγώνας υπεραθλητών, που περιλαμβάνει τρέξιμο, στίβο μάχης, εμπόδια και πολλά ακόμα στάδια δυσκολίας, συγκεντρώνοντας 2.000 αθλητές το πρώτο Σ/Κ του Νοεμβρίου. Κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες συμμετέχοντες από περισσότερες από 30 χώρες.
Επίσης, η περιοχή διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο μονοπατιών και μέσω δωρεάν εφαρμογής Spartan Trails, μπορείτε να επιλέξετε προτεινόμενες πεζοπορικές διαδρομές στον Ταΰγετο και στον Πάρνωνα. Επίσης, από τον Δήμο Σπάρτης περνάει και το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4.
Ο Μυστράς
Η καστροπολιτεία του Μυστρά απέχει μόλις 6 χλμ. από τη Σπάρτη και από το 1989 είναι εγγεγραμμένη ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Η ιστορία του Μυστρά αρχίζει από τα μέσα του 13ου αιώνα, όταν ολοκληρώθηκε η κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Φράγκους. Το 1249 ο Γουλιέλμος Β’ Βιλεαρδουίνος έκτισε το κάστρο του στην ανατολική πλευρά του Ταϋγέτου, στην κορυφή ενός υψώματος με απότομη και κωνοειδή μορφή, που λεγόταν Μυστράς ή Μυζυθράς.
Το 1349 ο Μυστράς γίνεται η πρωτεύουσα του ημιαυτόνομου Δεσποτάτου του Μορέως με πρώτο ”Δεσπότη” τον Μανουήλ Καντακουζηνό (1349-1380), γιο του αυτοκράτορα Ιωάννη Στ’.
Το 1383 τη δυναστεία των Καντακουζηνών διαδέχεται στο Μυστρά η αυτοκρατορική οικογένεια των Παλαιολόγων με πρώτο εκπρόσωπό της τον Θεόδωρο Α΄ (1380/1-1407). Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους ”Δεσπότες” του Μυστρά κατέχει ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος (1443-1448).
Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται το Κάστρο με την κατοικία του φρούραρχου. Κάτω από αυτό στην Άνω Χώρα δεσπόζουν τα Παλάτια των Δεσποτών, ανάμεσα σε αρχοντικά και πολυάριθμες οικίες.
Μάλιστα, όπως επισήμανε στο debbiestravel.gr ο δήμαρχος Σπάρτης, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2026 αναμένεται να ανοίξουν τα Παλάτια των Παλαιολόγων ύστερα από 50 χρόνια.
Να σημειώσουμε ότι το πρόγραμμα ανάδειξης του Μυστρά από το Υπουργείο Πολιτισμού, περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας ξεχωριστής εμπειρίας για τον επισκέπτη, με την παρουσίαση της ζωής στο παλάτι, μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών.
Η χρηματοδότηση του έργου «Ανάδειξη- Εκθεσιακή Περιήγηση στο Παλάτι των Δεσποτών στον Αρχαιολογικό χώρο Μυστρά» προέρχεται από το ΠΕΠ Πελοποννήσου 2014-2020 με προϋπολογισμό 1.350.000 ευρώ. Διαρθρώνεται σε τρία μέρη:
1. Τη λειτουργική ολοκλήρωση του συγκροτήματος του Παλατιού (οικοδομικές εργασίες, φωτισμός, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου),
2. Την εξασφάλιση προσβασιμότητας και τη δημιουργία υποδομών εξυπηρέτησης κοινού (κατασκευή χώρων υγιεινής, διαμόρφωση διαδρομών πρόσβασης γενικού κοινού και ΑμεΑ),
3. Το εκθεσιακό πρόγραμμα της εμπειρίας των επισκεπτών στο Παλάτι των Δεσποτών.
Διαδρομές χειμώνα καλοκαίρι
Η πόλη των αρχαίων Σπαρτιατών, του Λεωνίδα, του Λυκούργου και των γενναίων πολεμιστών βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου. Δυτικά της, δεσπόζει ο Ταΰγετος με τις πανύψηλες κορυφές και την άγρια ομορφιά του, ενώ στα ανατολικά της, υψώνεται η κατάφυτη οροσειρά του Πάρνωνα.
Ο Δήμος Σπάρτης με πληθυσμό 35.000 κατοίκους σε 52 δημοτικές κοινότητες προσφέρεται για όλες τις εποχές του έτους.
Η πόλη η οποία μαζί με τον Μυστρά συγκεντρώνει και τους περισσότερους κατοίκους (περίπου 22.000) ξεχωρίζει με τη μεγάλη κεντρική πλατεία της με το επιβλητικό παλαιό δημαρχείο, ένα εξαιρετικό νεοκλασικό κτίριο του 1909, το άγαλμα του Σπαρτιάτη πολεμιστή, αλλά και τα δύο αντίγραφα αρχαίων ψηφιδωτών που είναι τοποθετημένα στο κέντρο της.
Το δε αρχαιολογικό μουσείο, έργο του αρχιτέκτονα Γ. Κατσαρού φέρεται ως “το πρώτο Ελληνικό Μουσείο που χτίστηκε σε επαρχιακή πόλη”, ιδρύθηκε το 1875 και στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο. «Είναι το παλαιότερο της Ελλάδας μετά των Αθηνών, και αυτή τη στιγμή είναι σε φάση ανάπλασης από το υπουργείο Πολιτισμού» επισήμανε ο κ. Βακαλόπουλος.
«Η Σπάρτη απέχει μισή ώρα από τη θάλασσα, από τον Λακωνικό κόλπο. Μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες. Με επίκεντρο τη Σπάρτη θα πάει στη Μονεμβασιά που απέχει 50 λεπτά, στο Γύθειο σε απόσταση μισής ώρας, στη Μάνη» δήλωσε ο δήμαρχος Σπάρτης, τον οποίο και συναντήσαμε στο πλαίσιο της 40ης Philoxenia.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Βακαλόπουλος, εάν εξαιρέσουμε την Καλαμάτα και το Ναύπλιο, η Σπάρτη είναι τρίτη πρωτεύουσα νομού της Πελοποννήσου σε διανυκτερεύσεις. «Για εμάς έχει μεγάλη σημασία, προσπαθούμε να αυξήσουμε έστω κατά μία νύχτα την παραμονή των επισκεπτών. Συνήθως διανυκτερεύουν μία με δυο νύχτες» επισήμανε.
Αξίζει να σημειώσουμε τις επισκέψεις σε όμορφα χωριά του Δήμου Σπάρτης, όπως στα γραφικά Τσίντζινα ή Πολύδροσο, ένα από τα ομορφότερα χωριά της Λακωνίας, χτισμένο στην “καρδιά” του Πάρνωνα σε υψόμετρο περίπου 1.100 μέτρων, στη Βαμβακού με την ιδιαίτερη φυσική ομορφιά και τη μακρά ιστορία η οποία κτίστηκε στα μέσα του 15ου αιώνα, στην Άρνα με το διασημότερο φυσικό μνημείο της περιοχής, τον περίφημο υπερχιλιετή πλάτανος, με ύψος που αγγίζει τα 30 μ. και περίμετρο που ξεπερνά τα 13 μ., στο Γεωργίτσι, γνωστό και ως «μπαλκόνι του Ταΰγετου», στις Καρυές (Αράχοβα) χωριό που συνδέεται με τις Καρυάτιδες και υπάρχει ομοίωμα μνημείου όπως το Ερέχθειο της Ακρόπολης, στο Ξηροκάμπι, το μεγαλύτερο από τα χωριά της περιοχής, με το φαράγγι του Ανακώλου, στην ιστορική Βαρβίτσα από τα πιο παλιά χωριά της περιοχής κλπ.
Για τη Βαμβακού να πούμε ότι μία ομάδα πέντε φίλων με ρίζες από εκεί θέλησε να γράψει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του χωριού και άρχισε να διαμορφώνει το πλάνο αναβίωσής του. Σε συνεργασία και με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) ίδρυσαν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση με την ονομασία «Η Αναβίωση της Βαμβακούς» (Vamvakou Revival) και το χωριό πήρε και πάλι ζωή.
Πρόσβαση
Η οδική μετάβαση από την Αθήνα στη Σπάρτη χρειάζεται 2:30 ώρες. Η διαδρομή ακολουθεί τους αυτοκινητόδρομους A6 (Αττική Οδός), A8 (Ελευσίνα-Κόρινθος) και A7 (Κόρινθος-Τρίπολη), και στη συνέχεια τον αυτοκινητόδρομο A71 (Λεύκτρο – Σπάρτη).
Το πλησιέστερο αεροδρόμιο είναι της Καλαμάτας το οποίο απέχει 50 λεπτά με το αυτοκίνητο, ενώ το αεροδρόμιο Αθηνών “Ελευθέριος Βενιζέλος” απέχει 2 ώρες και 50 λεπτά.
Για τη διαμονή σας υπάρχουν ξενοδοχεία για όλα τα βαλάντια, από 5άστερα μέχρι παραδοσιακούς ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Η Σπάρτη εορτάζει τον Πολιούχό της
Με κάθε επισημότητα γίνεται και φέτος ο εορτασμός του Πολιούχου της Σπάρτης Οσίου Νίκωνος του «Μετανοείτε» στις 26 Νοεμβρίου, ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας τελείται η καθιερωμένη εκδήλωση τιμής και μνήμης των 118 εκτελεσθέντων από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Ειδικότερα, την Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025 και ώρα 18:00 στον Πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Οσίου Νίκωνος του «Μετανοείτε», θα τελεστεί Πολυαρχιερατικός Πανηγυρικός Εσπερινός.
Το πρωί της Εορτής, Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025 θα τελεστεί η Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία και στις 11:00 θα ακολουθήσει Λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος επί της οδού Λυκούργου με κατάληξη τον Πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό.
Υπεύθυνος για την επιτυχημένη παρουσία του Δήμου Σπάρτης στην 40ή Philoxenia ήταν ο Γιώργος Παλησίδης της Geogastronomy
