Επτά οινοποιεία, πεντέμισι χιλιάδες στρέμματα όπου καλλιεργούνται ελληνικές και ξένες ποικιλίες ταξιδεύουν το νομό Δράμας στα πέρατα του κόσμου.
Αποστολή – φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Τι είναι αυτό όμως που χαρακτηρίζει την ιδιαιτερότητα των κρασιών της Δράμας, ποιες οι ποικιλίες που καλλιεργούνται, πόσο αναγνωρίσιμα είναι τα οινοποιεία, τι ποσότητες παράγουν και πού διοχετεύουν το προϊόν τους είναι μερικά από τα στοιχεία που συλλέξαμε κατά τη διάρκεια της αποστολής μας στο νομό, με αφορμή τη νέα δράση «Δραμοινογνωσία».
Η αμπελουργία δεν έλειψε ποτέ από την περιοχή, η οποία κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Ηδωνίδα Γη και ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα Διονυσιακής λατρείας, το κρασί είναι ταυτισμένο με τον τόπο, και η προσπάθεια τόσο των οινοπαραγωγών αλλά και όλων όσοι αγαπούν το προϊόν τοποθετούν τη Δράμα, σε παραδοσιακές (Ευρώπη) αλλά και σε νέες και ιδιαίτερα δύσκολες αγορές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Αυστραλία, η Κίνα, το Βιετνάμ και τελευταία και η Νότιος Κορέα.
Συνομιλήσαμε με τους επτά οινοπαραγωγούς και με τους οινολόγους τους, ξεναγηθήκαμε στα οινοποιεία, δοκιμάσαμε παλιές και νέες σοδειές, και όπως είπαν οι ίδιοι, παρά το γεγονός ότι η φετινή χρονιά επιφύλαξε έναν δύσκολο τρύγο, λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών, τους δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσουν το προϊόν τους ακόμη περισσότερο, να δουν τις αδυναμίες τους και καταλήγουν, ότι χρειάζεται κοινή προσπάθεια και συνέργιες για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, που αφορά τόσο την προβολή των προϊόντων όσο και του τόπου τους.
NICO LAZARIDI
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 ο Νίκος Λαζαρίδης παίρνει το δρόμο του κρασιού και το 1987 δημιουργεί στο χωριό Αγορά την οινοπαραγωγική μονάδα CHATEAU NICO LAZARIDI. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό οινοποιείο που στεγάζει σύγχρονα πιεστήρια και ψυχόμενες δεξαμενές διπλού τοιχώματος, υπόγεια κάβα παλαίωσης, αίθουσες σεμιναρίων και οινογευστικής και μια εξαιρετική αίθουσα τέχνης -την πινακοθήκη «Μαγικό Βουνό»- με έργα Ελλήνων και ξένων ζωγράφων.
«Φέτος ο τρύγος ήταν δύσκολος, διήρκεσε 36 μέρες» λέει ο οινολόγος Θόδωρος Παναγόπουλος κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στο οινοποιείο, επισημαίνοντας ότι λόγω βροχοπτώσεων η στασιμότητα στις ωριμότητες απαιτούσε προσοχή κυρίως στα ερυθρά κρασιά.
Οι αμπελώνες του κτήματος εκτείνονται ανάμεσα στις κοινότητες Αγοράς, Πηγαδίων και Αδριανής, συνολικά είναι 800 στρ. εκ των οποίων τα 650 στρ. αποτελούν ιδιοκτησία της εταιρίας, προστατεύονται δε από τα γύρω βουνά προσφέροντας ιδανική φιλοξενία στις γαλλικές ποικιλίες Sauvignon Blanc, Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah κ.ά. και στις ελληνικές Ασύρτικο, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Μαυρούδι κ.ά.
Η ετήσια παραγωγή του κτήματος κυμαίνεται στις 950.000 φιάλες, εκ των οποίων το 45% εξάγεται σε Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Ουκρανία, ΗΠΑ, Αυστραλία, «τα τελευταία δυο χρόνια βγαίνουμε εκεί δυναμικά» λέει ο κ. Παναγόπουλος.
Σύμφωνα δε με τον πρόεδρο και διευθύνων σύμβουλο της εταιρίας, Φεδερίκο Λαζαρίδη, η φετινή χρονιά θα κλείσει με αύξηση του κύκλου των εργασιών. «Στόχος μας είναι τα 3,5 εκατ. ευρώ τζίρος» μας λέει ο κ. Λαζαρίδης, επισημαίνοντας ότι διανύουν την ανάκαμψη και «σιγά σιγά μπαίνουμε στην τροχιά ανάπτυξης».
ΚΤΗΜΑ ΤΕΧΝΗ ΟΙΝΟΥ
Το 1993 ο μηχανικός Γιάννης Παπαδόπουλος από προσωπικό μεράκι και αγάπη αναβιώνει έναν παλιό οικογενειακό αμπελώνα στο Μικροχώρι Δράμας. Δυο χρόνια αργότερα, η ενασχόληση του κ. Παπαδόπουλου και του επίσης μηχανικού – και φίλου του- Γιάννη Καλαϊτζίδη, με το κρασί δημιουργεί το κτήμα «Τέχνη Οίνου», η δε επέκταση του οινοποιείου γίνεται το 2007.
«Φέτος ξεκινήσαμε τον τρύγο στα μέσα Αυγούστου, περίπου 15 μέρες αργότερα από το σύνηθες» λέει ο οινολόγος του Κτήματος, Ακης Παπαδόπουλος. Σύμφωνα με τον ίδιο, η περιοχή ενδείκνυται για την καλλιέργεια πολλών ποικιλιών, «έχει υψώματα και διαφορετικά κλίματα», ξεκίνησαν με γαλλικές και ιταλικές ποικιλίες, το μέλλον, όμως, σ’ ότι αφορά τις εξαγωγές, όπως χαρακτηριστικά λέει «είναι οι ελληνικές ποικιλίες». Οι πρώτες ελληνικές ποικιλίες που καλλιεργήσανε είναι το Ασύρτικο, το Αγιωργίτικο, η Μαλαγουζιά – τα τελευταία τρία χρόνια-, η Λημνιώνα.
Οι αμπελώνες του κτήματος είναι συνολικά 260 στρ. (160 στρ. στο Μικροχώρι και 100 στρ. στην Καλή Βρύση), η ετήσια παραγωγή κυμαίνεται στις 250.000 φιάλες εκ των οποίων το 50% εξάγεται.
«Υπάρχει αυξητική τάση στις εξαγωγές, προ κρίσης ήμασταν στο 10%» λέει ο κ. Παπαδόπουλος με κύριες αγορές τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Αυστρία, την Κύπρο, την Αγγλία, την Κίνα – σε μικρές ποσότητες, τις ΗΠΑ, το Βιετνάμ.
ΟΙΝΟΓΕΝΕΣΙΣ
Η φετινή χρονιά γύρισε τον Μπάκη Τσάλκο στα πρώτα του χρόνια που ξεκίνησε το κρασί, το 1979. «Εξελίσσεται σε μια πολύ μεγάλη χρονιά ενώ ήταν δύσκολη» λέει ο κ. Τσάλκος, ο οποίος επί πολλά χρόνια ήταν ο οινολόγος του Κτήματος NICO LAZARIDI, ενώ από τον Απρίλιο του 2008 έχει αποκτήσει το δικό του οινοποιείο Οινογένεσις στην Αδριανή.
«Ο χρόνος και η υπομονή είναι ο καλύτερος φίλος του κρασιού» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Τσάλκος επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα είναι η νεότερη αμπελουργική περιοχή η οποία μπαίνει στον παγκόσμιο οινικό χάρτη με αξιώσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζονται τουλάχιστον 50 χρόνια συνεχόμενης αμπελοκαλλιέργειας «για να πούμε ότι από τη συγκεκριμένη περιοχή βγαίνει καλό χαρμάνι».
Το κτήμα διαχειρίζεται 320 στρ., εκ των οποίων τα 205 στρ. στη Δράμα (Αδριανή, Δοξάτο, Αγ. Αθανάσιος, Αγορά) και τα 115 στρ. στην Καβάλα (Πλατανότοπο, Μουσθένη, Μεσορόπη). Οι ποικιλίες που καλλιεργεί είναι γαλλικές αλλά και ελληνικές (Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο, Ξινόμαυρο), η δε ετήσια παραγωγή του κυμαίνεται στις 180.000 φιάλες εκ των οποίων το 40 % διοχετεύεται στην Ελλάδα και το 60% στο εξωτερικό.
«Στόχος μας είναι να φτάσουμε το 75% στις εξαγωγές, τα δε 2,5 τελευταία χρόνια δουλεύουμε με την πιο απαιτητική αγορά, τις ΗΠΑ και συγκεκριμένα το Μανχάταν της Νέας Υόρκης» λέει ο κ. Τσάλκος.
Μια νέα αγορά στην οποία στοχεύει ο Μπάκης Τσάλκος είναι η Νότιος Κορέα, και όπως εξηγεί, «είναι νέα στο παιχνίδι, έχει χρήματα και ξοδεύει για να μάθει» επισημαίνοντας ότι στα μέσα Νοεμβρίου θα γίνουν οι πρώτες εξαγωγές με τρεις κωδικούς του Κτήματος.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τα βήματα του Μπάκη Τσάλκου ακολουθεί ο 25χρονος υιός του Αλέξανδρος ο οποίος έχει σπουδάσει στη Γαλλία, και εδώ και δυο χρόνια, επέστρεψε στη Δράμα. Οπως μας αναφέρει, η Δράμα έχει όλα τα φόντα για να εξελίξει τον οινοτουρισμό της, «αυτό που χρειάζεται είναι σωστή προώθηση και ένα μείγμα της περιοχής και των προϊόντων της».
ΚΤΗΜΑ ΓΕΝΝΗΜΑ ΨΥΧΗΣ
Αλλο ένα οινοποιείο στην Αδριανή, το Κτήμα Γέννημα Ψυχής, ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1999 με 35 στρ. και αυτή τη στιγμή καλλιεργεί γαλλικές και ελληνικές ποικιλίες σε 200 στρ.
Το 1989 ο Γιώργης Μανωλεσάκης αγαπώντας το κρασί φύτεψε πειραματικά την ποικιλία Merlot, «μια ποικιλία ευαίσθητη που όλοι φοβόταν να τη βάλουν», όπως λέει ο υιός του Σταύρος, ο οποίος συνεχίζει με μεράκι και αγάπη αυτό που ξεκίνησε ο πατέρας του.
«Η περιοχή έχει ‘γιακάδες’ – λοφάκια με ρέματα- όπου δημιουργούνται ρεύματα αέρος και δεν κρατούν υγρασία» μας εξηγεί ο Σταύρος Μανωλεσάκης.
Σ’ ότι αφορά τις ποικιλίες που καλλιεργούν, οι γαλλικές ήταν το πρώτο βήμα για να μπορέσουν να ανταγωνιστούν την αγορά, στην πορεία όμως πρόσθεσαν και ελληνικές. Συγκεκριμένα το 1993 – 1994 φύτεψαν Αγιωργίτικο ενώ από το 2003 έβαλαν και Μαλαγουζιά, Ασύρτικο, Λημνιό, Μοσχάτο, Μοσχόμαυρο.
Τη φετινή χρονιά τα αμπέλια χτυπήθηκαν από ασθένεια και χαλάζι, σύμφωνα όμως με την οινολόγο του Κτήματος, Αγγελική Αποστολάκη, «τώρα στην επεξεργασία τα κρασιά έχουν ένα πολύ δυνατό ‘χαρακτήρα’».
Η ετήσια παραγωγή του Κτήματος είναι στις 60.000 ενώ σ’ ότι αφορά τις εξαγωγές, ξεκίνησαν τα τελευταία 2 – 3 χρόνια σε Ελληνες και ξένους εμπόρους σε Γερμανία, Αγγλία ενώ συζητούν και με Καναδά.
ΚΤΗΜΑ ΠΑΥΛΙΔΗ
Ως μια ιδιαίτερη χρονιά που ήθελε στενή παρακολούθηση λόγω των έντονων βροχών και του κρύου, «μια χρονιά για καλές ομάδες» χαρακτηρίζουν το φετινό τρύγο ο οινοπαραγωγός Χριστόφορος Παυλίδης του ομώνυμου Κτήματος στα Κοκκινόγεια και ο οινολόγος και διευθύνων σύμβουλος Νίκος Καρατζάς.
Η γειτνίαση με το Νευροκόπι και τα βουνά -το Μενοίκιο όρος, το Παγγαίο και το Φαλακρό- είναι προνόμια της περιοχής που δίνουν την ιδιαιτερότητα στα κρασιά της Δράμας. Οπως εξηγεί ο κ. Καρατζάς, «ψυχρές μάζες κατεβαίνουν στην κοιλάδα, οι οποίες διατηρούν την οξύτητα και φέρουν μεγάλη περίοδο ωρίμανσης» συμπληρώνοντας ότι από το 2006 στο Κτήμα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους ανέμους της νύχτας και τη σθεναρή υγρασία και τρυγούν από τις 10 το βράδυ ως τις 6 το πρωί.
Οι αμπελώνες του Κτήματος Παυλίδη, το οποίο δημιουργήθηκε το 1998, εκτείνονται σε 650 στρ. (150 στρ. μπροστά στο Κτήμα και 500 στρ. στην Περιχώρα), οι δε ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι, εκτός από τις γαλλικές και ισπανικές, Ασύρτικο, Αγιωργίτικο, Λημνιώνα, Ρομπόλα κ.ά.
«Φιλοσοφία μας και εσωτερικό μας πείσμα, είναι, κάποια στιγμή τα καλύτερα κρασιά μας να βγαίνουν από ελληνικές ποικιλίες» αποκαλύπτει ο Νίκος Καρατζάς και ο κ. Παυλίδης συμπληρώνει «επενδύσαμε στο Ασύρτικο και Αγιωργίτικο καλλιεργώντας 100 στρέμματα».
Σ’ ότι αφορά την ετήσια παραγωγή του Κτήματος κυμαίνεται στις 250.000 – 300.000 φιάλες και το 22% εξάγεται σε ΗΠΑ, Καναδά, Αγγλία, Γερμανία, Αυστρία, Κύπρο ενώ πολύ καλή αγορά, όπως επισημαίνει ο κ. Καρατζάς, είναι η Ελβετία.
ΚΤΗΜΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ
Οι πρώτες φυτεύσεις για το Κτήμα Μιχαηλίδη άρχισαν το 1992 με 8 στρέμματα και αυτή τη στιγμή διαθέτει 120 στρέμματα ιδιόκτητο αμπελώνα.
Το Κτήμα του Ιορδάνη Μιχαηλίδη βρίσκεται στον Αγιο Αθανάσιο και οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι Ασύρτικο και Μαλαγουζιά, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Gewurztraminer και λίγο Cabernet Franc.
Η κατασκευή του σύγχρονου οινοποιείου ξεκίνησε το 2004, δίπλα στον αμπελώνα, ολοκληρώθηκε ένα χρόνο και μετά και περιλαμβάνει τον χώρο παραγωγής με την αίθουσα παραλαβής και επεξεργασίας του τρυγητού και τις δεξαμενές ζυμώσεων, τον χώρο παλαίωσης με το κελάρι των δρύινων γαλλικών βαρελιών, τον χώρο εμφιάλωσης και τον χώρο αποθήκευσης – παλαίωσης του εμφιαλωμένου οίνου.
Πολύ σύντομα, το οινοποιείο θα είναι και επισκέψιμο, η δε ετήσια παραγωγή του κυμαίνεται στις 40.000 φιάλες. Από αυτές, οι μισές είναι λευκά κρασιά, ενώ το 30% της παραγωγής εξάγεται στη Γερμανία.
ΚΤΗΜΑ ΚΩΣΤΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ
Ηταν το 1979 όταν ο Κώστας Λαζαρίδης φυτεύει τα πρώτα αμπέλια στη βιομηχανική περιοχή της Δράμας, το 1986 φτιάχνει οινοποιείο και το 1987 μαζί με τον αδελφό του, Νίκο, δημιουργούν το Chateau Lazaridi. Το 1991 οι δρόμοι τους χωρίζουν και από το 1992 ο Κώστας Λαζαρίδης γράφει τη δική του σελίδα στην οινοποιητική παράδοση της χώρας μας.
Το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη βρίσκεται στην Αδριανή, σε μια συνολική επιφάνεια που αγγίζει τα 15.000 τ.μ. και περιλαμβάνει ένα πρότυπο αρχιτεκτονικά οινοποιείο, αποστακτήριο, υπόγειες κάβες παλαίωσης με 850 γαλλικά δρύινα βαρέλια και χώρους υποδοχής.
Οι αμπελώνες του Κτήματος απλώνονται σε 2.000 στρέμματα, εκ των οποίων τα 700 στρ. βρίσκονται στην Αδριανή και τα 1.300 στρ. στην Καλή Βρύση και σε ακτίνα 5 – 6 χλμ. από την Καλή Βρύση. Επιπρόσθετα, να σημειώσουμε, ότι 200 στρέμματα εκτείνονται και στο Καπανδρίτι Αττικής.
Σύμφωνα με τον γεωπόνο του Κτήματος και διευθυντή των αμπελώνων, Αργύρη Γκότση, στον πρότυπο γραμμικό αμπελώνα, καλλιεργούνται οι πιο γνωστές ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες. Το αργιλώδες και πετρώδες έδαφος σε συνδυασμό με το ιδανικό μικροκλίμα αλλά και το σεβασμό που τους αποδίδουν, διατηρώντας χαμηλές τις αποδόσεις ανά στρέμμα, γεννούν την εκλεκτή πρώτη ύλη των κρασιών και των αποσταγμάτων του Κτήματος Κώστα Λαζαρίδη.
Τα προϊόντα που παράγει το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη είναι κρασί, τσίπουρο, ούζο, απόσταγμα σταφυλής και βαλσάμικα ξύδια.
«Το ούζο είναι το μόνο μας προϊόν που δε γίνεται από σταφύλι» μου αναφέρει ο Χαρίτων Μαρονικολάκης, από το τμήμα μάρκετινγκ του Κτήματος, κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στους χώρους του εντυπωσιακού αποστακτηρίου. «Είναι ουδετεροποιημένη αλκοόλη από δημητριακά που αποστάζεται με κάποια αρωματικά» εξηγεί και συμπληρώνει «το τι και πόση ποσότητα θα βάλεις είναι η μυστική συνταγή του κάθε οινοπαραγωγού».
Σ’ ότι αφορά την ετήσια παραγωγή του κτήματος κυμαίνεται σε 750.000 φιάλες κρασί, όπου το 45% -50% εξάγεται σε 18 χώρες με τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και την Κίνα να είναι οι μεγαλύτερες αγορές τους και να ακολουθούν ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ρωσία, η Σιγκαπούρη, η Βραζιλία καθώς και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.
