Γαντζωμένη σε απόκρημνα βράχια με μια συγκλονιστική θέα στο απέραντο γαλάζιο, η μονή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας, σήμερα και αύριο, ανήμερα στα Εισόδια της Θεοτόκου, έχει την τιμητική της.
ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Τη σημαντικότερη γιορτή εορτάζει σήμερα, Δευτέρα 20 Νοεμβρίου, παραμονή, και αύριο ανήμερα των Εισοδίων της Θεοτόκου η Αμοργός και η μονή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας. Δυο μέρες όπου όλο το νησί αλλά και κάτοικοι από τα γύρω κυκλαδονήσια – τις Μικρές Κυκλάδες (Ηρακλειά, Κουφονήσια, Σχοινούσα, Δονούσα), τη Νάξο, την Πάρο, τη Σαντορίνη κλπ.- ανεβαίνει στο μοναστήρι για να συμμετέχει στον Εσπερινό, την Αγρυπνία, τη Θεία Λειτουργία, αυτή τη μεγάλη εορτή της Παναγίας.
Όπως πληροφορείται το Debbiestravel.gr, περισσότεροι από 2.000 πιστοί θα επισκεφτούν αυτές τις δυο μέρες το μοναστήρι της Παναγίας Χοζοβιώτισσας, ένα από τα σημαντικότερα της Ορθοδοξίας, που γιορτάζει στα Εισόδια της Θεοτόκου, 21 Νοεμβρίου, μία από τις κυριότερες και μεγαλύτερες Θεομητορικές εορτές του έτους.
Λίγες μέρες πριν τη μεγάλη εορτή, όλοι προετοιμάζονταν ώστε να είναι όλα καθαρά. Φρεσκοβαμμένα πεζούλια και σκαλοπάτια, το ίδιο και οι τοίχοι, καθαρά δάπεδα, γυαλισμένες οι εικόνες, ετοιμασίες στην μικρή κουζίνα της μονής, φροντισμένοι οι εσωτερικοί χώροι για να υποδεχθούν τους εκατοντάδες πιστούς.
Το πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών
Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2023
5:00 μ.μ. – 7:00 μ.μ. Αρχιερατικός Πανηγυρικός Εσπερινός
9:00 μ.μ. – 10:00 μ.μ. Παράκληση στην Παναγία
11:00 μ.μ.- Ιερά Αγρυπνία
Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2023
5:00 π.μ.-10:00 π.μ. Αρχιερατική Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
Τις ημέρες των Ιερών Ακολουθιών θα προσφέρονται εδέσματα στους προσκυνητές όπως φάβα, τηγανιτός μπακαλιάρος, ‘ψημένη’ ρακί κλπ.
Σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 300 μέτρων
Η ίδρυση της μονής συνδέεται με τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ Κομνηνό (1081 – 1118) ενώ το κτίσιμό της δεν συνταυτίζεται χρονικά με τις εικονομαχίες που ήταν προγενέστερες.
Η κατασκευή του μοναστηριού αποτελεί θαύμα δύναμης θελήσεως και ταυτόχρονα κομψοτέχνημα λευκό, δεμένο με τον σκούρο βράχο.Θεωρείται από πλευράς θέας και αρχιτεκτονικής μοναδικό στον κόσμο. Έχει κτισθεί σε κοίλωμα κάθετου βράχου, απόληξη του όρους Προφήτης Ηλίας, σε ύψος 300 μέτρα από τη θάλασσα και το αυτό ύψος προς το ξέφωτο του βράχου.
Το κτίριο ύψους 40 μέτρων και πλάτους μόλις 5 μέτρων, έχει 8 υπερκείμενους ορόφους που αναπτύσσονται σε μεγαλύτερο πλάτος αξιοποιώντας λειτουργικά τα κοιλώματα του βράχου. Η αξονομετρική γραφική απεικόνιση της Μονής αποκαλύπτει ένα λαβυρινθώδες εσωτερικό με το ναό, τα κελιά να ανέρχονται σε 15 και τους διάφορους βοηθητικούς χώρους που ανέρχονται σε 72.
Για να φτάσετε δε, θα χρειαστεί να ανηφορίσετε τριακόσια (300) σκαλοπάτια.
Το όνομα της μονής
Το προσωνύμιο «Χοζοβιώτισσα» είναι μάλλον τοπική παραλλαγή που επικράτησε στην Αμοργό έναντι άλλων λόγιων τύπων του ονόματος της μονής που συναντάμε σε διάφορα έγγραφα του αρχείου της, και προέρχεται μάλλον από παραφθορά του «Χοζιβίτισσα» ή «Κοζιβίτισσα».
Είναι ενδιαφέρον, επίσης, ότι οι δυο εικόνες της Παναγίας στο μοναστήρι φέρουν στο ασημένιο «πουκάμισό» τους επιγραφή με το όνομα «Χωζιβίτισσα».
Η καταγωγή της εικόνας, σύμφωνα με τη προφορική παράδοση από το Χόζοβο ή Χόζοβα, φαίνεται να συνδέεται με το ελληνορθόδοξο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Χοζιβά στο επιβλητικό φαράγγι του Wadi Qielt που βρίσκεται στη Δυτική Όχθη στα εδάφη της Παλαιστίνης.
Το κτιριακό συγκρότημα
Από την είσοδο ξεκινά η στενή σκάλα που συνδέει τους ορόφους της μονής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τράπεζα της μονής με την ξύλινη οροφή και το εντυπωσιακό μοναστηριακό τραπέζι. Στο ανώτερο σημείο του συγκροτήματος βρίσκεται το καθολικό με το κομψό καμπαναριό και την εξαιρετική πανοραμική θέα στο πέλαγος.
Φιλοξενεί στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα, τη Δεσποτική εικόνα της Παναγίας της «Κτιτόρισσας», που αποκαλείται από τους μοναχούς και «Μαυρομάτα».
Στο προσκυνητάριο βρίσκεται η μικρή εικόνα της Παναγίας της «Χοζηβίτισσας» που προσφωνείται και «Ταξιδιώτισσα» και παραμένει κρυμμένη από τα βλέμματα πίσω από το ασημένιο της «πουκάμισο». Υπάρχουν και άλλες αξιόλογες φορητές εικόνες της Παναγίας, όπως η γνωστή ως «Σαμιώτισσα». Στην κάτω δεξιά πλευρά του τέμπλου ο επισκέπτης αντικρίζει την εικόνα της Πορταΐτισσας που έφθασε εδώ από το Άγιον Όρος. Είναι γνωστή σαν «Θεοτόκιο» ή μικρή Παναγιά. Η ασημοντυμένη εικόνα του Χριστού στα δεξιά της Ωραίας Πύλης χρονολογείται από το 1656. Στο προσκυνητάρι υπάρχει και η εικόνα του Αϊ Γιώργη του Βαλσαμίτη.
*
-Η μονή Χοζοβιώτισσας απέχει 2 χλμ. από την Χώρα της Αμοργού. Ηγούμενος της μονής είναι ο πατέρας Φιλάρετος ενώ σταθερή αξία αποτελεί και ο πατέρας Σπυρίδων.
-Ώρες επίσκεψης της μονής 08.00 15.00 και 17.00 – 19.00 (τηλ. 22850 71274).
-Αξίζει να σημειώσουμε τις εντατικές προσπάθειες που γίνονται για την ένταξη της μονής της Παναγίας Χοζοβιώτισσας στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
-Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στη μονή της Χοζοβιώτισσας συναντήσαμε τον πατέρα Σπυρίδωνα στο μικρό κουζινάκι να τηγανίζει φρεσκότατα καλαμάρια φερμένα από τη γειτονική Ηρακλειά. Μας τράταρε στην τραπεζαρία, μας πρόσφερε και ένα ποτηράκι δικό τους κρασί, και ένα γλυκάκι. Ήταν απλά… θεϊκά νόστιμα και γευστικά!
