Μια γιορτή, ένα νησί μια ολόκληρη γιορτή’ αρώματα και γεύσεις, χρώματα και γεύσεις, όλοι μαζί, «κέρασμα» ψυχής!
ΑΠΟΣΤΟΛΗ – ΦΩΤ.: ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Επί μια ολόκληρη εβδομάδα, από τις 7 έως τις 14 Μαΐου, το νησί της πίστης και της τέχνης, της γεύσης και του πολιτισμού, η Τήνος, γιόρταζε’ γιόρταζε το φεστιβάλ γαστρονομίας Tinos Food Paths που διοργάνωσε για τρίτη χρονιά ο Σύλλογος Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος Τήνου.
Τι σεμινάρια και γευσιγνωσίες για το ελαιόλαδο, τι ανοιχτές μαγειρικές εκδηλώσεις με προϊόντα του νησιού, τι σεμινάρια για μπαρ – κοκτέιλ, η μια δράση καλύτερη από την άλλη.
Το πώς ξεκίνησε όλο αυτό το εγχείρημα και πώς έφτασε, φέτος, τρίτη χρονιά, να διοργανώνεται επί μια εβδομάδα, αλλά και για την εξέλιξη που θα έχει του χρόνου, σας τα έχουμε, ήδη, αναρτήσει, στο πλαίσιο της συνέντευξής μας με το μέλος του δς του Συλλόγου, Αντώνη Ψάλτη. Διαβάστε εδώ http://wp.me/p3AJhX-20L
Τις εμπειρίες μας από τη φετινή μας συμμετοχή στο Tinos Food Paths, ως προσκαλεσμένοι στο νησί, σας τις μεταφέραμε, καθημερινά, μέσω της σελίδας μας Debbiestravel στο Facebook.
Η κάθε δράση είχε τόσα να μας πει, είχε τόσα να μας προσφέρει, να μας μεταδώσει, να μας διεγείρει όλες μας τις αισθήσεις.
Θέλετε τις γευστικές δοκιμές και την παρουσίαση της τηνιακής παράδοσης σε σχέση με την αισθητική της ευρωπαϊκής γαστρονομίας; Σε ένα αναπαλαιωμένο σπίτι του 1786 που εδώ και ένα χρόνο λειτουργεί ως ξενώνας, 4 νέα παιδιά – η Μελίτη έχει καταγωγή από το νησί, από το χωριό Μέση-, που όμως ζουν στο Λονδίνο, ήρθαν να καταθέσουν την αγάπη τους, το μεράκι τους, και τον απόλυτο σεβασμό τους προς τον τόπο και τα τοπικά προϊόντα.
Στα δρομάκια και τα κελάρια του Τριπόταμου
Τα γαστρονομικά μονοπάτια συνεχίστηκαν στον Τριπόταμο, ένα ακόμη πανέμορφο χωριό της Τήνου -από τα πολλά πολλά που υπάρχουν στο νησί, περί τα 60.
Τα κελάρια ανοίξανε για τη μυσταγωγική γευσιγνωσία της λούζας. Και όχι μόνο της λούζας της Τήνου, την παρουσίαση και την επιμέλεια της οποίας είχε η μαγείρισσα του νησιού και συγγραφέας Νικολέττα Φωσκόλου!
Καλέσανε ανθρώπους της γαστρονομίας και από τα γύρω νησιά, να μας μιλήσουν για τη λούζα τη δική τους, και βεβαίως να τη γευτούμε. Από τη Μύκονο, την Άνδρο και τη Σύρο. Εκεί, και ο Γιώργος Χατζηγιαννάκης της “Σελήνης” από τη Σαντορίνη!
Συγκεντρωμένοι όλοι στο προαύλιο του παλιού δημοτικού σχολείου Τριπόταμου, να ακούμε περί λούζας, και μετά, μετά σεργιάνι στα δρομάκια, στα κελάρια για γευσιγνωσία λούζας και τοπικού κρασιού, υπό τους ήχους παραδοσιακής νησιώτικης μουσικής.
Και μαγειρικές επιδείξεις από τον σεφ Γρηγόρη Χέλμη, και μοναδική η ατμόσφαιρα στα δρομάκια του χωριού, και η πανσέληνος να ξεπροβάλλει και να λούζει το Αιγαίο, και να τα κεράσματα, και να οι λούζες φτιαγμένες σε διάφορες παραλλαγές, όλα μια μαγεία!
Τα παστά, οι λαογράφοι και μεζές… με ιστορία!
Στην παλιά ψαραγορά στην Χώρα της Τήνου, ήταν το ραντεβού της επόμενης μέρας. Εκεί όπου ο Γρηγόρης Χέλμης έκανε σεμινάριο σχετικά με τα παστά και την απόσταξη.
Έβαλε καβουρμά από αρνί να σιγοβράζει με τα μπαχαρικά του – αλάτι, πιπέρι, ρίγανη και δάφνη-, απάκι, σύγκλινο καπνιστό, έφτιαξε και μπακαλιάρο με μάραθο και σκουμπρί ημιπαστό.
Παράλληλα, τα παιδάκια, στο χωριό Μέση, στη ‘μέση’ της ημέρας, ζύμωσαν τα κουλουράκια τους.
Και το απόγευμα η δράση του Tinos Food Paths πραγματοποιήθηκε στο δημοτικό παιδικό σταθμό, στην Χώρα Τήνου, επί της Λεωφόρου Μεγαλόχαρης.
Υπέροχη δράση, με τα παιδάκια, των 3 και 4 χρονών, να κρατάνε τηγανάκια στα χεράκια τους και να κάνουν το δικά τους ‘νούμερα’!
Με τον ιερέα Μάρκο Φώσκολο να μιλάει για την τοπική γαστρονομία της Τήνου, του χθες και του σήμερα, και για τη μεγάλη ποικιλία τυροκομικών – περί τα 20 είδη τυριού έχει το νησί- και γαλακτοκομικών που διαθέτει το νησί.
Με τον Κώστα Δανούση να παίρνει τη σκυτάλη και να εξηγεί για τα κρασιά της Τήνου, την ιστορία της αμπέλου στο νησί, τις ποικιλίες και τα σχετικά.
Η παραγωγή του κρασιού στο νησί ήταν επαρκής. Ωστόσο, η πενία του εδάφους και ο ισχυρός άνεμος επέβαλαν την καλλιέργεια ανθεκτικών ποικιλιών, οι οποίες μπορούσαν να επιβιώσουν στις πλέον αντίξοες συνθήκες. Οι ποικιλίες, όμως αυτές εξασφάλιζαν επάρκεια παραγωγής, πλην όμως υστερούσαν ποιοτικά. Το νησί εξήγαγε κρασιά, και στα μέσα του 19ου αιώνα οι εξαγωγές οινοπνευματωδών (λικέρ, κρασιών και ρακής) κάλυπταν το 20% του συνολικού ύψους των εξαγωγών του νησιού.
Το 1940 εκτιμάται ότι η αμπελοκαλλιέργεια στην Τήνο κάλυπτε 3.200 στρέμματα. Η ετήσια παραγωγή σταφυλιών και μούστου, η οποία κυμαινόταν μεταξύ 900 και 1.300 τόνων, κάλυπτε τις ανάγκες του τόπου και μέρος εξαγόταν σε Άνδρο, Σύρο, Μύκονο.
Στις δεκαετίες του 1950 και 1960, με τη μεγάλη έξοδο του πληθυσμού, η καλλιέργεια της γης εγκαταλείφθηκε και μαζί της και η καλλιέργεια του αμπελιού. Αυτό, όπως είπε στην εισήγησή του ο κ. Δανούσης, ίσως να αποδειχθεί ότι λειτούργησε τελικά θετικά, γιατί η εγκατάλειψη αυτή έφερε και το τέλος των παραδοσιακών αντιλήψεων και επέτρεψε τη δρομολόγηση στο νησί καλλιέργειας νέων ποικιλιών με μοντέρνες γεωτεχνικές μεθόδους.
Κάτι που ήδη έχει αποδώσει, αφού τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν και στην Τήνο επώνυμοι οίνοι με σύγχρονες, υψηλού επιπέδου, προδιαγραφές.
Τα τηγανιτζίδικα
Και ο Νίκος Γκίζης, υπεύθυνος της Βιβλιοθήκης Τήνου, να εξηγεί στο κοινό, που είχε γεμίσει ασφυκτικά το προαύλιο του παιδικού σταθμού, περί τηγανιτζίδικων, το πώς ξεκίνησαν στο νησί, η ανάγκη αλλαγής χρήσης μαγαζιών σε αυτοσχέδια υπαίθρια μαγειρεία – τηγανιτζίδικα- λόγω προσέλευσης χιλιάδων προσκυνητών στο νησί για να προσκυνήσουν την Παναγία Μεγαλόχαρη.
Σύμφωνα με τον οδηγό της Ελλάδας, το 1875, υπήρχαν στην Τήνο 13 καφενεία, 4 ξενοδοχεία και 15 οινοπωλεία, που όλα, την περίοδο των πανηγυριών μετατρέπονταν σε μαγειρεία. Δεν αρκούσαν όμως να εξυπηρετήσουν τις χιλιάδες των προσκυνητών που επισκεπτόταν το νησί και γι’ αυτό το λόγο, τα διάφορα καταστήματα άλλαζαν χρήση και μετατρέπονταν σε μαγειρεία και κυρίως τηγανιτζίδικα.
Τα αυτοσχέδια μαγειρεία εξοπλίζονταν με μεταλλική ή πήλινη φουφού, όπου τοποθετούσαν τα κάρβουνα. Από πάνω τοποθετούσαν μεταλλική λεκάνη με λάδι ή μεγάλο τηγάνι. Τα προσφερόμενα είδη ήταν συνήθως μπακαλιάρος, κεφτέδες από χοιρινό ή βόειο, ρεβυθοκεφτέδες, μαραθοκεφτέδες καθώς και πατάτες τηγανιτές.
Οι τηγανιτζίδες, συνήθως δουλεύανε ανά ζευγάρια, όπου ο ένας έφτιαχνε τον μπακαλιάρο ή τους κεφτέδες και ο άλλος τις πατάτες, ενώ σερβίρανε στους πεινασμένους προσκυνητές και σαλάτα.
Τα τηγάνια πήραν ‘φωτιά’, και στο προαύλιο του δημοτικού σταθμού, οι γυναίκες τηγάνιζαν και τα παιδάκια κερνάγανε… μεζέ με ιστορία. Κερνάγανε μπακαλιάρο, μαραθοκεφτέ και τηγανιτή πατάτα με ψωμάκι.
Κερνάγανε αγάπη, χαρά, και όλοι οι εθελοντές, όλοι όσοι συμμετείχαν στο Tinos Food Paths έδωσαν την ψυχή τους για το καλό του τόπου τους, για το όραμά τους, το μεράκι τους για ένα καλύτερο αύριο, όλοι μαζί, ενωμένοι, δυνατοί!!
Τους αξίζουν πολλά πολλά μπράβο και τους ευχαριστούμε!
*
-Ευχαριστούμε όλους όσοι βοήθησαν γι’ αυτήν την πραγματικά μοναδική εμπειρία που ζήσαμε στο Tinos Food Paths.
-Η διαμονή μας πραγματοποιήθηκε στην “Τηνιώτισσα”, περιποιημένα και πολύ φροντισμένα στούντιο, στη Χώρα της Τήνου, σε απόσταση αναπνοής από την εκκλησία της Παναγίας αλλά και από την παραλιακή (www.tiniotissa.gr).
*
Η μετακίνησή μας από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε με την αεροπορική εταιρία Ryanair, την οποία και ευχαριστούμε θερμά!
