Ο Καραβοστάσης και η πανέμορφη Χώρα με τα γραφικά καλντερίμια και τις διαδοχικές πλατείες, η Αγκάλη και βόρεια ο οικισμός της Άνω Μεριάς, με αγροτόσπιτα και θεμωνιές, μια Ελλάδα του…’50! Ταξίδι στη Φολέγανδρο!
Κείμενο – φωτογραφίες: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Στις Νοτιοδυτικές Κυκλάδες, η Φολέγανδρος με την άγρια ομορφιά της, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, πήρε το όνομά της από τον υιό του βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα.
Το λιμάνι της είναι ο Καραβοστάσης ο οποίος διαθέτει όλες τις σύγχρονες ανέσεις με πολυτελή ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβερνούλες, καφέ μπαρ, πρακτορεία και βεβαίως παραλίες για κολύμπι.
Στη Χώρα
Στα 3 χλμ. είναι η Χώρα, χτισμένη 200 μ. πάνω από τη θάλασσα, να ατενίζει το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου Πελάγους. Ξεχωρίζουν οι συνεχόμενες πλατείες της καθώς και το παλιό της κομμάτι, το Κάστρο, ο μεσαιωνικός οικισμός με τα σπίτια να είναι το ένα πλάι στ’ άλλο.
Από την πλατεία της Πούντας – είναι και η μεγαλύτερη- ξεκινάει το μονοπάτι για την εκκλησία της Παναγίας- εκεί και η αφετηρία των λεωφορείων για τους οικισμούς του νησιού- αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, σκαρφαλωμένη στο βράχο. Εκεί θ’ ανέβετε για να προσκυνήσετε τη θαυματουργή εικόνα αλλά και ν’ απολαύσετε τη μαγευτική θέα την ώρα του ηλιοβασιλέματος! (σ.σ. από κει ξεκινάει, ανήμερα του Πάσχα, το μοναδικό έθιμο με την περιφορά της εικόνας της Παναγίας σ’ όλο το νησί).
Κάτω από την Πούντα, είναι μια άλλη πλατεία, του Ντούναβη, στο κέντρο της οποίας υπάρχουν δυο πηγάδια. Εκεί θα αράξετε, από το πρωί, σε όμορφους καφενέδες! Πάνω από την πλατεία, ένα άλλο καφενείο – μπαρ αλλά και μια από τις δυο εισόδους για το Κάστρο. Η άλλη είσοδος, το Παραπόρτι, είναι λίγο πιο πέρα, δίπλα στο καφενείο «Κάστρο».
Επόμενη πλατεία, η Κονταρίνη ή «του Μανώλη», όπως τη γνωρίζουν οι ντόπιοι, και στη συνέχεια η Πιάτσα ή πλατεία «του Κρητικού», από την ομώνυμη ταβέρνα, με τραπεζάκια μπροστά από την εκκλησία της Θεοσκέπαστης.
Λίγο πιο πέρα η πλατεία Μαράκι, απ’ όπου τα δυο δρομάκια οδηγούν στο Καλντερίμι, το φημισμένο σοκάκι της Χώρας. Εκεί, μεταξύ άλλων, βρίσκεται και η μπουτίκ του γνωστού μόδιστρου Λούη Γεράρδου. Ο δρόμος καταλήγει στη δεύτερη είσοδο της Χώρας, εκεί όπου βρίσκεται το κτίριο του ΟΤΕ και το Ταχυδρομείο.
Το Κάστρο
Το Κάστρο της Φολεγάνδρου είναι το παλιό κομμάτι της Χώρας, το οποίο χτίστηκε για να προστατεύει τους κατοίκους από τις εχθρικές επιδρομές. Περνώντας το κατώφλι από το Παραπόρτι βρίσκεστε στην Κάτω Ρού(γ)α, ένα από τα δυο κεντρικά δρομάκια του Κάστρου, με τα σπιτάκια, τα ξύλινα χρωματιστά μπαλκόνια και τις ασβεστωμένες σκάλες. Το δρομάκι καταλήγει στην Παντάνασσα, στο χείλος του γκρεμού, με τη συγκλονιστική θέα!
Για Άνω Μεριά
Ο δεύτερος μεγάλος οικισμός της Φολεγάνδρου, η Άνω Μεριά (4 χλμ. από Χώρα), θυμίζει Ελλάδα του ’50. Οι κατοικίες δεν είναι απλά σπίτια αλλά θεμωνιές, δηλαδή μικρές αυτόνομες αγροτικές και κτηνοτροφικές μονάδες, με το δικό τους αλώνι, το δικό τους τυροκομείο αλλά και με το ξεχωριστό δεντρόσπιτο, χώρος περιφραγμένος που προστατεύει τις λεμονιές από τους αέρηδες.
Συνηθισμένη εικόνα στην Άνω Μεριά είναι και η μετακίνηση των κατοίκων με τα γαϊδουράκια. Στην είσοδο του οικισμού βρίσκεται το λαογραφικό μουσείο Φολεγάνδρου, το οποίο λειτουργεί τα απογεύματα και αξίζει πραγματικά να το επισκεφτείτε.
Από την Άνω Μεριά ξεκινούν μονοπάτια τα οποία οδηγούν σε ονειρεμένες παραλίες!
Tips
– Από τον Καραβοστάση ξεκινάει ο κεντρικός δρόμος που οδηγεί βόρεια του νησιού, στη Χώρα (3 χλμ.), στην Αγκάλη (5 χλμ.), στην Άνω Μεριά (7 χλμ.).
-Για τη διαμονή σας υπάρχουν καταλύματα για όλα τα πορτοφόλια. Βεβαίως, εξαρτάται και ποια εποχή θα επιλέξετε να βρεθείτε στο νησί.
-Τοπικά προϊόντα: μέλι και παστέλι Φολεγάνδρου, καρπουζένια (γλυκιά πίτα με καρπούζι, μέλι και σουσάμι), μελόπιτα με μυζήθρα και μέλι, ματσάτα (χειροποίητα ζυμαρικά που τα σερβίρουν με κόκορα ή κοτόπουλο) κ.ά.
-Ένα καλοδιατηρημένο δίκτυο μονοπατιών, μήκους 20 χλμ., διατρέχει μεγάλο μήκος της γης της Φολεγάνδρου. Οπότε, εφόσον σας αρέσει η πεζοπορία, μην παραλείψετε να πάρετε μαζί σας και ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια. Οι διαδρομές είναι οι εξής: Χώρα – Σταυρός – Χριστός – Φηρά – Αγκάλη, Άνω Μεριά – Αγ. Ιωάννης ο Ελεήμονας – Μάρμαρο – Αγ. Νικόλαος – Αγκάλη, Άνω Μεριά (Ταξιάρχης) – Αγ. Παντελεήμονας – Αμπέλι, Άνω Μεριά (Ταξιάρχης) – Λιβαδάκι – Φάρος Ασπρόπουντας – Άνω Μεριά (Μύλοι), Άνω Μεριά – Αγ. Ανδρέας – Αγ. Γεώργιος – Λυγαριά – Ζωοδόχος Πηγή.
-Η πρόσβαση στη Φολέγανδρο γίνεται από το λιμάνι του Πειραιά με ταχύπλοο ή με συμβατικό πλοίο. Ταξιδιωτικά πρακτορεία στο νησί: «Μαράκι» (τηλ. 22860/ 41.273), «Διάπλους» (τηλ. 22860/ 41.158), «Sottovento» (τηλ. 22860/ 41.521).
