Σταυροδρόμι πολιτισμών, ένα μωσαϊκό πολυπολιτισμικό μέσα από το οποίο αναδύονται χρώματα, αρώματα, γεύσεις, συνταγές, παραδοσιακές, μοντέρνες, με αγνά υλικά, με αγάπη, μεράκι αλλά και φαντασία. Η Θεσσαλονίκη είναι ο απόλυτος γαστρονομικός προορισμός, η γαστρονομική πρωτεύουσα όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και όλων των Βαλκανίων.
Της Ντέπυς Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
«O Γαστρονομικός ορίζοντας της Θεσσαλονίκης: Αναδυόμενες τάσεις και προοπτικές» ήταν ο τίτλος της ημερίδας που διοργάνωσε χθες (Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου) ο δήμος Θεσσαλονίκης και το Τμήμα Τουρισμού, και η οποία μεταδόθηκε μέσω από το κανάλι του δήμου στο Youtube.
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας η οποία πραγματοποιήθηκε με αφορμή τα αποτελέσματα της διαβούλευσης από την Ομάδα Έργου του Υπουργείου Τουρισμού για τον γαστρονομικό τουρισμό αναπτύχθηκαν προτάσεις και τοποθετήσεις εμπλεκόμενων της Ομάδας Έργου αλλά και του γαστρονομικού φάσματος, με τα δυνατά αλλά και αδύναμα σημεία προώθησης του γαστρονομικού τουρισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Θεσσαλονίκη.
Το τρίπτυχο ελληνικά προϊόντα, ελληνική γαστρονομία και κρασί είναι σημεία που συμβάλλουν στην εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό, αμέσως μετά τους αρχαιολογικούς της χώρους.
«Πρέπει να αναπτύξουμε, να προβάλλουμε και να προωθήσουμε τον γαστρονομικό τουρισμό, σε συνολικό επίπεδο» ανέφερε στην παρουσίασή της η Μαίρη Τριανταφυλλοπούλου, Συντονίστρια της Ομάδας Έργου για το Γαστρονομικό Τουρισμό του Υπουργείου Τουρισμού, αμπελουργός, οινοποιός, ιδιοκτήτρια ξενοδοχειακών επιχειρήσεων επισημαίνοντας παράλληλα τα αδύναμα σημεία που έχουν εντοπιστεί στο κομμάτι του γαστρονομικού τουρισμού όπως η παροχή των γαστρονομικών υπηρεσιών, η απουσία συνολικής προβολής ενός γαστρονομικού βίντεο της χώρας με εθνικό πρόσημο, η αναζήτηση ελληνικών τοπικών προϊόντων.
Η κα. Τριανταφυλλοπούλου αναφέρθηκε στις προτάσεις της Ομάδας Εργασίας η οποία συστάθηκε τον Απρίλιο του 2020 από το υπουργείο Τουρισμού, οι οποίες εστιάζουν στην καθιέρωση του επικαιροποιημένου Ειδικού Σήματος Ποιότητας το οποίο θα χορηγεί το υπουργείο Τουρισμού, ειδικά για την Ελληνική Κουζίνα, στη δημιουργία και λειτουργία του Γαστρονομικού Χάρτη της Ελλάδας, στη γαστρονομική εκπαίδευση για τα επαγγελματικά στελέχη του τουρισμού, στη δημιουργία Φορέα με σκοπό την ανάδειξη της Ελληνικής Γαστρονομίας και την ανάπτυξη, προβολή και προώθηση του Γαστρονομικού Τουρισμού καθώς και στη δημιουργία Παρατηρητηρίου Γαστρονομικού Τουρισμού.
Οι τέσσερις πυλώνες ανάπτυξης είναι τα προϊόντα, η διατροφή και γαστρονομία, η εστίαση και ο τουρισμός.
Εκπαίδευση και γαστρονομικός τουρισμός
Για τη σχέση μεταξύ εκπαίδευσης και γαστρονομικού τουρισμού μίλησε η Χαρίτα Βλάχου, διδάσκουσα “Γαστρονομικός Τουρισμός-Αγροδιατροφή” στο ΠΜΣ “Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη” του ΑΠΘ οι οποίες συνδέονται μέσω των ΙΕΚ και με διάφορες ειδικότητες.
«Η βάση για την εκπαίδευση είναι τα σχολεία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν διάφορες προκλήσεις όπως ο μεταβαλλόμενος πληθυσμός, η αλλαγή στις διατροφικές μας συνήθειες, περιβαλλοντικά ζητήματα κτλ.» ανέφερε η κα. Βλάχου προσθέτοντας ότι η υιοθέτηση του ελληνικού κολατσιού στα σχολικά κυλικεία, στο πρότυπο του «Ελληνικού Πρωινού» που εφαρμόζεται σε πολλά ξενοδοχεία, θα βοηθούσε καλύτερα στο να γίνουν τα παιδιά κοινωνοί στη σημασία που έχει η αγροδιατροφή και η ελληνική γαστρονομία.
Η εκπαίδευση για τον γαστρονομικό τουρισμό μεταφέρεται μέσα από ενότητες που εστιάζουν σε τοπικά προϊόντα, σε διατροφικές αξίες, γαστρονομικούς πόρους, προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, γιορτές τοπικών προϊόντων αλλά και της γαστροδιπλωματίας η οποία τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται εντατικά.
Η κα. Βλάχου αναφέρθηκε στα συνέδρια (61 εκ των οποίων τα 45 ήταν διεθνή) και ημερίδες (96) που πραγματοποιήθηκαν το 2019 στο ΑΠΘ και πως αυτά επηρέασαν Έλληνες και αλλοδαπούς φοιτητές στην προβολή της ελληνικής γαστρονομίας και κατ’ επέκταση της τοπικής κουζίνας, της μακεδονικής κουζίνας.
Άλλο γαστρονομία και άλλο γαστρονομικός τουρισμός
Για τη θεαματική αλλαγή της εικόνας της ελληνικής γαστρονομίας στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα στο Παρίσι, όπου και διατηρεί μπιστρό με ελληνική ποιοτική κουζίνα αναφέρθηκε η Ντίνα Νικολάου, μέλος της Ομάδας Έργου για το γαστρονομικό τουρισμό του υπουργείο Τουρισμού, σεφ, ιδιοκτήτρια εστιατορίου εξωτερικού.
«Η εικόνα που έχουν οι Γάλλοι για την ελληνική γαστρονομία έχει αλλάξει θετικά τα τελευταία χρόνια» είπε χαρακτηριστικά η κα. Νικολάου στο πλαίσιο της χθεσινής ημερίδας για τον Γαστρονομικό Τουρισμό προσθέτοντας παράλληλα ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση σ’ όλους όσοι αντιπροσωπεύουν την ελληνική γαστρονομία και βεβαίως ότι χρειάζεται και απαιτείται συνεχής εκπαίδευση. Πρόσθεσε ότι η γαστροδιπλωματία παίζει σημαντικό ρόλο, πως υπάρχει χώρος για τα ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό, ωστόσο θα πρέπει να είναι σωστός ο τρόπος επικοινωνίας τους.
Η ίδια αναφέρθηκε στην αλλαγή διατροφικών προτιμήσεων των καταναλωτών – κοινή επισήμανση από όλους τους ομιλητές- «Αλλάζουν οι προτιμήσεις και η ζήτηση των ανθρώπων σε συγκεκριμένα είδη φαγητών. Οι καταναλωτές στρέφονται σε πιο υγιεινή διατροφή, ζητούν βιολογικά προϊόντα» είπε η γνωστή σεφ λέγοντας ότι σ’ αυτόν τον τομέα θα πρέπει να ενημερωθούν και οι αγροτικοί παραγωγοί ώστε να επενδύσουν σ’ αυτήν την τάση.
«Η εστίαση αλλάζει, και θα αλλάξει πολύ μετά την πανδημία. Θα πρέπει όλοι να εκπαιδευτούν και επίσης να δώσουν μια θέση στη vegan κουζίνα» ανέφερε η κα. Νικολάου.
Σ’ ότι αφορά τη Θεσσαλονίκη, επισήμανε πως είναι ο απόλυτος γαστρονομικός προορισμός, και πως το πάντρεμα των διαφορετικών πολιτισμών που έχουν περάσει από την πόλη, τα τοπικά προϊόντα, οι αγορές μέσα από τις οποίες ο τουρίστας θα έχει βιωματικές εμπειρίες, η ιστορία της, την καθιστούν ως «το γαστρονομικό μπιζουδάκι» όπως χαρακτηριστικά είπε η Ντίνα Νικολάου.
Θεσσαλονίκη όπως… Σαν Σεμπαστιάν
Εστιάζοντας στην πρώτη ύλη που προμηθεύεται απευθείας από Έλληνες παραγωγούς ο Δημήτρης Τασιούλας σεφ, ιδιοκτήτης εστιατορίου και chef ambassador του Thessaloniki Food Festival το 2018 επισήμανε πως η πολυπολιτισμικότητα της Θεσσαλονίκης και η γενικότερη αλληλοεπίδραση έχουν δημιουργήσει τη γαστρονομία της πόλης λέγοντας ότι όλοι μαζί, θεσμοί, επιχειρηματίες θα πρέπει να το αναδείξουν καθιστώντας τη Θεσσαλονίκη ως τον απόλυτο γαστρονομικό προορισμό.
Αναφέρθηκε σε παλαιότερο δημοσίευμα που έγινε στους New York Times ανεβάζοντας, έκτοτε, ψηλά το γαστρονομικό επίπεδο της Θεσσαλονίκης.
«Η Θεσσαλονίκη μπορεί να γίνει το νέο Σαν Σεμπαστιάν» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τασιούλας.
Σημειώνεται ότι το Σαν Σεμπαστιάν είναι μια μικρή παραθαλάσσια πόλη στη βόρεια Ισπανία, στην Χώρα των Βάσκων, όπου η γαστρονομία αποτελεί το επίκεντρο της ίδιας πόλης και βεβαίως των εκατοντάδων τουριστών. Δεν είναι τυχαίο που το αποκαλούν «η βασίλισσα της παγκόσμιας γαστρονομίας».
Χρονιά εξωστρέφειας του γαστρονομικού τουρισμού
Για τις τάσεις της γαστρονομίας αλλά και για τις αλλαγές που έρχονται τη μετά κορονοϊό εποχή μίλησε η Σύλβια Κουμεντάκη, ιδιοκτήτριας εταιρίας συμβουλευτικής και διοργάνωσης γαστρονομικών εκδηλώσεων και παραγωγής γκουρμέ προϊόντων, η οποία έχει μια πορεία 15 ετών.
Η επιστροφή στις ρίζες (το οικείο, το ασφαλές, η μαγειρική ως προσφορά σε οικείους, ξεχασμένες συνταγές, ξεχασμένα ταπεινά και superfood υλικά όπως τα όσπρια, εποχικότητα υλικών και παραδοσιακοί τρόποι προετοιμασίας), ο θρίαμβος της διαφάνειας που σχετίζεται με τον ενημερωμένο καταναλωτή (ποιος ο παραγωγός, που βρίσκεται, πόσο επιβάρυνε το περιβάλλον, τι συστατικά έχει αυτό που καταναλώνουμε κτλ.), ο σεβασμός στη φύση, τον άνθρωπο και τα ζώα (μείωση ή αντικατάσταση ζωικής προέλευσης τροφών π.χ. με όσπρια, μανιτάρια, ξηρούς καρπούς κτλ., λαχανικά, αειφορία, μεσογειακή διατροφή, επαναχρησιμοποίηση τροφών), οι μικρές πολυτέλειες (comfort food), η θρεπτική εμπειρία, οι καταναλωτές είναι έτοιμοι να στηρίξουν
Η κα. Κουμεντάκη επισήμανε πως οι vegan και οι vegetarian είναι μεγάλο trend, απορροφούν το 15% της αγοράς, και από στοιχεία που έχουν συλλεχτεί έως το 2029 θα αντιστοιχούν σε 140 δις δολάρια.
«Εμείς, όλα τα παραπάνω τα έχουμε στη Θεσσαλονίκη, έχουμε την παράδοση, ο μακεδονικός κάμπος και η θάλασσα είναι δίπλα μας, οι μικρές μονάδες είναι κοντά μας, έχουμε τη μεσογειακή διατροφή, στις μικρές πολυτέλειες συμπεριλαμβάνεται η ελληνική οικογενειακή κουζίνα, η προσωπική εμπειρία καλύπτεται, και φυσικά ο καλός καιρός, το κλίμα βοηθούν» ανέφερε η ίδια προσθέτοντας ότι το 2021 είναι χρονιά προετοιμασίας, «το 2022 να είμαστε έτοιμοι, είναι χρονιά εξωστρέφειας του γαστρονομικού τουρισμού» με τον επισκέπτη να είναι πολύ συγκεκριμένος το τι θα θέλει.
Νέα εργαλεία επικοινωνίας
Για νέες τεχνικές, νέα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του ο κάθε επιχειρηματίας ή φορέας που ασχολείται με τη γαστρονομία και γενικότερα τον τουρισμό μίλησε ο Δημήτρης Λαζαρίδης ιδιοκτήτης βραβευμένων εταιρειών για Στρατηγική μάρκετινγκ στη γαστρονομία και τη ξενοδοχία.
«Ξένα μέσα ενημέρωσης εξυμνούν τη Θεσσαλονίκη ως γαστρονομική πρωτεύουσα, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά όλων των Βαλκανίων. Αυτό είναι ένα εργαλείο που μας βοηθάει πολύ στο μάρκετινγκ» ανέφερε ο κ. Λαζαρίδης στη δική του παρουσίαση σχετικά με τον γαστρονομικό τουρισμό στη Θεσσαλονίκη.
Ο ίδιος επισήμανε τα δυνατά σημεία της Θεσσαλονίκης όπως η πολυχρωμία και η πολυπολιτισμικότητά της – γεγονός που έχει αποτυπωθεί στη γαστρονομία της, χαρακτηριστικό που το έχουν ελάχιστες πόλεις-, η ασφάλεια του προορισμού, η κομβική της τοποθεσία, το γεγονός ότι είναι φιλική σε οικογένειες, φιλική στη νεολαία, ότι σε κάθε γωνιά υπάρχει και ένα εστιατόριο, και ότι είναι value for money.
Αναφέρθηκε στις πηγές που απορροφάει ο υποψήφιος ταξιδιώτης ώστε να επιλέξει τον επόμενο προορισμό του, λέγοντας ότι το 70% αποφασίζει από google/tripadvisor, το 15% από τα τοπικά τους ΜΜΕ, το 10% από τη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου και 10% από φίλους/γνωστούς.
«Θέλει νέες τεχνικές, η φήμη παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, ο επιχειρηματίας πρέπει συνεχώς να κυνηγάει την κριτική, να απαντάει στις κριτικές είτε θετικές είτε αρνητικές, να υπάρχει ζωντανή και ‘λαχταριστή’ φωτογράφιση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να είναι ‘ζωντανά’» είπε ο κ. Λαζαρίδης επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να δούμε ποιος είναι ο ανταγωνιστής της Θεσσαλονίκης. Μίλησε για τα νέα εργαλεία όπως ο γεωφράκτης (να ‘κλειδώνει’ τα ενδιαφέροντα του τουρίστα), οι προωθητικές συνεργασίες εστιατορίων με κοντινά ξενοδοχεία, προωθητικές (τα λεγόμενα CO – OPS) κτλ.
Η γαστρονομία είναι αγάπη
Για το τι σημαίνει γαστρονομία για τον ίδιο και πως εκείνος την αντιλαμβάνεται ανά τον κόσμο που ταξιδεύει μίλησε ο Pr. Δημήτρης Μπούχαλης, καθηγητής του Bournemouth University ειδικός στις βιομηχανίες τουρισμού, αναψυχής και φιλοξενίας.
«Όταν μιλάμε για γαστρονομία μιλάμε για φαγητό, για την παρασκευή του φαγητού, το σερβίρισμα, τα, υλικά, την κουλτούρα, τις παραδόσεις, την αυθεντικότητα. Το θέμα πώς μπορούμε να διεγείρουμε τις αισθήσεις μας στο φαγητό» ανέφερε ο κ. Μπούχαλης, τελευταίος ομιλητής στην ημερίδα του δήμου Θεσσαλονίκης και του Τμήματος Τουρισμού που διοργανώθηκε χθες 26/2.
Επισήμανε πως η γαστρονομία είναι θέμα συμπεριφοράς, «είναι αγάπη, είναι αγάπη με τον τρόπο που τη σερβίρεις» τονίζοντας πως το φαγητό πρέπει να είναι τίμιο, ταπεινό, να είναι υγιεινό, φρέσκο μαγειρεμένο με αγνά υλικά, πρέπει να είναι ντόπιο, τοπικό και εποχιακό, να είναι διαφορετικό και πρωτοποριακό, καινοτόμο με καινούργιες ιδέες αλλά ‘μαμαδίστικο’ και παραδοσιακό.
«Να είναι μαγειρεμένο με αγάπη και να σερβίρεται με φροντίδα και σεβασμό. Αν είναι και instagramable, κερδίζουμε και από εκεί» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπούχαλης ολοκληρώνοντας την παρουσίασή του.
*
-Την ημερίδα με τίτλο «O Γαστρονομικός ορίζοντας της Θεσσαλονίκης: Αναδυόμενες τάσεις και προοπτικές» που διοργάνωσε χθες (Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου) ο δήμος Θεσσαλονίκης και το Τμήμα Τουρισμού, και η οποία μεταδόθηκε μέσω από το κανάλι του δήμου στο Youtube, συντόνισε η υπεύθυνη του Thessaloniki Food Festival Λίλιαν Σαμαρά.
-Για την εξαιρετική ανάλυση της γαστρονομίας και του γαστρονομικού τουρισμού που έγινε από τους ομιλητές αναφέρθηκε η αντιδήμαρχος Τουρισμού και Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης Μαρία Καραγιάννη επισημαίνοντας «Σκοπός είναι όλη αυτή την γνώση να την κάνουμε πράξη, για το καλό της πόλης μας για το καλό όλων».
