Η λίστα αναμονής για να πανηγυρίσει κανείς την πολιούχο και προστάτιδα της Σίφνου, την Παναγία Χρυσοπηγή, φτάνει μέχρι το…2037. Η οικογένεια του Κώστα Γεωργούλη και της Ευγενίας Φραζεσκάρου είχαν γραφτεί το 2000 και πανηγύρισαν την Παναγία φέτος.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Κάθε χρόνο, παραμονή και ανήμερα της Αναλήψεως, όλη η Σίφνος γιορτάζει. Γιορτάζει την πολιούχο και προστάτιδά της, την Παναγία Χρυσοπηγή, όπου πλήθος πιστών καταφθάνει στο νησί για να προσκυνήσει την εικόνα της Παναγίας.
Είχαμε την ευλογία να συμμετέχουμε φέτος, στο πανηγύρι, όπου βιώσαμε από κοντά το τελετουργικό που ακολουθείται και παράλληλα να πάρουμε να συνομιλήσουμε με τους πανηγυράδες του 2024 – 2025, την οικογένεια του Κώστα Γεωργούλη και της Ευγενίας Φραζεσκάρου.
«Το εκάστοτε πανηγύρι έχει την χάρη του, και για τον κάθε πανηγυρά είναι για ποιό λόγο το κάνει, πώς το αισθάνεται και τι θέλει να προσφέρει» ανέφερε ο κ. Γεωργούλης, όπου και τους συναντήσαμε στη βεράντα του σπιτιού τους, με το πέρας της ολοκλήρωσης του πανηγυριού.
Επί ένα χρόνο, ο Κώστας Γεωργούλης, άνθρωπος του μόχθου και της βιοπάλης (οικοδόμος στο επάγγελμα), και η σύζυγός του Ευγενία Φραζεσκάρου, μαζί με τα τρία τους παιδιά, τον Βασίλη, την Κατερίνα και τη Στέλλα, αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, ήταν οι πανηγυράδες της Παναγίας Χρυσοπηγής.
«Είναι πολύ μεγάλη ευλογία να μπαίνει η συγκεκριμένη εικόνα μέσα στο σπίτι. Έχει βέβαια, πολύ μεγάλη κούραση, διότι είναι το μεγαλύτερο πανηγύρι της Σίφνου, έχει πολύ μεγάλη φροντίδα και ευθύνη, αλλά είναι μεγάλη ευλογία» λέει η Ευγενία Φραζεσκάρου.
Διαβάστε επίσης
Όλη η Σίφνος συγκινημένη γιορτάζει! (ΦΩΤΟ)
«Η Παναγιά πηγαίνει όπου νομίζει εκείνη»
Η οικογένεια του Κώστα Γεωργούλη και της Ευγενίας Φραζεσκάρου είχε γραφτεί για να πανηγυρίσει την Παναγία Χρυσοπηγή το 2000.
«Μετά από λίγα χρόνια είχαμε ρωτήσει τον ηγούμενο, πότε περίπου θα πανηγυρίσουμε για να δρομολογηθούμε και μας είπε το 2038!» μου διηγούνται.
Στην πορεία του χρόνου, κάποιοι απεβίωσαν, άλλοι αποσύρθηκαν καθώς το συγκεκριμένο πανηγύρι είναι πολυδάπανο, με αποτέλεσμα, πρόπερσυ, το 2023, χτύπησε το τηλέφωνό τους. Ήταν ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Βρύσης Ιωαννίκιος Λαμπρινός, όπου και τους ανακοίνωσε ότι ήρθε η σειρά τους να πανηγυρίσουν την Παναγία Χρυσοπηγή. «Αισθανθήκαμε μεγάλη συγκίνηση» λένε ο Κώστας και η Ευγενία.
«Εγώ αυτό που θέλω να πω και να γραφτεί είναι το εξής: δεν επιλέγει ο άνθρωπος να πανηγυρίσει, η Παναγιά επιλέγει τον άνθρωπο. Έχει τον τρόπο της που θα μπει σε κάθε σπίτι» λέει με συγκίνηση ο Κώστας Γεωργούλης και συμπληρώνει «η Παναγιά πηγαίνει, όπου νομίζει εκείνη».
«Το πανηγύρι ήταν ο γάμος μας!»
Τι εννοούν όμως με τα λόγια «το πανηγύρι ήταν ο γάμος μας»;
«Όταν το 2000 πήγαμε να παντρευτούμε, συνέβη κάτι πολύ ακραίο: την ημέρα του γάμου μας, ο πατέρας μου αδιαθέτησε με την καρδιά του και αντί για την εκκλησία βρεθήκαμε στο νοσοκομείο» διηγείται ο κ. Γεωργούλης. Το παραπάνω συμβάν είχε ως αποτέλεσμα να αναβληθεί, βεβαίως, ο γάμος τους, ακυρώνοντας όλα όσα είχαν οργανωθεί.
«Και μαζί με μια ασθένεια του πατέρα μου που επακολούθησε, τάξαμε το πανηγύρι της Χρυσοπηγής. Το οποίο μας βοήθησε οικογενειακά, έζησε ο πατέρας μου αρκετά χρόνια ακόμη» συμπληρώνει ο κ. Γεωργούλης με την σύζυγό του να προσθέτει «για εμάς, το πανηγύρι αυτό ήταν στην ουσία, ο γάμος μας! Το αισθανθήκαμε σαν το γάμο μας!» και να επισημαίνει «μετά από 25 χρόνια, όταν πήραμε την εικόνα, μου είπε ο άντρας μου, «εγώ έχω τέσσερις γάμους να κάνω, ο πρώτος είναι της Παναγιάς και μετά είναι τα τρία μου παιδιά»».
Ο πατέρας του Κώστα, Βασίλης, μετά την αναβολή του γάμου του υιού του, έπαθε έμφραγμα, το οποίο προήλθε «από υπερβολική αδυναμία που μου είχε, διότι έχασε τον πατέρα του σε μικρή ηλικία και απόκτησε εμένα’ είχε βγάλει τραγούδια, για να μου πει και να ευχηθεί την ημέρα του γάμου μου, αλλά από τη μεγάλη φόρτιση που είχε έπαθε το έμφραγμα» λέει ο κ. Κώστας.
Ένα πολυδάπανο πανηγύρι
Το να γίνει κανείς πανηγυράς, δεν είναι απαραίτητο να του έχει συμβεί κάτι κακό. Πόσο όμως κοστίζει ένα τέτοιο πανηγύρι, όπως αυτό της Παναγίας Χρυσοπηγής, που συμμετέχει όλη η Σίφνος αλλά και πολλοί πιστοί από τα γύρω νησιά και άλλες περιοχές της Ελλάδας; Και ποιες είναι οι υποχρεώσεις του εκάστοτε πανηγυρά;
Όπως μου εξηγούν οι πανηγυράδες, το χρέος του εκάστοτε πανηγυρά είναι να φροντίσει για το φαγητό όλου του νησιού και των επισκεπτών. Επίσης, να φροντίσει τον στολισμό της Παναγίας, όλο τον χρόνο, «είναι η έγνοια της Παναγίας οικονομικά όλο τον χρόνο, είναι να φιλοξενήσεις ανθρώπους γνωστούς και μη, που έρχονται για το πανηγύρι. Να βαφτούν και να ετοιμαστούν σπίτια, μοναστήρια, να είναι καθαρή η Τράπεζα για την Εόρτια Τράπεζα Αγάπης» εξηγεί ο κ. Γεωργούλης.
Για το πανηγύρι της Παναγίας Χρυσοπηγής συμβάλλουν πολλοί’ συμβάλλει ο Δήμος Σίφνου αλλά και η Ιερά Μονή Βρύσης, μετόχι της οποίας είναι η Παναγία Χρυσοπηγή.
Όπως πληροφορούμαστε, το πανηγύρι χονδρικά κοστίζει περίπου 50.000 ευρώ.
«Είναι δια τρία, το μεγαλύτερο φορτίο το αναλαμβάνει ο πανηγυράς, συμβάλλουν όμως πάρα πολύ ο Δήμος Σίφνου, η Ιερά Μονή Βρύσης και ο Σύνδεσμος Σιφνίων» μου λένε υπογραμμίζοντας πως εάν δεν συμβάλλανε όλοι οι παραπάνω, «μόνος σου δεν αντέχεις».
Διαβάστε επίσης
Στη Σίφνο για την Παναγία την Χρυσοπηγή (ΦΩΤΟ – VIDEO)
Υπάρχει πολύ εθελοντισμός στο όλο εγχείρημα. Όπως μου εξηγούν την Κυριακή της Σαμαρείτιδας, κάνουν τους αρμούς σ’ όλο το μοναστήρι. Οι πανηγυράδες έχουν την υποχρέωση να τους προσφέρουν καφέ, κεράσματα και φαγητό. Επίσης, εθελοντικά γίνεται το αρμολόγημα στο στενό του σπιτιού του πανηγυρά.
Το καταστατικό που άλλαξε μετά τον κορωνοϊό
Κάθε χρόνο, ο εκάστοτε πανηγυράς, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, φύλασσε την εικόνα της Παναγίας Χρυσοπηγής στην ενορία που άνηκε το σπίτι του. Υπήρχε η φροντίδα από τον πανηγυρά, κάθε πρωί, τα χαράματα, να πηγαίνει την εικόνα στην εκκλησία και το βράδυ μετά την παράκληση, με συνοδεία του ιερέα επέστρεφε στο σπίτι. «Υπάρχουν πολλοί που έχουν τάμα να κάνουν λειτουργία με την Παναγία, οπότε υπήρχαν κάποιες μέρες που η εικόνα ξενυχτούσε στο σπίτι τους και επέστρεφε το πρωί στην ενορία του πανηγυρά» μου εξηγεί η οικογένεια Γεωργούλη.
Ωστόσο, μετά τον κορωνοϊό η κατάσταση έχει αλλάξει. Τώρα πλέον, ο πανηγυράς, αφού παραλάβει την εικόνα, την παίρνει επί 15 μέρες στο σπίτι του.
Το διάστημα από 1 Ιουλίου έως 30 Αυγούστου, η εικόνα της Παναγίας βρίσκεται συνέχεια στην εκκλησία της Χρυσοπηγής. Εκεί, όπου κάθε Κυριακή και επίσημες εορτές γίνεται θεία λειτουργία, ενώ κάθε βράδυ γίνεται παράκληση.
Με το πέρας του Αυγούστου, βγαίνει ένα πρόγραμμα από τον ιερέα και η εικόνα πηγαίνει σε όλες τις ενορίες του νησιού, όπου και παραμένει περίπου για 20 μέρες.
«Στην ενορία του πανηγυρά πηγαίνει τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, και 15 μέρες πριν το πανηγύρι, την ημέρα της Μεσηπεντηκοστής, μέχρι το πανηγύρι της» συμπληρώνει η κα. Φραζεσκάρου.
Ανοιχτό το σπίτι του πανηγυρά σε κάθε πιστό
Τις μέρες που η εικόνα της Παναγίας Χρυσοπηγής φυλάσσεται στο σπίτι του πανηγυρά, μπορεί να πάει κανείς να προσκυνήσει, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Η εικόνα δεν πρέπει να μένει ποτέ μόνη της.
Μια πρόσφατη ιστορία που μας την περιγράφουν ο Κώστας Γεωργούλης και η Ευγενία Φραζεσκάρου έχει να κάνει με μια γυναίκα που χτυπήθηκε άσχημα από ογκώδες όχημα, και ενώ ήταν επί έναν μήνα σε κώμα, στην εντατική, κατάφερε να επιζήσει.
«Κάτι πολύ χειροπιαστό και πρόσφατο, θέλω να το γράψεις: πήραμε την εικόνα, είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε το σπίτι μας ανοιχτό για όποιον θέλει να έρθει να προσκυνήσει. Ήρθε λοιπόν μια γυναίκα, την πάτησε μια ‘αχλάδα’ (όχημα με μπετόν), την πάτησε, την έλιωσε, εκτός από το κεφάλι, ήταν 30 μέρες σε κώμα. Μέσα στις ναρκώσεις, είδε αυτό το πανηγύρι, είδε ότι θα γίνει καλά και θα πάει σε ένα μέρος όπου θα βγαίνει η εικόνα με καραβάκι. Όταν έγινε καλά και συνήλθε, και αφηγήθηκε αυτό που είδε, της είπαν ότι το συγκεκριμένο πανηγύρι γίνεται μόνο στη Σίφνο. Όταν βγήκε από την εντατική, ήρθε εδώ, αναζήτησε τον καινούργιο πανηγυρά για να έρθει να προσκυνήσει την εικόνα. Μας αφηγήθηκε αυτήν την περιπέτεια. Η υγεία της βέβαια έχει ακόμη πολύ δρόμο. Έκανε το τάμα της και ήρθε φέτος» μας διηγείται ο κ. Γεωργούλης και συνεχίζει «στο όνειρο είδε και έναν παπά. Μέσα στο βαπόρι, είδε τον παπά Γιάννη Ψαραύτη – «Κουρούλη» όπως τον ελέμε, και αναγνώρισε στο πρόσωπό του τον πάτερ που είδε στο όνειρό της. Ο συγκεκριμένος ιερέας ξενυχτάει κάθε χρόνο την Παναγία και κάνει όλη την περιφορά της εικόνας. Είναι το ‘δεξί’ χέρι της Παναγιάς».
Και παρά τα προβλήματα που είχε ο παπά Γιάννης, κάθισε σ’ όλη την αγρυπνία και με το πέρας αυτής, ανέφερε στους πιστούς που βρίσκονταν στην εκκλησία το περιστατικό που του συνέβη.
Τα κάλαντα της Παναγίας Χρυσοπηγής
Στη Σίφνο έχουν ένα έθιμο, όπου κάθε χρόνο, την Πρωτοχρονιά βγάζουν κάλαντα. Όπως μας εξηγούν, το κάθε παιδί σύμφωνα με τη δική του προσωπικότητα και χαρακτήρα δημιουργεί τα δικά του κάλαντα, τα δικά του αυτοσχέδια στιχάκια.
Την Πρωτοχρονιά του 2025 η Στέλλα Γεωργούλη, η μικρότερη κόρη της οικογένειας, μαζί με τον πατέρα της, έγραψαν τα κάλαντα της Παναγίας Χρυσοπηγής.
«Το κληρονόμησα από τον πατέρα μου, τον Βασίλη, που είχε αυτό το χάρισμα, ήταν συνθέτης και τραγουδοποιός. Η Στέλλα πήρε το χάρισμα, είναι στιχουργός και ασχολείται και με την ψαλτική» αφηγείται ο κ. Κώστας.
«Μας πόλυνες τη συντροφιά
Με τη δική σου ομορφιά
Στόλισες τον Άι Σπυρί μας
Παναγιά Χρυσοπηγή μας» ξεκινούν μ’ αυτό το στίχο τα κάλαντα της Παναγιάς Χρυσοπηγής του 2025.
Και τώρα, που οι πανηγυράδες της χρονιάς 2024 – 2025 παρέδωσαν την εικόνα στους επόμενους πανηγυράδες, την Κατερίνα και Χρυσούλα Ποδότα, όπως χαρακτηριστικά μου λένε ο Κώστας και η Ευγενία, «κάτι λείπει από το σπίτι, υπάρχει ένα κενό» μεταφέροντας παράλληλα τη συγκίνηση, το δέος αλλά και την ευλογία που αισθάνθηκα όλο αυτό το διάστημα.
