Το ΙΕΚ Θεσσαλονίκης του Υπουργείου Τουρισμού αναγνωρίζεται συνεχώς από τους επαγγελματίες του τουρισμού ως μια από τις καλύτερες σχολές τουρισμού στην Ελλάδα και εκτιμάται μεταξύ των επαγγελματιών του κλάδου για την ποιότητα των σπουδών και το επαγγελματισμό του. Ας δούμε την ιστορία του.
Κείμενο + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Για την Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων (Σ.Τ.Ε.) Θεσσαλονίκης, το σημερινό Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), η ιστορία ξεκίνησε στις 2 Οκτωβρίου του 1956 όπου στην εφημερίδα της κυβερνήσεως με αρ. φύλλου 219 αναφέρεται η ίδρυση της Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων, αρχικά ως παράρτημα της Σ.Τ.Ε. Αθηνών που λειτουργούσε ήδη από το 1937 (Ν. 567/1937 και 1429/1938). Στον κανονισμό που δημοσιεύθηκε αναφέρεται ως «ΣΧΟΛΗ» και λίγο αργότερα μετονομάσθηκε “Επαγγελματική Σχολή” εποπτευόμενη από το Υπουργείο Προεδρίας της Κυβέρνησης, λειτουργώντας αυτόνομα ως Ν.Π.Δ.Δ.
Η Σχολή αρχικά φιλοξενήθηκε σε αίθουσες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, απέναντι από τον Ερυθρό Σταυρό στην παραλιακή οδό, για το ακαδημαϊκό έτος 1956, με ένα τμήμα επιμόρφωσης. Παρέμεινε σε κτίριο στο λιμάνι έως το 1959 και στη συνέχεια μετακόμισε στη βίλα “Ζάννα” (σ.σ. πριν διέμενε ο Γερμανός διοικητής) στην οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη όπου λειτούργησε έως το 1972.
Η πρώτη επίσημη εισαγωγή μαθητών στη ΣΤΕ Θεσσαλονίκης έγινε κατόπιν προκήρυξης το 1958 και δικαίωμα αίτησης είχαν οι απόφοιτοι δημοτικού και εξατάξιου γυμνασίου, με γραπτές εξετάσεις στην έκθεση ιδεών, τη γεωγραφία της Ελλάδος και την πρακτική αριθμητική.
Αρχικά λειτούργησαν τρία τμήματα: ξενοδοχειακό, μαγειρικό, εστιατορικό. Πρώτος εγγεγραμμένος μαθητής τo 1958 της ΣΤΕ Θεσσαλονίκης με αρ. μητρώου μαθητολογίου 1 είναι ο κ. Αγγουράς Δημήτριος ο οποίος αφού διέπρεψε στο ξενοδοχειακό τομέα ως υπάλληλος και διευθυντής άλλων μονάδων ίδρυσε τη δική του ξενοδοχειακή επιχείρηση το Hotel Ambassador έχοντας ενεργό δράση μέχρι σήμερα.
Στο μαγειρικό τμήμα η φοίτηση ήταν διετής και γίνονταν δεκτοί μόνο άνδρες. Παρόλο που οι άλλες δύο ειδικότητες ήταν ανοιχτές και στα δύο φύλα, γυναίκες προσέλκυε μόνο το εστιατορικό τμήμα, μιας που ασχολούνταν με την αισθητική του τραπεζιού της σάλας και την οροφοκομία και έτσι το ξενοδοχειακό εκείνη τη χρονιά είχε μηδενική συμμετοχή γυναικών.
Στο ανώγειο της «Βίλλας Ζάννα» λειτουργούσαν οι διοικητικές υπηρεσίες της σχολής και στον πάνω όροφο οι αίθουσες διδασκαλίας. Στο υπόγειο βρίσκονταν τα μαγειρεία και υπήρχε αυλή προς τη θάλασσα. Πρώτος διευθυντής υπηρέτησε ο κ. Λούκος. Εισαγωγή σπουδαστών γινόταν ανά 2 έτη και καθιερώνεται η πρώτη στολή για τους σπουδαστές. Είναι ένα καφέ σακάκι με σηκωτό γιακά και σήμα λογότυπο ΣΤΕ αριστερά (σ.σ. οι μαθητές την ονόμαζαν χαριτολογώντας κινέζικη εξ αιτίας του στυλ της και του γιακά).
Την ίδια χρονιά – 1958- και σε αυτές τις νέες εγκαταστάσεις δημιουργείται η παροχή του οικοτροφείου με υποχρεωτική συμμετοχή των μαθητών σε υπηρεσίες. Οι σπουδαστές ξυπνούσαν υποχρεωτικά στις έξι το πρωί και η μέρα τους ξεκινούσε με υποχρεωτική γυμναστική. Οι κοπέλες αρχικά ήταν λίγες και οι περισσότερες από αυτές, στην πρώτη τους πρακτική άσκηση στα ξενοδοχεία, παντρεύονταν και αποσύρονταν από το τουριστικό επάγγελμα.
Στον αύλειο χώρο σε επιπλέον κτίσματα στεγάζονταν το οικοτροφείο και οι αίθουσες για τα μαθήματα του εστιατορικού και μαγειρικού τμήματος. Το οικοτροφείο για τα κορίτσια φιλοξενούνταν σε άλλο κτίριο κοντά στη «Βίλα Μπιάνκα» δίπλα στον πρώην κινηματογράφο «ΚΡΟΝΟΣ» (οδός Βαφοπούλου και Βασιλίσσης Όλγας).
Ο νεοσύστατος ΕΟΤ
Συνάμα από τις αρχές της δεκαετίας του 50′ ο νεοσύστατος τότε Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) ξεκινά το πρόγραμμα των ξενοδοχείων “Ξενία”, στο πλαίσιο της προσπάθειας ανάπτυξης του τουρισμού και τη δημιουργία “πρότυπων ξενοδοχειακών μονάδων” υψηλών προδιαγραφών. Βασικός σκοπός ήταν να αποτελέσουν πρότυπα ξενοδοχειακής λειτουργίας για να δημιουργηθούν οι βάσεις για την προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Τα πρώτα εκείνα χρόνια λειτουργίας της σχολής, μεγάλος αριθμός σπουδαστών πήγαιναν υποχρεωτικά στα Ξενία προς εκπαίδευση και επάνδρωση αυτών. Έτσι συνδέθηκε η σχολή, οι μαθητές της και οι απόφοιτοι με τα πρότυπα υψηλών προδιαγραφών λειτουργίας ξενοδοχεία ΞΕΝΙΑ προκειμένου να ισχυροποιήσουν αυτή την αξία.
Δεκαετίες ’70 και ‘80
Το κτίσμα «Βίλα Ζάννα» νοικιάστηκε από ιδιώτη στο κράτος έναντι 100.000 δραχμών μηνιαίο μίσθωμα έως και το 1972. Εκείνη τη χρονιά ο ιδιώτης επιθυμούσε να πουλήσει τη βίλα και αρχικά προτάθηκε στη Σχολή να την αγοράσει όμως θεωρήθηκε πολύ ακριβό το τίμημα και έτσι η συμφωνία χάλασε. Η βίλα πωλήθηκε σε άλλον αγοραστή και η Σχολή αναγκάζεται να ξανά-μετακομίσει.
Από το 1972 έως το 1984 η Σχολή της Θεσσαλονίκης λειτούργησε εντός του ξενοδοχείου SUN BEACH στην Αγία Τριάδα, δυναμικότητας 250 κλινών περίπου και με εστιατόριο πολυτελείας. Καθ’ όλη εκείνη την περίοδο δημιουργήθηκαν διακρατικές συνεργασίες μεταξύ οργανισμών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων και κυρίως με σχολές στην Ελβετία. Ως αποτέλεσμα πραγματοποιούνταν διασχολικές ανταλλαγές καθηγητών κυρίως με διάσημες σχολές της Ελβετίας και από το 1974 και μετά οι αριστούχοι μαθητές πήγαιναν για μετεκπαίδευση τόσο στην Ελβετία όσο και στη Γαλλία, στη σχολή της Λυόν ως πρακτικά ασκούμενοι σε ξενοδοχεία.
Από 1 Οκτωβρίου έως 15 Μαϊου οι σπουδαστές έμεναν υποχρεωτικά στο ξενοδοχείο σε δίκλινα δωμάτια και συμμετείχαν με υπηρεσίες σε όλες τις λειτουργίες του ξενοδοχείου-οικοτροφείου. Το Μάιο έδιναν εξετάσεις στα μαθήματα του έτους και πριν αποχωρήσουν γινόταν πρωτόκολλο παραλαβής παράδοσης με επιτροπή του ιματισμού που τους παρείχε στην έναρξη της σχολικής χρονιάς η Σχολή. Κατόπιν το ξενοδοχείο άνοιγε για να φιλοξενήσει πελάτες έως το τέλος του Σεπτέμβρη. Από 1 Οκτώβρη άλλαζε πάλι ο κύκλος λειτουργίας και αυτό συνεχίστηκε έως το 1984.
Από το 1982 και μετά τα μαγειρικά τμήματα γίνονται μεικτά και έτσι την ακαδημαϊκή χρονιά 1982-84 εισήχθη η πρώτη γυναίκα στο τμήμα μαγειρικής με αρ. πρ. 2703.
Εργασίες ανέγερσης του Ξενία Ήλιος
Το οικόπεδο που στεγάζεται το ΙΕΚ Θεσσαλονίκης Υπουργείου Τουρισμού ήταν ιδιοκτησία της κοινότητας και αποτελούσε δημόσια περιουσία. Παραχωρήθηκε στις Σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων προκειμένου να δημιουργηθούν οι εγκαταστάσεις μιας σύγχρονης σχολής. Το οικόπεδο θεμελιώθηκε το 1978 και ξεκίνησαν οι εργασίες ανέγερσης. Μεγάλες αίθουσες συνεδριάσεων άνετα εντευκτήρια, ειδικές αίθουσες διδασκαλίας μαγειρικής τέχνης, αμφιθέατρο για παράδοση μαθημάτων και πρακτική εξάσκηση γήπεδο για μπάσκετ και βόλεϊ και δίπλα στη θάλασσα.
Το νέο αυτό πρότυπο εκπαιδευτήριο μετατρεπόταν το καλοκαίρι σε ξενοδοχείο Β κατηγορίας (3 αστέρων) με την επωνυμία ΞΕΝΙΑ- ΗΛΙΟΣ δυναμικότητας 77 δωματίων που το εκμεταλλευόταν η ΣΤΕ υπό την αιγίδα του ΕΟΤ. Τον υπόλοιπο χρόνο λειτουργούσε ως πρότυπο εκπαιδευτήριο. Η εκπαίδευση ήταν διετής και αφορούσε αρχικά αποφοίτους δημοτικού και εξατάξιου γυμνασίου και στην συνέχεια αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ακολουθώντας πάντα τις μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας.
Λειτούργησε ως ξενοδοχείο το καλοκαίρι του 2011 ενώ για την εκπαιδευτική χρονιά 2011 – 2012 λειτούργησε και ως οικοτροφείο για τελευταία χρονιά.
Έως το 2014 στο κτίριο συνυπάρχουν τρεις διαφορετικές δομές:
Α. η βασική Σχολή (δηλαδή η δευτεροβάθμια)
Β. το ΙΕΚ (μεταδευτεροβάθμια) και
Γ. η Σχολή Μετεκπαίδευσης (αδιαβάθμητη εκπαιδευτικά αλλά με παροχή πτυχίου που κατοχυρώνει την επαγγελματική ιδιότητα και προσφέρει 10% επίδομα στη μισθοδοσία).
Κατάργηση του ΟΤΕΚ
Το 2003 ιδρύεται ο Ο.Τ.Ε.Κ, ως αυτόνομος Οργανισμός Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ν.Π.Δ.Δ.), ο οποίος καταργείται τον Ιανουάριο του 2013. Οι Σχολές ενσωματώνονται στο Υπουργείο Τουρισμού, ως Διεύθυνση Τουριστικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης.
Το 2014 είναι το έτος ορόσημο της κατάργησης των δευτεροβάθμιων ΕΠΑ.Σ. Από το 2015 λειτουργούν μόνο οι δομές ΙΕΚ με τρεις ειδικότητες και την ανάλογη εισαγωγή σπουδαστών ανά έτος. Οι ειδικότητες που λειτουργούν στα ΙΕΚ του Υπουργείου Τουρισμού, ανήκουν στην Ομάδα Προσανατολισμού “Επαγγελμάτων Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας», της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης (ν. 4186/2013) και παρέχουν πιστοποίηση επιπέδου 5.
*
-Η φοίτηση στα Ι.Ε.Κ. είναι υποχρεωτική, διαρκεί πέντε (5) συνολικά εξάμηνα και επιμερίζεται σε τέσσερα (4) εξάμηνα θεωρητικής και εργαστηριακής κατάρτισης, συνολικής διάρκειας έως 1200 ώρες ανά ειδικότητα και σε ένα εξάμηνο Πρακτικής Άσκησης συνολικής διάρκειας 960 ωρών.
Το πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης πραγματοποιείται σε τουριστικές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και τουριστικά γραφεία) και εργαστήρια ζαχαροπλαστικής. Οι καταρτιζόμενοι ΙΕΚ τοποθετούνται στις επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση της πρακτικής τους άσκησης με τη διαδικασία της ονομαστικής τοποθέτησης. Το πρόγραμμα σπουδών οδηγεί σε απόκτηση Βεβαίωσης Επαγγελματικής Κατάρτισης. Οι απόφοιτοι δύνανται να συμμετάσχουν σε εξετάσεις πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης, οι οποίες διεξάγονται από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π) και οδηγούν στην απόκτηση Διπλώματος Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 5 [ αρ. 25 του ν. 4186/2013 (Α΄ 193)].
-Τα ΙΕΚ του Υπουργείου Τουρισμού παρέχουν αρχική επαγγελματική κατάρτιση σε απόφοιτους της τυπικής μη υποχρεωτικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Γ.Ε.Λ. και ΕΠΑ.Λ., καθώς και των ΕΠΑ.Σ., Σ.Ε.Κ., ή ανώτατης εκπαίδευσης, σε ειδικότητες σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον νόμο 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 193) του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων. Η φοίτηση στα ΙΕΚ του Υπουργείου Τουρισμού παρέχεται δωρεάν.
-Προϋποθέσεις φοίτησης: Οι προϋποθέσεις, η διαδικασία εισαγωγής, ο αριθμός των εισακτέων ανά Μονάδα Κατάρτισης και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια ορίζονται στην «Προκήρυξη εισαγωγής καταρτιζόμενων» που δημοσιεύεται κατά τους θερινούς μήνες κάθε έτους και αναρτάται στην ιστοσελίδα: www.mintour.edu.gr. Οι υποψήφιοι πρέπει να είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η εκπαιδευτική χρονιά διαρκεί από Οκτώβριο έως Μάιο. Η εκπαίδευση συνδυάζει την πειθαρχία, την ανάπτυξη της ομαδικότητας και της πρακτικής μάθησης με μια σύγχρονη προσέγγιση των επαγγελματικών απαιτήσεων όλων των ειδικοτήτων.
-Επικοινωνία: Περαία Θεσσαλονίκης, τηλ. 23920 75919, 25551, ώρες λειτουργίας 07.00 – 15.00, iekmak@mintour.gr.
