Πανέμορφα χωριά που πλέκονται αρμονικά μεταξύ τους, παραλίες με σμαραγδένια νερά, εργαστήρια αγγειοπλαστικής, αλλά και εκπληκτική κουζίνα συνθέτουν την εικόνα της κυκλαδίτισσας Σίφνου!
Κείμενο – Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου (paravaloui@yahoo.gr)
Αρμενίζει στο Αιγαίο, κάπου ανάμεσα στη Σέριφο, την Κίμωλο και την Αντίπαρο. Λουσμένη στο γλυκό φως του ήλιου και ντυμένη στ’ άσπρα, τα γιορτινά, η Σίφνος μας βγάζει σεργιάνι στα ολόλευκα γραφικά χωριά της, μας προσκαλεί για βουτιές στις πανέμορφες παραλίες της και μας κάνει το τραπέζι με γεύσεις λαχταριστές που έχουν την υπογραφή της παράδοσης του νησιού στη μαγειρική τέχνη.
Ο θεός Απόλλωνας λέγεται ότι την ερωτεύτηκε και της χάρισε απλόχερα τη λάμψη και το φως του. Στα χρόνια που ακολούθησαν άξιοι αρχιτέκτονες τη στόλισαν με χωριά μοναδικά. Το ανάγλυφο τοπίο της και το υψηλής αισθητικής δομημένο περιβάλλον της κάνουν τη Σίφνο να ξεχωρίζει από τα άλλα νησιά των Δυτικών Κυκλάδων.
Το νησί αυτό φημίζεται για τα παραδοσιακά κεραμικά του και την εξαιρετική κουζίνα του. Ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο γνωστός σε όλους μας Νικόλαος Τσελεμεντές κατάγεται από τούτο το ευλογημένο νησί.
Ανάμεσα στα τόσα πανέμορφα χωριά της, δεν ξέρεις ποιο να ξεχωρίσεις. Η Απολλωνία είναι η πρωτεύουσα και στη συνέχειά της απλώνεται ο Αρτεμώνας με τις γραφικές γειτονιές και τα υπέροχα αρχοντικά του.
Το περήφανο Κάστρο παραμένει ζωντανό χωριό στο διάβα του χρόνου και σε προκαλεί να το ανακαλύψεις! Το Βαθύ σε κερδίζει με το απάνεμο λιμάνι του, ο γραφικός Φάρος σε προσκαλεί για ουζάκι στα ταβερνάκια του και ο Πλατύς Γιαλός για βουτιές στην απλωτή ακρογιαλιά του με τα γαλαζοπράσινα νερά!
Γεμάτη εκπλήξεις!
Καθώς το καράβι μπαίνει στις Καμάρες, το γραφικό λιμάνι του νησιού, χαζεύουμε τα μαγαζάκια με τα κεραμικά, την παράδοση του νησιού. Εδώ θα βρούμε και πολλές ταβέρνες και ουζερί. Γύρω μας ορθώνονται βουνά γυμνά. Στην κορυφή τους δειλά ξεχωρίζει κι από ένα κατάλευκο ξωκλήσι. Ο Άγιος Συμεών στο ένα και ο Άι-Λιάς στο άλλο.
Ακόμη, όμως, δεν έχουμε δει τίποτα… Φεύγουμε, λοιπόν, από το λιμάνι κι ανηφορίζουμε προς την Απολλωνία, την πρωτεύουσα του νησιού. Εδώ ψηλά αντικρίζεις ένα οροπέδιο με ελιές και θάμνους κι ανάμεσά τους κατάλευκα χωριά, πλεγμένα «ερωτικά» μεταξύ τους.
Η Απολλωνία, στην «καρδιά» του νησιού, εντυπωσιάζει με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της και τα γραφικά σοκάκια της. Πήρε το όνομά της από το θεό Απόλλωνα που λατρευόταν εδώ. Σφύζει από ζωντάνια, καθώς είναι γεμάτη με μαγαζιά, ταβέρνες, μπαράκια και ζαχαροπλαστεία που σερβίρουν σιφνέικα γλυκά.
Δύο χιλιόμετρα βόρεια της Απολλωνίας βρίσκεται ο Αρτεμώνας, ένα χωριό με κατάλευκα σπίτια και καλοδιατηρημένα αρχοντικά. Αξίζει να περπατήσουμε στα δρομάκια του για να τον γνωρίσουμε καλύτερα.
Στο περήφανο Κάστρο
Όλα τα χωριά της Σίφνου έχουν την ομορφιά τους. Όμως, υπάρχει ένας ιδιαίτερος παραδοσιακός οικισμός, το Κάστρο, που έχει ξεχωριστεί γοητεία. Είναι χτισμένο πάνω σε βραχώδη λόφο και ταξιδεύει το νου και την ψυχή στην απεραντοσύνη του Αιγαίου. Χωριό και κάστρο μαζί, συνταιριασμένα αρμονικά το ένα με το άλλο.
Περπατώντας στα πλακόστρωτα καλντερίμια του με τα φρεσκοασβεστωμένα σπίτια, παρατηρείς την τέλεια εκμετάλλευση του χώρου. Τα σπίτια της εξωτερικής πλευράς του σχημάτιζαν ένα τείχος και η είσοδος και η έξοδος γινόταν μόνο από τις πέντε στοές ή λόντζιες.
Καθώς βγαίνουμε από την πίσω έξοδο, το απέραντο γαλάζιο πλημμυρίζει το βλέμμα μας. Στα πόδια μας, γαντζωμένο σε γυμνό πελαγίσιο βράχο, το γραφικό εκκλησάκι των Εφταμαρτύρων που μοιάζει σαν ζωγραφιά.
Έξω από το Κάστρο βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου και του Αγίου Στεφάνου. Εμείς όμως θα περπατήσουμε το μονοπάτι που θα μας φέρει έπειτα από είκοσι λεπτά περίπου ως την Παναγία την Πουλάτη με το γραφικό λιμανάκι της. Μπορούμε, βέβαια, να την προσεγγίσουμε και με το αυτοκίνητο από τον Αρτεμώνα. Στα «πόδια» του Κάστρου βρίσκεται το μικρό λιμάνι του, τα Σεράλια, όπου υπάρχουν ψαροταβέρνες.
Παράδεισος για πεζοπόρους
Η Σίφνος προσφέρεται για όσους αγαπούν την πεζοπορία. Σε μία προσπάθεια να αναδείξουν τα πανέμορφα περιπατητικά μονοπάτια του νησιού, ο δήμος Σίφνου ένωσε τις δυνάμεις του με το Paths of Greece, μία Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση που «ανοίγει» και σηματοδοτεί μονοπάτια, και δημιούργησαν το Sifnos Trails.
Πρόκειται για ένα δίκτυο πεζοπορικών μονοπατιών στη Σίφνο, που περιλαμβάνει 19 διαδρομές συνολικού μήκους πάνω από 100 χλμ., οι οποίες καλύπτουν όλο το νησί. Αξίζει να ζήσουμε αυτή την εμπειρία!
Η τέχνη της αγγειοπλαστικής
Οι Σιφνιοί υπήρξαν πρωτοπόροι στον τομέα της αγγειοπλαστικής στις Κυκλάδες από την Πρωτοκυκλαδική ακόμη περίοδο. Η τέχνη και το ταλέντο τους συνεχίζονται ως τις μέρες μας. Με πρώτες ύλες τα κοιτάσματα αργίλου που αφθονούσαν στον τόπο, το νερό από τις πηγές και το δυνατό ήλιο, οι τεχνίτες της Σίφνου έγραψαν και γράφουν ιστορία στην αγγειοπλαστική.
Αξίζει να επισκεφθούμε κάποιο από τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής που βρίσκονται στο νησί (γνωστά και ως «τσικαλάδικα»), στο Κάτω Πετάλι, στον Αρτεμώνα, στο Άνω Πετάλι, στο Βαθύ.
Συνεχίζοντας την παράδοση του τόπου, οι ντόπιοι τεχνίτες αποτυπώνουν στον πηλό την τέχνη και το συναίσθημά τους, δημιουργώντας τσικάλια, μαστέλα, στάμνες, σκεπασταριές, λαήνια και στάμνες. Στα παλιά χρόνια, οι τεχνίτες την ώρα που δούλευαν, τραγουδούσαν παραδοσιακά τραγούδια, αλλά και τον έρωτά τους για μια αγαπημένη…
Αξίζει να επισκεφθείτε: Το Εργαστήριο Αγγειοπλαστικής Γιάννης Αποστολίδης, τηλ.: 22840 33721 (Καμάρες) και 22840 71258 (Πλατύς Γιαλός). Το Εργαστήριο Γιάννη Ναρλή: τηλ.: 22840 33909 στο Κάτω Πετάλι. Τα Κεραμικά Μπαϊράμης (στην Απολλωνία η έκθεση και στο δρόμο για Χερρόνησο το εργαστήριο), τηλ.: 6972 073594.
Εξορμήσεις στο νησί
Αναμφίβολα, στη Σίφνο θα ανάψουμε ένα κερί στην Παναγία τη Χρυσοπηγή με τη θαυματουργή εικόνα της.
Ύστερα, θα κολυμπήσουμε στην όμορφη παραλία της (κόλπος Αποκοφτού) και θα απολαύσουμε καλό φαγητό στα ταβερνάκια δίπλα στο κύμα. Εξαιρετική είναι και η παραλία του Πλατύ Γιαλού με την απέραντη αμμουδιά και τα γαλαζοπράσινα νερά. Το Βαθύ και ο Φάρος έχουν επίσης όμορφες θάλασσες και ταβερνάκια δίπλα στο κύμα με παραδοσιακές γεύσεις.
Αξίζει μια επίσκεψη στον Αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Ανδρέα για να ανεβούμε ως την Ακρόπολη και να επισκεφθούμε το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Το απόγευμα θα προτιμήσουμε μια βόλτα στα στενά δρομάκια του Αρτεμώνα ή της Απολλωνίας και θα απολαύσουμε παραδοσιακές γεύσεις του νησιού. Σαν πέσει η νύχτα, θα πιούμε το ποτό μας στα μπαράκια που βρίσκονται χωμένα στα γραφικά σοκάκια τους!
Γεύση από Σίφνο
Οι σιφνέικες γεύσεις είναι φημισμένες για τη νοστιμιά τους. Δεν είναι τυχαίο που η Σίφνος είναι η γενέτειρα πολλών μεγάλων ξακουστών μαγείρων, όπως ο Νικόλαος Τσελεμεντές. Στα ταβερνάκια του νησιού μέσα στα γραφικά δρομάκια των χωριών του (Απολλωνία, Αρτεμώνας, Κάστρο), αλλά και δίπλα στο κύμα στα παραλιακά μέρη της, όπως η Χρυσοπηγή, ο Φάρος, το Βαθύ, ο Πλατύς Γιαλός, τα Σεράλια θα δοκιμάσουμε γεύσεις παραδοσιακές, όπως η ρεβιθάδα που ψήνεται σε πήλινο σκεύος στον ξυλόφουρνο από το προηγούμενο βράδυ (το φαγητό που οι ντόπιοι παραδοσιακά το τρώνε την Κυριακή το πρωί μετά την εκκλησία και ψήνεται από το βράδυ του Σαββάτου).
Αγαπημένοι μεζέδες είναι οι ρεβιθοκεφτέδες, η καππαροσαλάτα, τα μπουρεκάκια μελιτζάνας με τυρί, οι μανουροκεφτέδες (με ντόπιο λευκό τυρί), η σπανακόπιτα σκεπαστή κ.ά.
Από τα πιο γνωστά παραδοσιακά φαγητά είναι το μαστέλο (κατσικάκι με κρασί και θυμάρι ή άνηθο, που ψήνεται πάνω σε κληματόβεργες σε ειδικό πήλινο σκεύος στον ξυλόφουρνο).
Φυσικά, θα πάρουμε μια γεύση από τα ντόπια τυριά, όπως η μυζήθρα, η μανούρα και η χλωρομανούρα, καθώς και η γυλωμένη μανούρα, που ωριμάζει μέσα σε πολτό από κόκκινο κρασί και ξεχωρίζει για την ποιότητά της. Στα παραλιακά ταβερνάκια θα βρούμε ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά από την τράτα. Θα δοκιμάσουμε ακόμη μπακαλιάρο στον ταβά με κρεμμύδι, λεμόνι και μαϊντανό, αλλά και απολαυστικές μακαρονάδες με θαλασσινά.
Τα ποτήρια θα τσουγκρίσουν με ντόπιο σιφνέικο κρασί «Votsari» (λευκό και ροζέ), που παράγεται από τις ποικιλίες Σαββατιανό και Ασύρτικο, στο μοναδικό οινοποιείο του νησιού, στο δρόμο για την Παναγία την Πουλάτη. Για γλυκό, θα απολαύσουμε παραδοσιακά αμυγδαλωτά, λεμονόπιτα, μελόπιτα, σοκολατόπιτα με φασκόμηλο, κουραμπιέδες, λωλή (γλυκιά κολοκυθόπιτα), αλλά και σιφνέικο παστέλι, λουκούμια και μπουρέκια.
*
-Το 11ο Φεστιβάλ Κυκλαδικής Γαστρονομίας «Νικόλαος Τσελεμεντές» θα πραγματοποιηθεί 7, 8 και 9 Σεπτεμβρίου.
