Το σημαντικότερο ορθόδοξο προσκύνημα στην Ελλάδα, η εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου εορτάζεται με ιδιαίτερη ευλάβεια σ’ όλη την Ελλάδα.
ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Ταξιδεύουμε σε δυο κυκλαδίτικα νησιά, την Τήνο και την Πάρο, εκεί όπου στις εκκλησίες της Μεγαλόχαρης και της Παναγίας Εκατονταπυλιανής αντίστοιχα, εορτάζεται η Κοίμηση της Θεοτόκου με μεγαλοπρέπεια.
Τήνος
Στην Τήνο, το νησί που είναι απόλυτα ταυτισμένο με την Παναγιά του, συγκεντρώνονται κάθε χρόνο χιλιάδες πιστοί για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, στην Εκκλησία της Μεγαλόχαρης και ν’ αποθέσουν τα τάματά τους.
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
Πέμπτη 14 Αυγούστου 2025
7:00 μ.μ. Τέλεση επιμνημόσυνης δέησης και καταθέσεις στεφάνων στο κενοτάφιο Κ/Δ “ΕΛΛΗ” από τόν Δήμαρχο Τήνου, τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, τον Σεβασμιώτατο Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου και τον Αρχηγό Στόλου.
8:00 μ.μ. Τέλεση Μεγάλου Αρχιερατικού Εσπερινού, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου και Τήνου κ. Δωροθέου Β’.
11:00 μ.μ. Τέλεση Ιεράς Παρακλήσεως.
Παρασκευή 15 Αυγούστου 2025
2:30 π.μ. Τέλεση Όρθρου και Θείας Λειτουργίας.
7:00 π.μ. Γενική χαρμόσυνη κωδωνοκρουσία όλων των Ιερών Ναών της πόλεως Τήνου. Παιάνιση Εωθινού από τις Φιλαρμονικές του Π.Ν. και του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. στους δρόμους της πόλης.
7:00 π.μ. Τέλεση Όρθρου Ιεράς Πανηγύρεως.
8.30 π.μ. Τέλεση Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου καί Τήνου κ. Δωροθέου Β’.
9.30 π.μ. Ρίψη στεφάνου στον υγρό τάφο του Κ/Δ “ΕΛΛΗ” από τον εκπρόσωπο της Κυβερνήσεως και την Στρατιωτική Ηγεσία.
Κατάθεση στεφάνου στο μνημείο της «ΕΛΛΗΣ» από τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Τήνου.
Τιμητικοί κανονιοβολισμοί από το “ΚΑΝΟΝΑΚΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ”.
10:30 π.μ. Λιτάνευση της Αγίας Εικόνος της Μεγαλόχαρης με πλήρη εκκλησιαστική τάξη, δέηση από της εξέδρας της πλατείας Παντανάσσης και εκφώνηση του Πανηγυρικού από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σύρου και Τήνου κ. Δωρόθεο Β’.
7:20 μ.μ Υποστολή της σημαίας στην Πλατεία Παντανάσσης.
7:30 μ.μ. Παιάνιση εμβατηρίων από την Φιλαρμονική του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. στην παραλιακή λεωφόρο της πόλης.
Ο ναός της Παναγίας
Ο επιβλητικός ναός της Παναγίας της Τήνου, φτιαγμένος όλος από λευκό μάρμαρο, θεμελιώθηκε το 1823 στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου με θαυματουργό τρόπο, ύστερα από όραμα της Μοναχής Πελαγίας. Βρίσκεται σε περίοπτη θέση στην Χώρα της Τήνου. Στο εσωτερικό του ναού, στα αριστερά βρίσκεται το εικονοστάσι στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, γεμάτη από αφιερώματα (τάματα) των πιστών.
Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο, στο κατώτερο μέρος του επίχρυσο και στο ανώτερο γύψινο με ξύλινα διαζώματα. Το Ιερό Βήμα βρίσκεται τρεις μαρμάρινες βαθμίδες ψηλότερα από τον κυρίως Ναό και υπάρχουν σ΄ αυτό τρεις κόγχες. Το καμπαναριό του ναού δεσπόζει επιβλητικό.
Το μαυσωλείο «ΕΛΛΗ»φιλοξένει το μνημείο των πρώτων θυμάτων του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου στην Ελλάδα, των μελών του πληρώματος του καταδρομικού ΕΛΛΗ, που τορπιλίστηκε το 1940 στο λιμάνι της Τήνου.
Πάρος
Στην Πάρο χιλιάδες πιστοί θα δώσουν το ‘παρών’ στο Ιερό προσκύνημα στην Παναγία Εκατονταπυλιανή. Μάλιστα φέτος, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις που θα τελεστούν θα είναι διαφορετικές από τις προηγούμενες χρονιές. Για παράδειγμα, η λιτάνευση της Ιερής και Θαυματουργής Εικόνας θα γίνει το βράδυ του Δεκαπενταύγουστου, στις 20.45, και όχι πρωινές ώρες όπως συνηθίζονταν τα τελευταία χρόνια.
Το πρόγραμμα της λατρευτικής συνάξεως ιεράς πανηγύρεως έχει ως εξής:
Πέμπτη 14 Αυγούστου 2025
Ώρα 07:00 Όρθρος και Θεία Λειτουργία.
Ώρα 20:00 Μέγας Εόρτιος Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός, μετά Αρτοκλασίας και Θείου Κηρύγματος, χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αμφιπόλεως κ. Χριστοφόρου (ο οποίος και θα κηρύξει τον Θείον Λόγον) και συμπροσευχομένων των προσκεκλημένων Αρχιερέων καθώς και του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου Παροναξίας κ. Καλλίνικου.
Κατά την Ακολουθία της Λιτής θα πραγματοποιηθεί η περιφορά της Ιεράς Εικόνας της Κοιμήσεως και του Επιταφίου της Παναγίας στον περίβολο του Ιερού Ναού, όπου και θα τελεστεί η Ακολουθία της Αρτοκλασίας.
Ώρα 22:30 Έναρξη Ιεράς Αγρυπνίας που θα περιλαμβάνει τις Ακολουθίες του Μικρού Απόδειπνου μετά των Χαιρετισμών, του Μικρού Παρακλητικού Κανόνος, του Όρθρου με τα Εγκώμια της Υπεραγίας Θεοτόκου και Θεία Λειτουργία.
Παρασκευή 15 Αυγούστου 2025
Ώρα 07:00 Έναρξη Όρθρου.
Ώρα 08:30 Πανηγυρικὸ Αρχιερατικὸ Συλλείτουργο, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ἰγνατίου και συλλειτουργούντων των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Κεράμων κ. Βαρθολομαίου, Αμφιπόλεως κ. Χριστοφόρου και Σταυροπηγίου κ. Αλεξίου, καθώς και του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου της Πάρου κ. Καλλινίκου.
Ώρα 19:30 Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός και Μικρός Παρακλητικός
Κανών της Υπεραγίας Θεοτόκου, χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Σταυροπηγίου κ. Αλεξίου.
Ώρα 20:45 Λιτάνευση της Ιεράς και Θαυματουργού Εἰκόνος της Παναγίας Εκατονταπυλιανής.
Ώρα 21:00 Δέηση στην εξέδρα του Λιμανιού. Έναρξη εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Πάρου, με καύση πυροτεχνημάτων. Ολοκλήρωση της Λιτανείας στα Προπύλαια του Ιερού Προσκυνήματος.
Ο ναός
Με την ονομασία Παναγία η Εκατονταπυλιανή, ή Παναγία η Καταπολιανή αναφέρεται χριστιανικό ιστορικό ναϊκό συγκρότημα που βρίσκεται στη πρωτεύουσα της Πάρου, την Παροικιά.
Η Παναγία Εκατονταπυλιανή είναι από τους αρχαιότερους και καλύτερα διατηρημένους χριστιανικούς ναούς. Σύμφωνα με την παράδοση, σχετικά με την ονομασία, 99 πύλες είναι φανερές ενώ η 100η θα φανερωθεί με το άνοιγμα αντίστοιχης μυστικής πόρτας που βρίσκεται στην Αγιά Σοφιά.
Σύμφωνα με την παράδοση, το αρχικό κτίσμα του ναού αυτού ήταν έργο του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μεγάλου και Αγίου Κωνσταντίνου προς εκπλήρωση επιθυμίας της μητέρας του, της Αγίας Ελένης.
Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι κατά το ταξίδι της Βασιλομήτορος Ελένης προς τους Αγίους Τόπους, το πλοίο που επέβαινε αναγκάσθηκε να καταφύγει στη Πάρο λόγω μεγάλης θαλασσοταραχής. Εκεί προσευχόμενη η Αγία Ελένη στην Παναγία, προστάτιδα της Κωνσταντινούπολης, έταξε με την ολοκλήρωση του ταξιδιού της να κτίσει μια μεγαλόπρεπη εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το τάμα αυτό ήταν που υλοποίησε ο γιος της Μέγας Κωνσταντίνος χτίζοντας μια τρίκλιτη βασιλική περί τον 4ο αιώνα.
