Από τη μια τα μοντέρνα μαγαζιά και τα πολύβουα καφέ, από την άλλη τα τζαμιά, τα τενεκετζίδικα και οι γυναίκες με τις μαντίλες. Στην Κομοτηνή, με τους δυο διαφορετικούς πολιτισμούς’ ένας μοναδικός συνδυασμός που φέρει το ‘άρωμα’ της δύσης και της ανατολής!
Κείμενο + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Από την κεντρική πλατεία Ειρήνης με τα μοντέρνα καφέ και τα ταβερνεία, βγαίνετε στον εμπορικό δρόμο Ορφέως με τις τράπεζες, τα εμπορικά καταστήματα, τα μαγαζιά με ξηρούς καρπούς και τα φημισμένα στραγάλια Κομοτηνής κ.ά.
Πίσω από την Ορφέως, το εμπορικό ιστορικό κέντρο της Κομοτηνής. Πεζόδρομοι με μαγαζάκια που πουλούν από είδη ένδυσης και ξηρούς καρπούς μέχρι διακοσμητικά σπιτιού και ηλεκτρικά είδη. Τραβούν την προσοχή και οι street art ζωγραφιές στους δρόμους της πόλης, στους τοίχους, σε παράθυρα, σε κουτιά ηλεκτρικού ρεύματος και τηλεφωνικής επικοινωνίας κ.ά.
Η οδός Ερμού, και από κει η Κανάρη με τα πολυφωτογραφημένα εργαστήρια λευκοσιδήρου και χαλκού – τα γνωστά τενεκετζίδικα- και η γραφική Ιωαννίνων με τα παλαιότερα μαγαζιά που πουλούν ξηρούς καρπούς αλλά και σουτζούκ λουκούμ και σιροπιαστά γλυκά και χαλβάδες και ταχίνια. Τα παραδοσιακά στραγαλατζίδικα με τους κτιστούς φούρνους που κάνουν το πιο νόστιμο στραγάλι!
Η Δημοτική αγορά με τους εμπόρους να διαλαλούν την πραμάτειά τους, κρέατα ως επί το πλείστον πουλούν, έχει όμως και ψάρια, και φρούτα και λαχανικά.
Έξω από τη δημοτική αγορά και πάγκοι με βότανα, στραγάλια και τους λοιπούς ξηρούς καρπούς. Αχ, και αυτός ο φρεσκοαλεσμένος καφές’ μοσχοβολάει και ναι, ‘σπάει’ μύτη!!!
Κεντρική Πλατεία Ειρήνης
Με πλατάνια, παγκάκια για ξεκούραση, σιντριβάνια και μια μικρή παιδική χαρά, με καφετέριες, ταχυφαγεία και εστιατόρια γύρω από αυτήν, η κεντρική πλατεία Ειρήνης αποτελεί σημείο συνάντησης για ντόπιους, φοιτητές και επισκέπτες. Η καρδιά της Κομοτηνής ‘χτυπάει’ στην κεντρική πλατεία Ειρήνης.
Παραδοσιακή Αγορά
Το εμπορικό ιστορικό κέντρο της Κομοτηνής, η παραδοσιακή αγορά χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Γύρω από εκεί θα δείτε παραδοσιακά κτίσματα και μνημεία που συνθέτουν τη διαπολιτισμικότητα της Κομοτηνής. Εκεί το πτωχοκομείο Ιμαρέτ, το Νέο Τέμενος (Γενί Τζαμί), ο Πύργος του Ωρολογίου και η παραδοσιακή πλατεία Ηφαίστου, όπου είναι συγκεντρωμένα τα γραφικά μαγαζάκια –γνωστά και ως τενεκετζίδικα.
Πάρκο της Αγίας Παρασκευής
Ανατολικά της κεντρικής πλατείας Ειρήνης, δίπλα στο Ηρώο, το άλσος της Αγίας Παρασκευής, τόπος αναψυχής στο κέντρο της πόλης, με πράσινο, δέντρα, σιντριβάνια και παγκάκια για ξεκούραση.
Τσανάκλειος Σχολή
Πρώην Πρυτανεία και μελλοντικό Δημοτικό μέγαρο. Μεγαλοπρεπές κτίριο του 1907 σε φάση ανακαίνισης. Γύρω από την Τσανάκλειο Σχολή θα δείτε στενά σοκάκια με αστικά νεοκλασικά αρχοντικά της Κομοτηνής, τα οποία αποτελούν αξιόλογο δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής δημιουργώντας ένα σημαντικό ιστορικό πυρήνα της Kομοτηνής.
Ο Νέστωρ Τσανακλής, μεγάλος Κομοτηναίος καπνέμπορος, απόδημος στο Κάϊρο, χρηματοδότησε στις αρχές του 20ου αιώνα την ανέγερση μιας Αστικής Σχολής. Το κτίριο κτίστηκε σύμφωνα με τις αρχές του εκλεκτικισμού κυρίαρχης αρχιτεκτονικής άποψης του 19ου αιώνα. Η σχολή δεν πρόλαβε να λειτουργήσει, όπως θα ήθελε ο ίδιος ο δωρητής. Στεγάστηκαν, όμως, εκεί διαδοχικά το Ορφανοτροφείο (1919), η Γενική Διοίκηση Θράκης (1922-1945), η Νομαρχία Ροδόπης (1945-1972) και η Πρυτανεία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ως το 2000. Η χρήση του πλέον έχει παραχωρηθεί από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων στο δήμο Κομοτηνής.
Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου
Ο μητροπολιτικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου του 1812, που βρίσκεται μέσα στα ερείπια του Φρουρίου της Κομοτηνής. Δομημένος πάνω στα θεμέλια ενός ερειπωμένου βυζαντινού ναού, τοποθετήθηκε σε χαμηλότερο επίπεδο γιατί στην τουρκοκρατία δεν επιτρεπόταν η ανύψωση στο ίδιο επίπεδο με τα τζαμιά. Στο εσωτερικό του φυλάσσεται μια εικόνα της Παναγίας του 14-15ου αιώνα, ενώ ο δεσποτικός θρόνος, το Εικονοστάσι και ο άμβωνας είναι του 19ου αιώνα.
*
Για τουριστικές πληροφορίες απευθύνεστε στη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Πολιτισμού – Παιδείας – Αθλητισμού Κομοτηνής (ΔΚΕΠΠΑΚ), επί της οδού Κούλογλου 10 – 14 (παράλληλος της Βενιζέλου), στο τηλέφωνο 25310 31022, Δευτέρα – Παρασκευή 08.00 – 14.30.
Tips
-Το Βυζαντινό Φρούριο και τα τείχη αυτού.
-Το Νέο Τέμενος (Γενί Τζαμί) και ο Πύργος Ωρολογίου
και πιο πέρα το Παλιό Τέμενος (Εσκί Τζαμί).
–Ο πεζόδρομος Βενιζέλου στο τέρμα της Κεντρικής πλατείας και αφού διασχίσετε την οδό Ορφέως. Εμπορικά καταστήματα, μοντέρνες καφετέριες και μπαράκια είναι το σκηνικό της Βενιζέλου. Αποτελεί και το κέντρο της νυχτερινής διασκέδασης της πόλης.
-Η Κομοτηνή διαθέτει οργανωμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων και είναι φιλική για περπάτημα και ποδήλατο.
-Περιήγηση στις οδούς Βενιζέλου, Ερμού, Κανάρη, Κιλκίς, Ιωαννίνων, Σεφέρη, Κούλογλου, Νέστορος Τσανακλή.
-Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, τρίκλιτη βασιλική, στο κέντρο της δεύτερης μεγαλύτερης συνοικίας των χριστιανών Ελλήνων της Κομοτηνής την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας βρίσκεται και το Θρακικό Μουσείο Παιδείας, ένα μικρό παλαιό σχολικό κτίριο, το οποίο σήμερα διαθέτει εκθέματα από εκπαιδευτικό υλικό παλαιότερων εποχών, καθώς και πλούσια βιβλιοθήκη.
– Το Αρχοντικό Στάλιου, διώροφο με ημιυπόγειο, χτίστηκε από τον Ζαφείριο Στάλιου, αλευροβιομήχανο, μεταξύ 1903-1905(6) ως οικία. Διαθέτει ιδιαίτερο, πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο, με τοιχογραφίες και οροφογραφίες. Σήμερα φιλοξενεί τη Δημοτική Παπαδριέλλειο Πινακοθήκη.
-Το Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής, το οποίο, ωστόσο, προς το παρόν, δε λειτουργεί.
-Το Παζάρι της Κομοτηνής, κάθε Σάββατο, στην περιοχή του δημοτικού κολυμβητηρίου.
Τοπικές προϊόντα και γεύσεις
Η Κομοτηνή είναι γνωστή για την ποικιλία της κουζίνας της, όπου συνδυάζει δυτικές και ανατολίτικες γεύσεις, και βεβαίως για τα σιροπιαστά γλυκά της, τα σουτζούκ λουκούμ, τα στραγάλια (αλμυρά, γλυκά, πιπεράτα, καραμελωμένα), τον φρεσκοκαβουρδισμένο μυρωδάτο καφέ της.
Χειροποίητα ζυμαρικά, τραχανάς, καβουρμάς, παστουρμάς, τζιγεροσαρμάδες, μπάμπω και παραδοσιακά σουτζουκάκια Κομοτηνής, ντολμαδάκια γιαλαντζί, πίτες, ξηροί καρποί, μπακλαβάς, σάμαλι και μαλεμπί, χανούμ μπουρέκ και καζάν ντιπί, τσίπουρο, κρασί (σ.σ. η ιστορία του κρασιού στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης και της Ανατολικής Μακεδονίας ξεκινάει από τον Όμηρο με τον «Ισμάριο οίνο»), κεμπάπ και λουκάνικα κ.ά. είναι μερικές από τις παραδοσιακές γεύσεις που χαρακτηρίζουν την Κομοτηνή. Και βεβαίως, παραθαλάσσια θα απολαύσετε φρέσκο ψαράκι, θαλασσινά, αλίπαστα (λικουρίνο κ.ά).
Μουσεία
–Αρχαιολογικό Μουσείο, με ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Θράκης, από την προϊστορική έως τη βυζαντινή εποχή, τα οποία εκτίθενται τοπογραφικά και χρονολογικά (τηλ. 25310 22411, καθημερινά 08.00 – 15.00).
-Εκκλησιαστικό Μουσείο, πρώην πτωχοκομείο (Ιμαρέτ) δίπλα στα ‘Αστέρια’ (τηλ. 25310 34177, Τρίτη – Παρασκευή 09.00 – 14.00, Τετάρτη, Παρασκευή: 17.00- 20.00, Σάββατο, Κυριακή 10.30 – 13.30, είσοδος 2 ευρώ).
-Λαογραφικό μουσείο, λειτουργεί από το 1959 με πρωτοβουλία του Μορφωτικού Ομίλου Κομοτηνής και στεγάζεται στο αρχοντικό Πεΐδη, του 19ου αιώνα. Στις αίθουσες του εκτίθενται παραδοσιακές φορεσιές, κοσμήματα, κεντήματα, χάλκινα, ξύλινα και κεραμικά είδη οικιακής χρήσεως, παραδοσιακά εργαλεία καθώς και ιστορικά εκκλησιαστικά κειμήλια (τηλ. 25310 25931, Τρίτη – Σάββατο 09.00 – 13.00).
-Μουσείο Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, του επιφανούς Θρακιώτη μαθηματικού, στην Οδό Στ.Κυριακίδη 93, απέναντι από το κτίριο της Περιφέρειας (τηλ. 6979 220454).
-Μουσείο Καλαθοπλεκτικής Ρομά (οικισμός Θρυλόριο, 9 χλμ. από Κομοτηνή), εθνογραφικό – τεχνολογικό μουσείο, μοναδικό για το θεματικό του αντικείμενο στην Ελλάδα και από τα ελάχιστα στην Ευρώπη. Τα εκθέματα προέρχονται από τα τρία εθνικά τμήματα της ευρείας Θράκης, δηλαδή ελληνικό, βουλγαρικό και τουρκικό (τηλ. 6977 585844, επισκέψιμο κατόπιν συνεννόησης).
Ιστορία
Η αναζήτηση της γένεσης ως Κομοτηνής ως οικισμού οδηγεί στα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Τον 4ο μ.Χ. αιώνα κατασκευάζεται ένα ορθογώνιο φρούριο με 16 πύργους ύψους 9,60 μ., σαν ασφαλής σταθμός διανυκτέρευσης επί της Εγνατίας οδού (mansioni).
Το βυζαντινό αυτό πόλισμα είχε το όνομα Κουμουτζηνά και στο μεγαλύτερο τμήμα του διατηρείται μέχρι σήμερα.
Ελάχιστες μαρτυρίες ή βιβλιογραφικές αναφορές συναντώνται μέχρι τον 12ο αιώνα οπότε οι κάτοικοι της γειτονικής Μοσυνούπολης, παλαιότερα Μαξιμιανούπολης, ύστερα από βαρβαρικές επιδρομές καταφεύγουν στο φρούριο.
Τα Κουμουτζηνά καταλαμβάνονται από τους Οθωμανούς το 1363 και αρχίζουν να επεκτείνονται σταδιακά και εκτός των τειχών.
Το 1920 η περιοχή ενσωματώθηκε στον Εθνικό Κορμό, ενώ το 1922 μετά τη Μικρασιατική καταστροφή δέχθηκε χιλιάδες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν σε νέες συνοικίες. Η εγκατάσταση ολοκληρώθηκε το έτος 1925.
Info
-Η Κομοτηνή βρίσκεται στο κεντρικό βόρειο πεδινό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης. Είναι πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης και έδρα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης.
-Ο πληθυσμός ανέρχεται περίπου στις 70.000 κατοίκους. Το Πανεπιστήμιο της Κομοτηνής αριθμεί σήμερα περί τους 10.000 φοιτητές.
– Απόσταση: Από Θεσσαλονίκη ακολουθώντας την Εγνατία Οδό, φτάνετε σε δυόμισι περίπου ώρες. Η χιλιομετρική απόσταση είναι 255 χλμ. Από Αθήνα θα διανύσετε 750 περίπου χλμ., από τα ελληνοτουρκικά σύνορα απέχει 94 χλμ. από τα Ελληνοτουρκικά σύνορα και από τα Ελληνοβουλγαρικά (Μεθοριακός Σταθμός Νυμφαία/Μακάζα) 22 χλμ. Αεροπορικώς, φτάνετε μέσω του αεροδρομίου της Καβάλας «Μέγας Αλέξανδρος» (90 χλμ.) και της Αλεξανδρούπολης «Δημόκριτος» (70 χλμ.).
-Στο κέντρο της Κομοτηνής, γύρω απ’ αυτό και σε κοντινή απόσταση από την πόλη λειτουργούν ξενοδοχεία και ευχάριστη και άνετη διαμονή, κατά την παραμονή σας στην πόλη.
