Αυθεντικός, διαφορετικός -γεμάτος εμπειρίες- προορισμός. Το Κόσοβο μπαίνει στον ελληνικό τουριστικό χάρτη και μας εκπλήσσει ευχάριστα!
Αποστολή: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Ένα βαλκανικό tour διαφορετικό από τα συνηθισμένα, στο Κόσοβο, την πρωτεύουσα του την Πρίστινα, στο γραφικότατο Prizren που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στο Κοσσυφοπέδιο,
στο μεσαιωνικό μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO αλλά και σ’ ένα από τα τρία συνολικά malls της Πρίστινας.
Ένα ηλιόλουστο πρωινό του Σαββάτου ξεκινήσαμε από τη Θεσσαλονίκη, ακολουθήσαμε το δρόμο για τους Ευζώνους, περάσαμε το συνοριακό σταθμό, κάναμε στάση στα duty free, και συνεχίσαμε στα εδάφη της Βόρειας Μακεδονίας σ’ έναν άνετο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο. Περάσαμε περιφερειακά των Σκοπίων, διασχίσαμε έναν ακόμη συνοριακό σταθμό, χωρίς ευτυχώς καθυστερήσεις, και συνεχίσαμε το ταξίδι μας στο Κόσοβο.
Ξεκινήσαμε από την Μπρεζόβιτσα, έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στο Κοσσυφοπέδιο, που διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα, και βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του όρους Σκάρδος και στη λεκάνη απορροής του ποταμού Lepenac. Η περιοχή διαθέτει χιονοδρομικό κέντρο στις πλαγιές του Εθνικού Δρυμού της οροσειράς Σκάρδος, σε υψόμετρο 900 μ. – 2.500 μ.
Λίγο πιο πάνω από το ορεινό θέρετρο της Μπρεζόβιτσα, το τοπίο στο Prevall μαγεύει ακόμη περισσότερο με τις δασώδεις πλαγιές του και τον φρέσκο ορεσίβιο αέρα του. Βρισκόμαστε σε υψόμετρο 1.200 μ., μου θύμισε τοπίο της… Πίνδου, κάναμε και μια σύντομη στάση στο ξενοδοχείο που λειτουργεί εκεί και διαθέτει πισίνες για τους καλοκαιρινούς μήνες, spa, γυμναστήριο, εστιατόριο, μπαρ και μια θέα μοναδική!
Πρώτη στάση, Prizren
Μια πόλη, ένα ιστορικό κέντρο κουκλίστικο! Στο Prizren, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Κοσόβου, με πληθυσμό περίπου 160.000 κατοίκους, που είναι χτισμένη στους πρόποδες του Σκάρδου.
Η πόλη ιδρύθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους και κατά το 14ο αιώνα, ως πρωτεύουσα της Σερβίας, ήταν έδρα της αυτοκρατορικής αυλής του Σέρβου τσάρου Στέφανου Ντουσάν, με δικό της νομισματοκοπείο.
Τη διασχίζει ο ποταμός Λούμπαρτ και οι δυο όχθες συνδέονται με πέτρινα γεφύρια και γέφυρες της αγάπης.
Με ξεναγό μας την ευγενέστατη και χαμογελαστή Ελεονώρα, Κοσοβάρα που μιλάει την ελληνική γλώσσα, και δραστηριοποιείται χρόνια στον τουρισμό, θα περιηγηθούμε στο κέντρο του Prizren.
Θα επισκεφτούμε τον ορθόδοξο καθεδρικό ναό της Παναγίας της Λιέβισκα (1306-1307), με σημαντικές αγιογραφίες στο εσωτερικό του. Εκεί θα μας μιλήσει για την ιστορία του ναού ο Νικόλας, ο οποίος και εκείνος με καταγωγή από το Κόσοβο, μας έκανε την ξενάγηση στα ελληνικά.
Ο ναός από το 2006 είναι ενταγμένος στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, και μια πολύ σημαντική αγιογραφία της Παναγίας κατάφερε να διασωθεί σχεδόν ανέπαφη, καθώς οι Τούρκοι είχαν μετατρέψει την εκκλησία σε τζαμί. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης της εκκλησίας, το 1950, πίσω από μια κολόνα βρέθηκε καλά κρυμμένη η αγιογραφία.
Στενά δρομάκια, σπίτια του 18ου και 19ου αιώνα με κεραμοσκεπές,
χτισμένα αμφιθεατρικά κάτω από το Κάστρο του Prizner, η κεντρική πλατεία Σιντριβανιού που είναι περιτριγυρισμένη από μαγαζιά και εμπορικά καταστήματα, το Τζαμί του Σινάν Πασά, η τοξωτή πέτρινη γέφυρα του 15ου αιώνα,
τα οθωμανικά λουτρά Γαζή Μεχμέτ Πασά τα οποία αναστηλώνονται, απέναντι ο τεκές χώρος συνάθροισης των μουσουλμάνων,
και ώρα για… φαγητό!
Δεύτερη στάση, Πρίστινα
Συνεχίζουμε για Πρίστινα, καμιά 80αριά χιλιόμετρα απέχει από το Prizner. Η πρωτεύουσα του Κοσόβου, με πληθυσμό περί τις 200.000, ξαφνιάζει ευχάριστα, εάν σκεφτεί κανείς το πρόσφατο παρελθόν της.
Τακτοποίηση στο ξενοδοχείο το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της πόλης
και σε απόσταση 5 περίπου λεπτών από τον κεντρικό πεζόδρομο που ονομάζεται Μάμα Τερέζα.
Στο ένα άκρο του πεζόδρομου βρίσκεται η εκκλησία της Μητέρας Τερέζα
και στο άλλο άκρο το Κοινοβούλιο και το ψηλό γυάλινο κτίριο όπου στεγάζεται η Κυβέρνηση.
Ξεκινώντας από την εκκλησία να πούμε ότι άρχισε να φτιάχνεται τον Σεπτέμβριο του 2007 (σ.σ. η επιθυμία για τη δημιουργία της εκκλησίας ξεκίνησε δυο χρόνια νωρίτερα, Αύγουστο του 2005) με χρήματα Κοσοβάρων που ζουν στο εξωτερικό.
Στο εσωτερικό του ναού, στα αριστερά, βρίσκονται φυλαγμένες σταγόνες από το αίμα της Μητέρας Τερέζα
ενώ υπάρχει η δυνατότητα να ανέβει κανείς (με ασανσέρ) στο Ρολόι που κοσμεί το ένα καμπαναριό της εκκλησίας, στα 63 μ., απολαμβάνοντας την πανοραμική θέα.
Διασχίζουμε τον φαρδύ πεζόδρομο όπου δεξιά και αριστερά έχει μαγαζιά για καφέ, φαγητό, γλυκά. Φτάνουμε στο τέρμα του πεζόδρομου, εκεί όπου βρίσκεται το Εθνικό θέατρο ωστόσο στις μέρες μας ανακατασκευάζεται (σ.σ. υπάρχουν άλλα δυο θέατρα στην πόλη) καθώς και ένα κατάστημα επώνυμης αλυσίδας ρούχων που στεγάζεται σ’ ένα ενδιαφέρον αρχιτεκτονικά κτίριο, ο έφιππος ανδριάντας του εθνικού ήρωα των Αλβανών Σκετέρμπεη (ή Γεώργιος Καστριώτης) ενώ λίγο πιο κάτω στο πλάι θα δούμε το άγαλμα της Μητέρας Τερέζας και από την απέναντι πλευρά το υπουργείο Πολιτισμού και ένα πολυτελές ξενοδοχείο.
Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Πρίστινας, σε κοντινή απόσταση από το ναό της Μητέρας Τερέζα, είναι η μεγαλύτερη στο Κόσοβο, σχεδιάστηκε και χτίστηκε το 1982 από τον Κροάτη αρχιτέκτονα Andrija Muntjakovic, και σ’ ότι αφορά τον αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα έχει ψηφιστεί ανάμεσα στις δέκα χειρότερες βιβλιοθήκες στον κόσμο.
Περιβάλλεται από ένα μεταλλικό δίκτυ, από τους 99 θόλους εισέρχεται στο εσωτερικό της φυσικό φως, στη δε κατοχή της έχει σπάνιο φωτογραφικό υλικό από την παλιά Πρίστινα, καθώς και πάνω από 5.000 σπάνια βιβλία και χειρόγραφα, που πολλά χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα.
Το μνημείο NEWBORN
Ένα από τα αξιοθέατα στο κέντρο της Πρίστινα, είναι το μνημείο NEWBORN (νεογέννητο), μπροστά από το Κέντρο Νεότητας και ‘Αθλησης, το οποίο σηματοδοτεί την Ημέρα της Ανεξαρτησίας του Κοσόβου.
Μία μέρα πριν την κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου – 17 Φεβρουαρίου 2008-, δηλαδή στις 16/2/2008, συγκεντρώθηκαν τα 7 γράμματα, το κάθε ένα από διαφορετική πόλη. Εκείνη την χρονιά τα γράμματα ήταν όλα κίτρινα, ταιριάζοντας με τον χρυσό χάρτη στη σημαία του Κόσοβου. Κάθε χρόνο το NEWBORN εορτάζει μια διαφορετική θεματολογία, φέτος σχετίζεται με την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Απέναντι από το NEWBORN, βρίσκεται το μνημείο της γυναίκας ηρωίδας, το οποίο φτιάχτηκε με 20.145 μεταλλικά καρφιά, που συμβολικά τιμούν την πολύπλευρη προσφορά και θυσία κάθε Αλβανίδας γυναίκας κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1998-1999 στο Κόσοβο.
Στο μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα
Η Γκρατσάνιτσα, κωμόπολη του Κοσσυφοπεδίου, απέχει 10 χλμ. από την Πρίστινα. Ο πληθυσμός της υπολογίζεται περίπου σε 10.000 κατοίκους και είναι κυρίως Σέρβοι πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν από την Πρίστινα στον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου το 1999.
Επισκεπτόμαστε το μεσαιωνικό μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα, σέρβικο ορθόδοξο μοναστήρι του 1321, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Παναγίας, έχει σχήμα διπλού εγγεγραμμένου σταυρού, ενώ επιστέγασμα της όλης κατασκευής του αποτελούν οι πέντε μεγάλοι τρούλοι του, απ’ τους οποίους οι τέσσερις εξωτερικοί αντιστοιχούν στα τέσσερα ευαγγέλια, ενώ ο πέμπτος εσωτερικός αντιπροσωπεύει τον Χριστό. Επίσης, αξιόλογες είναι οι τοιχογραφίες, πριν την έξοδο του μοναστηριού, όπου αριστερά είναι ζωγραφισμένος ο παράδεισος και δεξιά η κόλαση.
Το Μοναστήρι της Γκρατσάνιτσα υπέστη επανειλημμένα σοβαρές καταστροφές από τους Τούρκους ενώ από το 2006 αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Το ταξίδι μας στο Κόσοβο πραγματοποιήθηκε με το ταξιδιωτικό γραφείο IOLE TRAVEL, το οποίο και ευχαριστούμε.
*
–Απόσταση: H απόσταση μεταξύ Θεσσαλονίκης – Πρίστινας είναι 320 χλμ. Διασχίζουμε δυο συνοριακούς σταθμούς, των Ευζώνων από Ελλάδα για Βόρεια Μακεδονία, και στη συνέχεια για το Κόσοβο.
Η διαδρομή διεξάγεται σε δρόμο ταχείας κυκλοφορίας, όπου σε κάποια σημεία είναι περισσότερο ή λιγότερο άνετη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αυτοκινητόδρομος Σκόπια – Μπλάτσε, ένα έργο – κλειδί από τα σημαντικότερα έργα υποδομής στη Βόρεια Μακεδονία καθώς θα συνδέει την πρωτεύουσα της χώρας με το συνοριακό πέρασμα προς το Κοσσυφοπέδιο. Η β’ φάση του έργου (του αυτοκινητόδρομου Α4) μήκους περίπου 10 χλμ. εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2028. Ήδη ένα κομμάτι του αυτοκινητόδρομου είναι σε κυκλοφορία, καθιστώντας μέρος του ταξιδιού πιο σύντομο και πιο άνετο.
-Στο Κόσοβο ταξιδεύετε και με ταυτότητα και με διαβατήριο. Επίσης, δέχονται και τις παλιές ταυτότητες, ωστόσο η διαδικασία για την ταυτοποίηση στους συνοριακούς σταθμούς είναι πιο χρονοβόρα και καλό είναι να τις αποφεύγετε.
–Ώρα: Φτάνοντας στο Κόσοβο, ουσιαστικά μπαίνοντας στη Βόρεια Μακεδονία, θα χρειαστεί να γυρίσετε τα ρολόγια σας 1 ώρα πίσω.
-Το νόμισμα που χρησιμοποιείται είναι το ευρώ, οπότε δεν χρειάζεται να κάνετε ανταλλαγή χρημάτων, όπως ισχύει στους άλλους βαλκανικούς προορισμούς.
-Οι τιμές ενδεικτικά κυμαίνονται στο 1 ευρώ ο εσπρέσο, 1,80 ευρώ ο διπλός εσπρέσο, 2 ευρώ η μπύρα, 2 – 2,5 ευρώ είναι η πάστα στα ζαχαροπλαστεία. Σε κυριλέ με ιταλική μεσογειακή κουζίνα εστιατόριο που επισκεφτήκαμε, στο οποίο μάλιστα, εκείνη τη βραδιά είχε και ελληνική μουσική, οι τιμές ήταν στα 2,5 ευρώ η μπύρα, στα 6 ευρώ το ποτό, από 6 έως 10 ευρώ οι μακαρονάδες, στα 9 ευρώ το φιλέτο κοτόπουλο.
Στο Prizren, στα εστιατόρια κατά μήκος του πεζόδρομου και του ποταμού, στα 6,5 ευρώ η μερίδα τα κεμπακάκια (ή μπιφτεκάκια, λουκάνικα κλπ.), στα 3 ευρώ η σαλάτα, 2,5 ευρώ οι πατάτες, 2 ευρώ το τζατζίκι, 2 ευρώ η τοπική τους μπύρα, 1,30 το αριάνι, 1,80 ευρώ τα αναψυκτικά.
–Διασκέδαση: Στην Πρίστινα τα κάθετα δρομάκια του πεζόδρομου και ειδικά η οδός Korriku ξεχειλίζουν από νεολαία και όχι μόνο.
-Για την ιστορία, το Κοσσυφοπέδιο εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο εδαφικής διαμάχης ανάμεσα στη Δημοκρατία του Κοσόβου και στη Δημοκρατία της Σερβίας. Ο πόλεμος του Κοσσυφοπεδίου διήρκησε από τις 28 Φεβρουαρίου 1998 μέχρι τις 11 Ιουνίου 1999.
Η Δημοκρατία του Κοσόβου στις 17 Φεβρουαρίου του 2008 κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησίας της. Το Κοσσυφοπέδιο έχει λάβει επίσημη αναγνώριση ως ανεξάρτητο κράτος από 98 από τα 193 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών. Η Πρίστινα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο με Αλβανόφωνο πληθυσμό, μετά την πρωτεύουσα της Αλβανίας, τα Τίρανα.
-Η Σημαία του Κοσόβου: Από τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από τη Σερβία καθιερώθηκε η σημαία τους, η οποία έχει μπλε φόντο, έναν χρυσαφί χάρτη του Κοσσυφοπεδίου και έξι λευκά αστέρια, καθένα από τα οποία συμβολίζει και μια διαφορετική εθνοτική ομάδα. (σ.σ. Κόσοβα το λένε οι Αλβανοί, και Κόσοβο οι υπόλοιπες εθνοτικές ομάδες).
–Πληθυσμός: Κατά 97% ο πληθυσμός του Κοσόβου είναι Αλβανόφωνοι και το υπόλοιπο 3% Τούρκοι, Σέρβοι, Βόσνοι, Μαυροβούνιοι και Ρομά.
–Αγορές: Στο κέντρο της Πρίστινας θα βρείτε μαγαζάκια με είδη σουβενίρ. Επίσης, στην Πρίστινα υπάρχουν τρία μεγάλα mall. Επισκεφτήκαμε το Albi, το οποίο στο ισόγειο έχει σούπερ μάρκετ, στους ορόφους του εμπορικά καταστήματα με επώνυμα είδη ενώ στον τελευταίο όροφο είναι τα καταστήματα εστίασης. Οι τιμές όπως διαπιστώσαμε στα εμπορικά καταστήματα είναι ίδιες με της Ελλάδας.
Στο σούπερ μάρκετ τα περισσότερα προϊόντα ίδιας επώνυμης ετικέτας έχουν περίπου τις ίδιες τιμές. Κάποια προϊόντα που δεν είναι επώνυμης εταιρίας είναι οικονομικότερα.
