Πότε, από τι, πώς, από ποιόν, για ποιόν; Βασικά ερωτήματα για την ηπειρώτικη αργυροτεχνία, που απαντώνται με έναν μοναδικό τρόπο σ’ ένα μοναδικό μουσείο’ το Μουσείο Αργυροτεχνίας στο Κάστρο Ιωαννίνων!
Αποστολή + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Τακ, τακ, τακ, τακ’ είναι ο ήχος του σφυριού ενός γιαννιώτικου εργαστηρίου, στην είσοδο του μουσείου, που μας συνοδεύει και μας μεταφέρει νοερά στο εργαστήρι του αργυροτεχνίτη.
«Είναι ένας τρόπος να μην ξεχαστεί η τέχνη’ ένας τρόπος να διαδώσουμε την ηπειρώτικη αργυροτεχνία, αυτός είναι ο ρόλος μας» αναφέρει η τοπικός διαχειριστής του Μουσείου Αργυροτεχνίας Αγνή Δρίμτζια, καλοσωρίζοντας μας στο 9ο μουσείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το Μουσείο Αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα.
Βρισκόμαστε στο Ιτς Καλέ (εσωτερικό φρούριο) στο Κάστρο Ιωαννίνων, και συγκεκριμένα στον δυτικό προμαχώνα της νοτιοανατολικής ακρόπολης. Το νέο μουσείο Αργυροτεχνίας, τα εγκαίνια του οποίου πραγματοποιήθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου, καταλαμβάνει τις δυο στάθμες του προμαχώνα, καθώς και το κτίσμα των παλαιών μαγειρείων.
Η Αγνή Δρίμτζια (μέση) με το προσωπικό του Μουσείου Αργυροτεχνίας
Πότε, από τι, πώς, από ποιόν, για ποιόν;
Στεκόμαστε μπροστά από την αργυρή κανδήλα με ερωτήματα του τύπου, πότε, από τι, πώς, από ποιόν, για ποιόν;
Στο πρώτο επίπεδο του μουσείου, όπου και βρισκόμαστε, ξετυλίγεται το βασικό μέρος της έκθεσης, το οποίο αναφέρεται στην ιστορία και την τεχνολογία της αργυροτεχνίας στην Ήπειρο. Τα εποπτικά μέσα μας βοηθούν να θαυμάσουμε τις παραδοσιακές τεχνικές μορφοποίησης και διακόσμησης των διαφόρων αργυρών αντικειμένων, μαθαίνοντας παράλληλα από τα στάδια κάθε τεχνικής έως τη δημιουργία του τελικού προϊόντος.
Πότε; Τα κέντρα αργυροτεχνίας, οι τεχνίτες, τα έργα. Από τι; Τα μεταλλεία αργύρου, η ανακύκλωση της πρώτης ύλης. Πώς; Το άνοιγμα του φύλλου, η σφυρηλάτηση, η χύτευση στο χώμα, το εργαστήριο του αργυροχόου, ένα γιαννιώτικο εργαστήριο του 20ού αιώνα, το καμίνι στη μεταλλοτεχνία, η συρματερή τεχνική, η εργασία του χρυσικού, το σαβάτι, το ανάγλυφο. Από ποιόν; Οι τεχνίτες τον 19ο αιώνα, οι τεχνίτες τον 20ο αιώνα. Για ποιόν; Οι πελάτες, η Εκκλησία ως παραγγελιοδότης.
Έργα ηπειρώτικης αργυροτεχνίας
Μια υπέροχη συλλογή έργων ηπειρώτικης αργυροτεχνίας από τον 18ο έως τον 20ο αιώνα, θαυμάζουμε στο δεύτερο επίπεδο του Μουσείου Αργυροτεχνίας, και παράλληλα ενημερωνόμαστε για τη σημασία του αργυρού αντικειμένου, τη σύγχρονη παραγωγή ενώ βλέπουμε εικόνες από το πώς ήταν το μνημείο, την αποκατάστασή του και την απόδοση της νέας χρήσης.
Χρονικά, η έκθεση καλύπτει, κατά βάση, τη μεταβυζαντινή περίοδο, από τον 15ο αιώνα και έπειτα, χωρίς ωστόσο να λείπουν και αναφορές στο απώτερο παρελθόν.
Το Μουσείο Αργυροτεχνίας διαθέτει, επίσης, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, καθώς και χώρο για την υλοποίηση εκπαιδευτικών παιχνιδιών και προγραμμάτων.
Info
-Το Μουσείο Αργυροτεχνίας λειτουργεί καθημερινά 10.00 – 17.00, εκτός Τρίτης. Η γενική είσοδος είναι 3 ευρώ και το μειωμένο εισιτήριο 1,5 ευρώ. Για οργανωμένες επισκέψεις είναι σκόπιμο να υπάρχει προσυνεννόηση με το μουσείο (τηλ. 26510 64065, www.piop.gr).
-Από τις 24 Σεπτεμβρίου, που πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του μουσείου, από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, έως τις αρχές Νοεμβρίου (σ.σ. όπου και επισκεφτήκαμε το Μουσείο Αργυροτεχνίας) καταγράφηκαν 7.200 επισκέπτες.
Tips
-Σκοπός του Μουσείου Αργυροτεχνίας είναι η διάσωση της γνώσης για την ηπειρώτικη αργυροτεχνία, η διάχυση στο ευρύ κοινό πληροφοριών σχετικά με την τεχνολογία της, καθώς και η σύνδεση αυτής της τεχνολογίας με τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της εποχής στην οποία αναπτύχθηκε και άκμασε.
-Σήμερα στα Γιάννενα δραστηριοποιούνται περί τους 30 αργυροτεχνίτες, όταν πριν περίπου 15 χρόνια αριθμούσαν τουλάχιστον τους 100.
-Πρόκειται για το 9ο θεματικό μουσείο του ΠΙΟΠ, δίκτυο μουσείων στην ελληνική περιφέρεια που συμβάλλει στην προβολή της παραγωγικής ιστορίας του τόπου μας. Τα 9 θεματικά μουσεία του ΠΙΟΠ είναι, Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης (Δημητσάνα), Μετάξης (Σουφλί Έβρου), Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου (Αγία Παρασκευή), Πλινθοκεραμοποιίας Ν.& Σ. Τσαλαπάτα (Βόλος), Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού (Σπάρτη), Μαρμαροτεχνίας (Πύργος Τήνου), Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, Μαστίχας Χίου και Αργυροτεχνίας (Ιωάννινα).
* Η επίσκεψή μας στο Μουσείο Αργυροτεχνίας, στο Κάστρο Ιωαννίνων, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο δημοσιογραφικού ταξιδιού στα Ιωάννινα, με διαμονή στο Hotel du Lac Congress Center & Spa.