125 αμιγώς εμπορικά κτίρια στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, τα οποία ανεγέρθηκαν από Εβραίους ιδιοκτήτες, καταγράφονται σε ψηφιακές εφαρμογές. Ας τα δούμε!
ΤΗΣ ΝΤΕΠΥΣ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Περπατώντας στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, θα δείτε πολλά κτίρια που εντυπωσιάζουν τόσο με την αρχιτεκτονική τους όσο και με την ιστορία τους.
Κτίρια εμπορικά, τα οποία ανεγέρθηκαν κατά την περίοδο ανοικοδόμησης της Θεσσαλονίκης, μετά την πυρκαγιά του 1917 (μεταξύ 1922 – 1930), από Εβραίους ιδιοκτήτες.
Αυτήν την άγνωστη εβραϊκή οικοδομική και αρχιτεκτονική ιστορία της Θεσσαλονίκης επιχειρεί να κάνει γνωστή στον κόσμου, μέσα από πλήρη στοιχεία που έχει καταγράψει, και παρουσιάζει για πρώτη φορά το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Μέσα από ένα πολυετές πρόγραμμα καταγραφής της ιστορίας των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, παρουσιάζονται 125 αμιγώς εμπορικά κτίρια, τα οποία δεν περιλαμβάνουν κατοικίες.
Τα κτίρια αυτά βρίσκονται στους δρόμους Βενιζέλου, Ίωνος Δραγούμη, Εγνατία, Φράγκων, Βασιλέως Ηρακλείου, Πτολεμαίων, Δωδεκανήσου, Λέοντος Σοφού, Βαλαωρίτου κτλ.
Όπως εξήγησε ο σύμβουλος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Ευάγγελος Χεκίμογλου, στην πρόσφατη παρουσίαση του εν λόγω προγράμματος σε ΜΜΕ της πόλης, τα περισσότερα από αυτά τα κτίρια -τουλάχιστον τα μισά- υφίστανται στις μέρες μας, ωστόσο με πολλές τροποποιήσεις (προσθήκες ορόφων κτλ.).
Το πρόγραμμα, όπως ο ίδιος είπε, έχει και εκπαιδευτική χρήση, ενώ παράλληλα θα συμβάλλει και στον τουρισμό.
«Με μια απλή βόλτα στην πόλη, μπορεί κανείς να γνωρίσει, τα κτίρια που έχουν καταγραφεί στην έρευνα» επισήμανε ο κ. Χεκίμογλου.
Ψηφιακές εφαρμογές και ιστοσελίδα
Στις ψηφιακές εφαρμογές και στην ιστοσελίδα www.salonikajewisharchitecture.com, όπου επιτρέπουν τον αυτόματο εντοπισμό των εβραιόκτητων εμπορικών κτιρίων, δίνονται για κάθε κτίριο στοιχεία των ιδιοκτητών (σ.σ. από τα 125 καταγεγραμμένα κτίρια, υπάρχουν 80 περίπου διαφορετικοί ιδιοκτήτες), που εξέδωσαν την άδεια ανέγερσης, στοιχεία των αρχιτεκτόνων και των μηχανικών, αρχιτεκτονική περιγραφή του κτιρίου, αντίγραφο του αρχικού αρχιτεκτονικού σχεδίου και φωτογραφία του υφιστάμενου, σήμερα, κτίσματος στο συγκεκριμένο οικόπεδο, είτε είναι το αρχικό είτε νεότερο.
Αξίζει δε να σημειωθεί, ότι τα κείμενα δίδονται τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα, ενώ σε αμφότερες τις γλώσσες υπάρχει και φωνητική αφήγηση.
*
-Η έρευνα με την καταγραφή των 125 εμπορικών εβραϊκών κτιρίων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε από τη διδάκτωρ Αναστασία Βαλαβανίδου, στο αρχείο της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικού του δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία αξιοποίησε όσους φακέλους της Πυρικαύστου περιοχής έχουν διασωθεί. Οι ψηφιακές εφαρμογές έγιναν από την ΜΕΙ Ltd,με τεχνικό σύμβουλο το Νίκο Πάχτα.
-Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Αγίου Μηνά 11, τηλ. 2310 250406) πιστεύει ότι οι ψηφιακές εφαρμογές και η ιστοσελίδα του θα επιτρέψουν τόσο στους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, όσο και σ’ εκείνους που ενδιαφέρονται γι’ αυτήν από μακριά, να κατανοήσουν πόσο πολύτιμη ήταν η εβραϊκή επιχειρηματική δραστηριότητα για την ανάπτυξη της πόλης.
-Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης το 2008 υποδέχτηκε 7.000 επισκέπτες ενώ το 2017 καταγράφηκαν 18.500 επισκέπτες. Οι μισοί από αυτούς είναι Έλληνες, ενώ υπήρξε και πενταπλασιασμός σε επισκέψεις από σχολεία, όπου μεταξύ άλλων, υπήρξαν και σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς σχετικά με την τοπική ιστορία. Μέχρι τα τέλη του 2018, το μουσείο αναμένεται να επεκταθεί.
*Σαν σήμερα, πριν 75 χρόνια (15 Μαρτίου 1943), αναχώρησε το πρώτο «τρένο του θανάτου» από τη Θεσσαλονίκη για το στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Ήταν η αρχή του φοβερού Ολοκαυτώματος από τους Ναζί που αφάνισαν την Εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης.
