Η Φυτειά στα ορεινά της Ημαθίας πρωταγωνιστεί με το έθιμο Κέδαρα, καθώς φέτος εντάχθηκαν στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
ΝΤΕΠΥ ΧΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ (hiotopoulou@gmail.com)
Προπαραμονή Χριστουγέννων, 23 Δεκεμβρίου, προς παραμονή Χριστουγέννων 24 Δεκεμβρίου. Η πλατεία της Φυτειάς παίρνει… ‘φωτιά’!
Δώδεκα τα μεσάνυχτα και ο μεγάλος σορός από κλαδιά κέδρων αρχίζει να καίγεται καθώς ο δήμαρχος Βέροιας, ο αντιδήμαρχος Τουρισμού και λοιποί φορείς της Βέροιας και της Φυτειάς με αναμμένες δάδες στα χέρια και με τη συνοδεία μουσικής κυκλώνουν τα κλαδιά και το έθιμο ξεκινά!
«Τα μεσάνυχτα, προπαραμονή προς παραμονή Χριστουγέννων, αναβιώνει το έθιμο, και ο συμβολισμός της ημερομηνίας και ώρας είναι για να ζεστάνουμε τον Χριστό που γεννιέται» μας εξηγεί ο πρόεδρος του Εκπολιτιστικού & Μορφωτικού Συλλόγου Φυτειάς (ΕΜΣ Φυτειάς) Γιάννης Γκαλίτσιος.
Στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας
Φέτος η Φυτειά και το Χριστουγεννιάτικο έθιμό της, τα Κέδαρα, πρωταγωνίστησαν, καθώς ήταν ένα από τα 11 στοιχεία που εγγράφτηκαν στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, εφαρμόζοντας τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003).
Η αίτηση για την ένταξη του εθίμου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, όπως ενημερωθήκαμε από τον ΕΜΣ Φυτειάς, είχε γίνει πριν τέσσερα χρόνια, και φέτος, στις 13 Οκτωβρίου 2025, η επιθυμία τους έγινε πραγματικότητα!
Τι είναι όμως τα Κέδαρα;
Όπως προαναφέραμε, είναι έθιμο Χριστουγέννων που επιτελείται τα μεσάνυχτα της 23ης Δεκεμβρίου από τον Εκπολιτιστικό Μορφωτικό Σύλλογο Φυτειάς, σε συνεργασία με την κοινότητα της Φυτειάς.
Τα μέλη του συλλόγου, με δάδες, βάζουν φωτιά σε έναν μεγάλο σορό από κλαδιά Κέδρων. Στη συνέχεια στήνεται χορός γύρω από τη φωτιά με τη συμμετοχή όλων των παρευρισκόμενων.
Παράλληλα, μοιράζονται στον κόσμο από τα παιδιά του συλλόγου, στραγάλια και σταφίδες τα λεγόμενα «μπιμπλιά» όπως και κρασί ή τσίπουρο.
Επιπλέον, στήνεται μπουφές με παραδοσιακά εδέσματα τα οποία έχουν ετοιμάσει οι γυναίκες του χωριού. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ακούγεται ρυθμικά η φράση « Κόλιντα Κόλιντα και Χριστός γεννιέται».
Με ζουρνά, νταούλι και ακορντεόν
Και ενώ λοιπόν, ο σορός των κέδρων έχει πάρει φωτιά για τα καλά, ο χορός έχει στηθεί και οι μουσικοί με τον ζουρνά, το νταούλι και το ακορντεόν, ξεσηκώνουν ακόμη περισσότερο τους παρευρισκόμενους.
Το κέφι έχει ανάψει, το κρασί και οι μεζέδες δίνουν και παίρνουν, η ατμόσφαιρα είναι άκρως εορταστική!
Ποια είναι η Φυτειά και τι έχει
Η Φυτειά είναι ένας ορεινός οικισμός, σε υψόμετρο 450 μ., στο Βέρμιο, και μια από τις δημοτικές κοινότητες του δήμου Βέροιας. Οι μόνιμοι κάτοικοι του ανέρχονται περί τους 250 – 300.
Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Εκπολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος Φυτειάς (ΕΜΣ Φυτειάς) ο οποίος αποτελείται από 60 ενεργά μέλη, εκ των οποίων οι 20 περίπου ακόμη πιο ενεργά.
Στο χωριό έχει ανοίξει φαρμακείο εδώ και δυο χρόνια, το οποίο σχολιάζει ως ιδιαίτερα θετική κίνηση για τον τόπο, η γραμματέας του ΕΜΣ Φυτειάς Παναγιώτα Ζιώγα.
Όπως μας είπε η ίδια, «αυτό που θέλουμε είναι να δημιουργήσουμε ένα λαογραφικό μουσείο, και το ιδανικό για μας είναι να βρούμε τον κατάλληλο χώρο». Ήδη αρκετά αντικείμενα είναι συγκεντρωμένα σε αίθουσα της κοινότητας Φυτειάς, τα οποία περιμένουν τον κατάλληλο χώρο για να πάρουν τη θέση τους!
Ευχαριστούμε τον Γιώργο Παλησίδη της Geogastronomy και το Δήμο Βέροιας για την διοργάνωση της αποστολής μας στη Βέροια και τη Φυτειά Ημαθίας.
*
-Η Φυτειά απέχει 15 χλμ. από τη Βέροια και 20 χλμ. από τη Νάουσα. Από τη Θεσσαλονίκη προσθέστε συν 70 χλμ. μέχρι τη Βέροια.
-Διαθέτει δυο ταβέρνες – τα Πλατανοφύλλα και το Τέξας- και ένα καφέ/καφενείο -του Γιώργου-, όλα γύρω από την πλατεία.
-Κατά την παραμονή μας στη Φυτειά, δειπνίσαμε στα Πλατανόφυλλα όπου γευτήκαμε ψητά της ώρας αλλά και αγριογούρουνο με πουρέ κάστανο, χυλοπίτες με μοσχαράκι, κατσικάκι με χόρτα και άλλες λιχουδιές.
-Στη Φυτειά δραστηριοποιείται και η Κοινωφελής Συνεταιριστική Επιχείρηση Γυναικών όπου όπως μας ενημέρωσαν η πρόεδρος Τασούλα Τσέου και το μέλος της Τσέου Μαίρη φτιάχνουν γλυκά κουταλιού (σύκο, σταφύλι, ροδάκινο, κυδώνι, κολοκύθι κλπ.), κομπόστα, σάλτσες, χυλοπίτες, τουρσί κ.ά.
