Χρειάζονται σχεδόν το διπλάσιο χρόνο για να μεγαλώσουν από ότι τα υπόλοιπα μύδια σε άλλες περιοχές. Τα μύδια Ολυμπιάδας , τιμώμενο προϊόν του φεστιβάλ γαστρονομίας KOUZINA 2021 στην Ανατολική Χαλκιδική διεκδικούν την πιστοποίηση ως προϊόν ΠΟΠ.
Κείμενο + φωτ.: Ντέπυ Χιωτοπούλου (hiotopoulou@gmail.com)
Βρισκόμαστε στην Ανατολική Χαλκιδική, μεταξύ Ολυμπιάδας και Στρατωνίου, στην περιοχή Ζέπικο, εκεί όπου είναι και οι παραλίες Βασιλίτσι και Μαρμάρι. Βγαίνουμε από τον κεντρικό δρόμο και ακολουθούμε έναν χωματόδρομο παράλληλα με τη θάλασσα, ο οποίος μας οδηγεί σε ένα από τα τέσσερα μυδοτροφεία της οικογένειας «Αναστασίου». Εκεί, θα μας υποδεχτούν ο Δημήτρης Αναστασίου, υιός του Βασίλη Αναστασίου, της ομώνυμης επιχείρησης, οι οποίοι ασχολούνται με την παραγωγή και καλλιέργεια μυδιών στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής εδώ και 21 έτη, από το 1999.
Ανεβαίνουμε στην πλάβα – μια μεγάλη πλατφόρμα- και με οδηγό μας τον Γιάννη Γιαννακόπουλο, ο οποίος βρίσκεται στο πλευρό της επιχείρησης από την ίδρυσή της.
Πλησιάζουμε την περιοχή όπου βρίσκονται οι αρμαθιές – το κρυστάλλι, η κάλτσα όπως τις λένε- πάνω στις οποίες μεγαλώνουν τα μύδια.
Ο γόνος και η αραίωση
Εκεί μας εξηγούν τη διαδικασία: «Συλλέγουμε τον γόνο τον μικρό, το αυγό του κάθεται σαν μια μαύρη κολλώδης ουσία πάνω στα βαρέλια και σιγά σιγά μεγαλώνει. Όταν φτάνει, περίπου, στο μέγεθος των νυχιών, τον μαζεύουμε και τον αρμαθιάζουμε, τον περνάμε μέσα σε σωλήνες’ ανάλογα με το μέγεθος του μυδιού χρησιμοποιούμε και διαφορετική διατομή σωλήνα. Ο γόνος μεγαλώνει, φουσκώνει, και γίνονται και αραιώσεις, συνήθως τον χειμώνα. Από μια αρμαθιά μπορούμε να κάνουμε 4-5 αραιώσεις» εξηγεί ο κ. Γιαννακόπουλος προσθέτοντας «Ο γόνος μεγαλώνει πάνω στον χρόνο, όχι για να πουληθεί, αλλά για να γίνει η πρώτη αραίωση, και έπειτα, μετά από ένα χρόνο, μπορεί να πουληθεί».
Μύδια 20 μηνών
Μας εξηγούν ότι στα βαθιά και κρυστάλλινα νερά του Στρυμωνικού, χρειαζόμαστε τον διπλάσιο χρόνο για να μεγαλώσει το μύδι σε σχέση με τα μύδια στον Θερμαϊκό κόλπο.
«Τα μύδια είναι βιολογικό προϊόν, δεν τα ταΐζουμε, τρέφονται αποκλειστικά από το θαλασσινό νερό το οποίο φιλτράρουνε, και ανάλογα τις συνθήκες που έχει η θάλασσα, μπορεί να μεγαλώσουν ή όχι.
«Το μύδι χρειάζεται πάρα πολλά γλυκά νερά. Πιο πολύ θέλει γλυκό νερό παρά αλμυρό. Και όσο πιο πολύ βρέχει, τόσο καλύτερο γίνεται. Και πιο μεγάλο και πιο γεμάτο» μας εξηγεί ο κ. Γιαννακόπουλος.
«Είμαστε μακριά από αστικά κέντρα, μακριά από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, και έχουμε ρέματα που τρέχουν το χειμώνα. Όταν βρέχει καλά, τα νερά κατεβάζουν οργανικές ύλες και το μύδι εκτρέφεται» συμπληρώνει ο Δημήτρης Αναστασίου λέγοντας ότι το καλύτερο γέμισμα για τα μύδια είναι τον Ιούλιο και όλο το καλοκαίρι.
«Το μύδι μεγαλώνει το χειμώνα, γεμίζει καλά, και επειδή γεννάει το χειμώνα είναι λίγο «στεναχωρημένο», είναι μαυρισμένο μέσα» μας λένε προσθέτοντας «συνήθως πουλάμε μύδια 20 μηνών και πάνω».
Γι’ αυτό το λόγο και το κόστος τους είναι υψηλότερο, με την ετήσια παραγωγή να κυμαίνεται μεταξύ 100 – 150 τόνων και να διοχετεύεται στην τοπική αγορά, σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, σε νησιά (Ρόδο, Κω, Κρήτη κτλ.) με τα τελευταία να απορροφούν το 60%-70% της παραγωγής. Ωστόσο, φέτος λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η μείωση πωλήσεων μυδιών στα νησιά ήταν σημαντική.
Όπως λέει ο Δημήτρης Αναστασίου, «εξαγωγές δεν κάνουμε , δεν θα συμφέρει, γιατί η τιμή μας είναι πιο υψηλή , λόγω της ποιότητας του μυδιού, και δεν μας συμφέρει».
Οι μήνες χωρίς το «ρ»
Σύμφωνα με μία ιταλική παράδοση, τα μύδια είναι νοστιμότερα όταν καταναλώνονται τους μήνες χωρίς «ρ»! Αυτό αντιστοιχεί στους δικούς μας Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο, μήνες κατά τους οποίου είναι πιο γεμάτα, σε αντίθεση με τα όστρακα, που τους ίδιους μήνες είναι σε περίοδο αναπαραγωγής, συνεπώς λιγότερο… ορέξιμα.
Ρωτήσαμε εάν αληθεύει και οι έμπειροι μυδοπαραγωγοί μας απάντησαν «είναι μύθος’ το μύδι είναι ‘τυφλό’, δεν έχει μάτια, δεν αντιλαμβάνεται αν είναι μέρα ή νύχτα. Όταν η θάλασσα είναι ήρεμη, ανοίγει και φιλτράρει νερό. Ένα μύδι φιλτράρει περίπου 1 λίτρο νερό την ώρα. Δεν διαλέγει τι θα φάει.».
*
-Μυδοτροφεία: Η εταιρία Μύδια «Αναστασίου» Ολυμπιάδα διαθέτει 4 μυδοτροφεία τα οποία εκτείνονται σε 40-50 στρέμματα. Μάλιστα, ένα από αυτά ετοιμάζεται να είναι επισκέψιμο στους τουρίστες όπου θα γίνεται ξενάγηση και γευσιγνωσία. Όπως αναφέρθηκε αρχικός στόχος ήταν το μυδοτροφείο να είναι επισκέψιμο φέτος, ωστόσο η κατάσταση του κορονοϊού μετέφερε τα πλάνα για την επόμενη χρονιά (www.mydia-anastasiou.gr).
-Στην περιοχή της Ολυμπιάδας και γενικότερα της Χαλκιδικής δραστηριοποιούνται δυο μυδοπαραγωγοί.
-Τιμώμενο προϊόν: Τα μύδια Ολυμπιάδας θα είναι τιμώμενο τοπικό προϊόν στο φεστιβάλ γαστρονομίας KOUZINA 2021 που πραγματοποιείται στην Προ του Άθω περιοχή του δήμου Αριστοτέλη εδώ και μια δεκαετία. Μάλιστα, ξεκινάει άμεσα η διαδικασία πιστοποίησής τους ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.). Επιπρόσθετα, οι δραστηριότητες του KOUZINA 2021 τοποθετούν μία κύρια και τέσσερις παράλληλες εκδηλώσεις στα μυδοτροφεία του Αριστοτελικού Όρους, οι οποίες θα καταγραφούν από Γάλλους, Αυστριακούς, Πολωνούς και Κροάτες εκπροσώπους Τύπου.
